Polacy w misjach pokojowych ONZ
Historia udziału Polski w misjach pokojowych ONZ sięga początków lat 70-tych ubiegłego wieku. Od 1973 r. Polacy służą pod flagą ONZ w najbardziej zapalnych rejonach konfliktów w Afryce, Azji, Europie i na Bliskim Wschodzie.
Polska jest zaangażowana w 4 misje utrzymania pokoju, które działają na terenie Afryki. Uczestniczy w nich 8 ekspertów wojskowych i 3 policjantów. Polacy biorą udział w następujących operacjach utrzymania pokoju (stan na październik 2012 r.):
Polski kontyngent misji UNDOF
(Siły ONZ ds. Nadzoru Rozdzielenia Wojsk na Wzgórzach Golan).
- UNMISS – Misja Narodów Zjednoczonych w Republice Sudanu Południowego. W działaniach UNMISS uczestniczy dwóch polskich ekspertów wojskowych.
- MONUSCO – Misja Stabilizacyjna Organizacji Narodów Zjednoczonych
w Demokratycznej Republice Konga. Obecnie na terenie Demokratycznej Republiki Konga przebywa dwóch polskich ekspertów wojskowych.
- UNOCI – Misja Organizacji Narodów Zjednoczonych na Wybrzeżu Kości Słoniowej.
W misji UNOCI bierze udział dwóch ekspertów wojskowych z Polski.
- UNMIL – Misja Narodów Zjednoczonych w Liberii. W działaniach UNMIL uczestniczy dwóch ekspertów wojskowych i trzech policjantów pochodzących z Polski.
Do końca 2012 roku, Polacy wzięli udział w 29 misjach utrzymania pokoju.
Afryka:
- UNAVEM III - Trzecia Misja Weryfikacyjna Organizacji Narodów Zjednoczonych w Angoli
- UNAMIR - Misja Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Pomocy Rwandzie
- UNMEE - Misja Organizacji Narodów Zjednoczonych w Etiopii i Erytrei
- MINURCAT - Misja Organizacji Narodów Zjednoczonych w Republice Środkowoafrykańskiej i Czadzie
- MONUA - Misja Obserwacyjna Organizacji Narodów Zjednoczonych w Angoli
- UNOMIL - Misja Obserwacyjna Organizacji Narodów Zjednoczonych w Liberii
- MINUCI - Misja Organizacji Narodów Zjednoczonych na Wybrzeżu Kości Słoniowej
- UNMIS - Misja Organizacji Narodów Zjednoczonych w Sudanie
- MONUC - Misja Organizacji Narodów Zjednoczonych w Demokratycznej Republice Konga
- UNTAG - Grupa Pomocy Organizacji Narodów Zjednoczonych w Okresie Przejściowym
- MINURSO - Misja Narodów Zjednoczonych na rzecz Referendum w Saharze Zachodniej
Azja i Pacyfik:
- UNAMIC - Misja Przygotowawcza Organizacji Narodów Zjednoczonych w Kambodży
- UNGOMAP - Misja Dobrych Usług Organizacji Narodów Zjednoczonych w Afganistanie i Pakistanie
- UNMOT - Misja Obserwatorów Organizacji Narodów Zjednoczonych w Tadżykistanie
- UNTAC - Tymczasowa Administracja Organizacji Narodów Zjednoczonych w Kambodży
Bliski Wschód:
- UNEF II - Drugie Doraźne Siły Pokojowe Organizacji Narodów Zjednoczonych
- UNIIMOG - Grupa Obserwatorów Wojskowych Organizacji Narodów Zjednoczonych w Iranie i Iraku
- UNIKOM - Misja Obserwacyjna Organizacji Narodów Zjednoczonych w Iraku i Kuwejcie
- UNDOF - Siły Narodów Zjednoczonych ds. Nadzoru Rozdzielenia Wojsk na Wzgórzach Golan
- UNIFIL – Tymczasowe Siły Zbrojne Organizacji Narodów Zjednoczonych w Libanie
Europa:
- UNSPG - Policyjna Grupa Wsparcia Organizacji Narodów Zjednoczonych
- UNCRO - Operacja Organizacji Narodów Zjednoczonych Przywrócenia Zaufania w Chorwacji
- UNMIBH - Misja Organizacji Narodów Zjednoczonych w Bośni i Hercegowinie
- UNMOP - Misja Obserwacyjna Organizacji Narodów Zjednoczonych na Półwyspie Prevlaka
- UNOMIG - Misja Obserwacyjna Organizacji Narodów Zjednoczonych w Gruzji
- UNPREDEP - Siły Zapobiegawcze Organizacji Narodów Zjednoczonych
- UNPROFOR - Siły Ochronne Organizacji Narodów Zjednoczonych
- UNTAES - Tymczasowa Administracja Organizacji Narodów Zjednoczonych dla Wschodniej Slawonii, Baranii i Zachodniego Sirmium
- UNMIK – Misja Tymczasowej Administracji Organizacji Narodów Zjednoczonych w Kosowie
Wszelkich informacji na temat udziału polskich żołnierzy i pracowników cywilnych udziela wydział prasowy Dowództwa Operacyjnego Sił Zbrojnych w Ministerstwie Obrony Narodowej.
Pierwsze misje pokojowe z udziałem Polaków
Pożegnanie polskiego batalionu, który uczestniczył w misji UNDOF
na Wzgórzach Golan.
W 1953 roku Polska weszła w skład komisji nadzorującej rozbrojenie Półwyspu Koreańskiego. Była to pierwsza misja powołana do przywrócenia pokoju, w której wzięli udział Polacy. Trzyletnia wojna (1950-1953) między Koreą Północną (Koreańską Republiką Ludowo-Demokratyczną) a Koreą Południową (Republika Korei) zakończyła się rozejmem zawartym w Panmundżonie 27 lipca 1953 roku. W ramach czuwania nad wypełnianiem warunków porozumienia powołano dwie międzynarodowe komisje:
- rozbrojeniową - Komisja Nadzorcza Państw Neutralnych (Neutral Nations Supervisory Commission), w skład której wchodzili przedstawiciele Polski, Czechosłowacji, Szwajcarii i Szwecji
- nadzoru i kontroli - Komisja Repatriacyjna Państw Neutralnych (Neutral Nations Repatriation Commission), do której należały w/w państwa i Indie.
Inauguracyjne spotkanie Komisji Nadzorczej Państw Neutralnych odbyło się w strefie zdemilitaryzowanej w Panmundżonie 1 sierpnia 1953 roku. Podstawą prawną do wysłania polskiej delegacji na misję w Korei była uchwała rządu PRL z 12 września 1953 roku, na mocy której wszyscy członkowie delegacji posiadali status personelu wojskowego.
Zgodnie z postanowieniami rozejmu Komisja Nadzorcza Państw Neutralnych składała się z 20 grup inspekcyjnych. W każdej z nich było co najmniej 4 oficerów z każdego państwa członkowskiego Komisji.
W skład polskiej grupy nadzorującej proces rozbrojenia w Korei wchodzili głównie oficerowie z polskich sił zbrojnych oraz przedstawiciele Ministerstwa Spraw Zagranicznych i innych ministerstw.
Na początku operacji (1953/1954 r.) pierwsza polska zmiana liczyła 391 osób personelu wojskowego, w tym 171 oficerów. Łącznie personel reprezentujący Polskę w Komisji od roku 1953 do roku 2001 liczył 1 065 osób.
Po 1956 roku Komisja nie podejmowała zadań wojskowych i kontrolnych, a jej obowiązki polegały głównie na weryfikacji raportów przekazywanych przez Koreę Północną i Południową. Komisja nadal pełni ważną rolę w utrzymywaniu stabilności na Półwyspie Koreańskim. Swoje zadania będzie wykonywać do momentu zawarcia traktatu pokojowego przez Republikę Korei i Koreańską Republikę Ludowo-Demokratyczną.
Kadra Wojska Polskiego uczestniczyła również w komisjach międzynarodowych w Wietnamie, Laosie i Kambodży (1954-1975) oraz w Nigerii (1968-1970).
Pierwsi polscy żołnierze w błękitnych hełmach
Polska, posiadająca status państwa założycielskiego ONZ, zawsze miała takie same prawa i obowiązki jak inni członkowie. W okresie zimnej wojny interesy antagonistycznych bloków kolidowały ze sobą również na forum ONZ. Dopiero w okresie odprężenia w stosunkach międzynarodowych w 1973 r. Polska została zaproszona do wysłania swojej jednostki wojskowej na misję pokojową w Doraźnych Siłach Zbrojnych na Bliskim Wschodzie (UNEF II). Polscy żołnierze, jako pierwsi z grupy państw Układu Warszawskiego, założyli błękitne hełmy.
Obchody 30. Rocznicy Uczestnictwa Polaków w Misjach Pokojowych ONZ
W 2003 roku obchodzono 30. rocznicę udziału zwartych oddziałów Wojska Polskiego w misjach pokojowych ONZ. Od 1973 roku żołnierze polscy uczestniczą w operacjach podejmowanych przez ONZ w celu utrzymania, tworzenia i budowania pokoju w najbardziej zapalnych rejonach konfliktów na Bliskim Wschodzie, w Azji, Afryce i Europie.
Z okazji obchodów 30. rocznicy pierwszego udziału polskiego kontyngentu w działaniach sił pokojowych ONZ ówczesny Sekretarz Generalny ONZ, Kofi Annan, skierował do Polaków przesłanie, w którym wyraził głęboką wdzięczność wobec Rządu i Narodu Polskiego za zaangażowanie w misje pokojowe ONZ.
Przesłanie Sekretarza Generalnego ONZ z okazji
30 rocznicy pierwszego udziału polskiego kontyngentu
w działaniach sił pokojowych ONZ
Warszawa, 15 października 2003 r.
Rocznica, którą dziś obchodzicie powinna napawać dumą każdego Polaka i budzić wdzięczność wszystkich pozostałych członków rodziny ONZ. Mija właśnie trzydzieści lat odkąd pododdziały pierwszego polskiego kontyngentu "Błękitnych Hełmów" wylądowały na półwyspie Synaj, by przyłączyć się do Drugich Doraźnych Sił Pokojowych Organizacji Narodów Zjednoczonych (UNEF II). Wydarzenie to zapoczątkowało jedną z najbardziej wyjątkowych praktyk wśród państw członkowskich związanej z udziałem w misjach pokojowych NZ. W ciągu kilku miesięcy od pierwszego rozmieszczenia UNEF II w 1973 roku, polska jednostka wsparcia logistycznego wzrosła do ponad 800 żołnierzy.
Tradycyjny udział Polaków niezmiennie i bez uszczerbku kontynuowany jest do dnia dzisiejszego. Polska uczestniczy obecnie - za pośrednictwem ponad 700 żołnierzy, obserwatorów wojskowych i policji cywilnej - w ośmiu operacjach pokojowych, w tym: czterech w Afryce, dwóch na Bliskim Wschodzie i dwóch w Europie, plasując się w ten sposób na drugim miejscu w Europie i czternastym na liście państw - kontrybutorów NZ.
Świat znacznie się zmienił w ciągu tych trzydziestu lat. Zmieniły się również sposoby prowadzenia misji pokojowych NZ. Ale wsparcie Polski dla naszych wysiłków pozostało niezmienne, na przekór ogólnym trendom ograniczania kontyngentów przez wiele innych państw rozwiniętych. Wasze wsparcie jest nie tylko bezcenną pomocą w naszych działaniach, ale stanowi również jakże potrzebny przykład i inspirację dla innych.
Pragnę wyrazić swoją głęboką wdzięczność wobec Rządu i Narodu Polskiego, a przede wszystkim wobec Polaków i Polek w mundurach, którzy z takim oddaniem służyli i służą na rzecz pokoju. Pragnę również oddać cześć 45 odważnym i pełnym poświęcenia Polakom, którzy oddali tej sprawie swoje życie. Ich najwyższe poświęcenie na zawsze pozostanie w naszej pamięci i otoczone będzie najgłębszym szacunkiem.
Publikacje
 Polacy w służbie pokoju 1953-2003 (12MB) |
 Album "Polacy w Służbie Pokoju" (58MB) |
 Album "Kobiety Polskie w Misjach Pokojowych" (94MB) |
Więcej informacji na temat służby Polaków w misjach pokojowych:
Ministerstwo Obrony Narodowej: Dowództwo Operacyjne Sił Zbrojnych http://www.mon.gov.pl/pl/strona/316
Stowarzyszenie Kombatantów Misji Pokojowych ONZ http://skmponz.pl/