UNOCI
Operacja Organizacji Narodów Zjednoczonych na Wybrzeżu Kości Słoniowej
United Nations Operation in Côte d'Ivore
Miejsce działań: Wybrzeże Kości Słoniowej
Żołnierze UNOCI patrolują miasto Para, 7 lipca 2012 roku.
27 lutego 2004 roku Rada Bezpieczeństwa ONZ na mocy rezolucji 1528 powołała Operację Organizacji Narodów Zjednoczonych na Wybrzeżu Kości Słoniowej (United Nations Operation in Côte d'Ivore - UNOCI). Początkowym celem operacji miało być ułatwienie implementacji porozumienia pokojowego zawartego w styczniu 2003 roku. W 2010 roku, w wyniku kryzysu politycznego zaistniałego po wyborach prezydenckich, mandat UNOCI uległ rozszerzeniu o ochronę ludności cywilnej, jak i o wspieranie rządu Wybrzeża Kości Słoniowej w procesie rozbrojenia, demobilizacji i reintegracji byłych żołnierzy oraz w przeprowadzeniu reform w sektorze bezpieczeństwa.
Tło konfliktu
Żołnierze UNOCI zapewniają bezpieczeństwo w trakcie wyborów parlamentarnych, 26 lutego 2012 roku.
Po uzyskaniu niepodległości w 1960 roku, przez kolejnych 30 lat Wybrzeże Kości Słoniowej odznaczało się polityczną stabilnością i względnym dobrobytem pod rządami prezydenta Félixa Houphouët-Boigny. Po jego śmierci 7 grudnia 1993 roku kraj pogrążył się w walce o władzę. Następcą zmarłego prezydenta został Konan Bédié obalony w wyniku zamachu stanu w grudniu 1999 roku pod przewodnictwem generała Roberta Gueda. W 2000 roku odbyły się wybory prezydenckie, których kontrowersyjne wyniki doprowadziły do starć pomiędzy zwolennikami Roberta Gueda, a jego głównego rywala, Laurenta Gbagbo. Sąd Najwyższy ogłosił zwycięstwo Laurenta Gbagbo, który po objęciu urzędu podjął starania zmierzające w kierunku osiągnięcia narodowej zgody. Obejmowały one takie kwestie jak narodowość, własność ziemi i uznanie nowego rządu jedności narodowej, w którym zasiadaliby także przedstawiciele opozycji.
Kolejny kryzys rozpoczął się 19 września 2002 roku, kiedy to 800 żołnierzy zaatakowało stolicę Wybrzeża Kości Słoniowej, Abidżan, jak również kilka innych miast. Siły bezpieczeństwa, pozostające wierne rządowi, przystąpiły do usunięcia buntowników z zajętych miast. Natomiast siły opozycyjne zjednoczyły się w Ruch Patriotyczny Wybrzeża Kości Słoniowej (Patriotic Movement of Côte d'Ivore - MPCI). Domagano się rezygnacji prezydenta Gbagbo, przeprowadzenia wyborów, w których mogliby wystartować wszyscy zainteresowani, rewizji konstytucji oraz zakończenia dominacji osób pochodzących z południowej części kraju w życiu publicznym. 17 października 2002 roku podpisano rozejm umożliwiający rozpoczęcie negocjacji między rządem a Ruchem Patriotycznym Wybrzeża Kości Słoniowej (MPCI). Rozmowy pomiędzy zwaśnionymi stronami, które odbyły się w Lomé w październiku 2002 roku, zakończyły się fiaskiem. W dniach 15 - 23 stycznia 2003 roku w Linas-Maroussis we Francji doszło do spotkania okrągłego stołu z udziałem 10 partii politycznych Wybrzeża Kości Słoniowej, które zakończyło się podpisaniem porozumienia (Linas-Marcoussis Agreement). Porozumienie przewidywało, że nowo utworzony rząd pojednania poprosi Narody Zjednoczone, Wspólnotę Gospodarczą Państw Afryki Zachodniej (ECOWAS) oraz Francję o pomoc w zagwarantowaniu reform i restrukturyzacji sił militarnych Wybrzeża Kości Słoniowej.
Implementacja postanowień porozumienia Linas-Marcoussis napotkała na poważne przeszkody. W końcu w maju 2003 roku podpisano porozumienie o zawieszeniu broni, a w kwietniu 2005 roku weszła w życie deklaracja o zakończeniu wojny. Aby przywrócić pokój i ułatwić implementację porozumienia, Rada Bezpieczeństwa utworzyła w maju 2003 roku Misję Organizacji Narodów Zjednoczonych na Wybrzeżu Kości Słoniowej (United Nation Mission in Côte d'Ivore - MINUCI), której personel miał uzupełnić siły pokojowe ECOWAS i Francji. 4 kwietnia 2004 roku MINUCI została zastąpiona przez Operację Organizacji Narodów Zjednoczonych na Wybrzeżu Kości Słoniowej (United Nations Operation in Côte d'Ivore - UNOCI). Jej celem miało być ułatwienie implementacji porozumienia pokojowego zawartego w styczniu 2003 roku.
Personel UNOCI przeprowadza demilitaryzację byłych żołnierzy w Abidżanie, 1 lutego 2012 roku.
W listopadzie 2010 roku na Wybrzeżu Kości Słoniowej, pod egidą ONZ przeprowadzono wybory prezydenckie. Ich zwycięzcą został Alassane Outtara, którego wybór dawał nadzieję na przyspieszenie procesu pokojowego w kraju. Niestety, dotychczas urzędujący prezydent Laurent Gbagbo nie opuścił urzędu, używając sił wojskowych i paramilitarnych, a także najemników do utrzymania władzy. Kraj ponownie pogrążył się w wojnie domowej, w wyniku której Wybrzeże Kości Słoniowej stanęło na krawędzi katastrofy humanitarnej. Pięciomiesięczny impas polityczny został zakończony 21 maja 2011 roku wraz z aresztowaniem Laurenta Gbagbo oraz zaprzysiężeniem Alassane Outtary na urząd prezydenta. Jednak walki pomiędzy wojskiem rządowym a siłami wiernymi Gbagbo trwają, a sytuacja na Wybrzeżu Kości Słoniowej w dalszym ciągu pozostaje napięta.
Mandat UNOCI obejmuje:
- monitorowanie przerwania wrogich działań i przemieszczania się uzbrojonych grup,
- wspieranie rządu Wybrzeża Kości Słoniowej w rozbrojeniu, demobilizacji, reintegracji, repatriacji oraz powrotu uchodźców do kraju,
- pomoc dla rządu iworyjskiego przy przeprowadzaniu reformy sektora bezpieczeństwa,
- ochronę personelu ONZ oraz ludności cywilnej,
- monitorowanie embarga na broń,
- udzielanie pomocy humanitarnej,
- wsparcie odbudowy instytucji państwowych,
- pomoc w organizacji otwartych, wolnych, sprawiedliwych i transparentnych wyborów prezydenckich i parlamentarnych,
- pomoc w dziedzinie ochrony praw człowieka,
- zapewnienie informacji publicznej i promowanie procesu pokojowego,
- zapewnienie przestrzegania prawa i porządku w kraju, przy współpracy z rządem Wybrzeża Kości Słoniowej, Unią Afrykańską, ECOWAS oraz wszelkimi innymi organizacjami międzynarodowymi.
Zobacz również:
United Nations Operation in Côte d'Ivore
http://www.onuci.org/
United Nations Operation in Côte d'Ivore
http://www.un.org/en/peacekeeping/missions/unoci/