MINUSTAH
Misja Stabilizacyjna Organizacji Narodów Zjednoczonych na Haiti
United Nations Stabilization Mission in Haiti
Miejsce działań: Haiti
Personel MINUSTAH kieruje ruchem w centrum Port-au-Prince - stolicy Haiti, 21 stycznia 2010 r.
30 kwietnia 2004 roku Rada Bezpieczeństwa rezolucją S/RES/1542 powołała Misję Stabilizacyjną ONZ na Haiti (MINUSTAH). Celem misji było niedopuszczenie do dalszych niepokojów w kraju zagrażających międzynarodowemu pokojowi i bezpieczeństwu w regionie. Jednakże w wyniku ogromnych zniszczeń spowodowanych trzęsieniem ziemi w styczniu 2010 roku, mandat misji uległ rozszerzeniu o pomoc w odbudowie i stabilizacji państwa po tym kataklizmie.
Tło misji
Zaangażowanie ONZ na Haiti rozpoczęło się w roku 1990, kiedy to na prośbę haitańskiego rządu tymczasowego utworzono grupę obserwacyjną NZ do spraw weryfikacji przebiegu wyborów na Haiti (United Nations Observer Group for the Verification of the Elections in Haiti - ONUVEH). W wyniku pogarszającej się sytuacji w kraju po zamachu stanu w 1991 roku i obaleniu legalnie wybranego prezydenta, w lutym 1993 roku rozmieszczono na wyspie połączone siły ONZ i Organizacji Państw Amerykańskich (Organization of American States - OAS) w ramach Międzynarodowej Cywilnej Misji na Haiti (International Civilian Mission in Haiti - MICIVIH). We wrześniu 1993 roku Rada Bezpieczeństwa utworzyła pierwszą międzynarodową operację pokojową w tym kraju – Misję Narodów Zjednoczonych na Haiti (United Nations Mission in Haiti - UNMIH). Niestety, w wyniku braku współpracy z władzami wojskowymi, UNMIH nie mogła w pełni wykonywać swego mandatu.
Personel MINUSTAH dystrybuuje wodę i żywność na Haiti, 22 stycznia 2010 r.
W lipcu 1994 roku na mocy decyzji Rady Bezpieczeństwa na Haiti zostały rozmieszczone międzynarodowe siły w liczbie 20 000 żołnierzy, które miały ułatwić powrót legalnej władzy, ustabilizować sytuację w państwie i promować rządy prawa.W latach 1995-2000 w kraju funkcjonowały kolejne misje: Misja Wsparcia ONZ na Haiti (United Nations Support Mission in Haiti - UNSMIH), Misja Przejściowa ONZ na Haiti (United Nations Transition Mission in Haiti - UNTMIH) oraz Misja Cywilnej Policji ONZ na Haiti (United Nations Civilian Police Mission in Haiti - MIPONUH).
W tym okresie sytuacja polityczna na Haiti uległa stopniowej poprawie - prezydenci kraju byli wybierani w sposób demokratyczny, a także nastąpił rozwój społeczeństwa obywatelskiego uznającego wartości demokratyczne. Jednakże sytuacja w kraju pozostawała niestabilna i nie doszło do przeprowadzenia poważnych reform.
W 2000 roku na Haiti odbyły się wybory prezydenckie i parlamentarne, w których zwyciężył Jean - Bertrand Aristide i jego partia. Opozycja zakwestionowała wynik głosowania, oskarżając rząd o fałszerstwa. Brak stabilności politycznej osiągnął swój szczyt w lutym 2004 roku, gdy to w mieście Gonaives wybuchł konflikt zbrojny, który kilka dni później ogarnął cały kraj. W wyniku toczących się walk partyzanci opanowali południe kraju, a 29 lutego prezydent Aristide w obawie o swoje bezpieczeństwo opuścił Haiti. Tego samego dnia Stały Przedstawiciel Haiti w ONZ przekazał prośbę prezydenta Aristide o pomoc. W rezultacie Rada Bezpieczeństwa przyjęła rezolucję S/RES/1529 (2004) tworzącą Tymczasowe Siły Wielonarodowe (Multinational Interim Force - MIF), których zadania na mocy rezolucji S/RES/1542 Rady Bezpieczeństwa zostały przejęte przez Misję Stabilizacyjną ONZ na Haiti (MINUSTAH).
Przez prawie 10 lat funkcjonowania misji, przy znaczącym udziale społeczności międzynarodowej oraz haitańskich władz, doszło do wyraźnej poprawy sytuacji w kraju. Między innymi udało się pobudzić gospodarkę, ograniczyć problem przemocy i przestępczości, wzmocnić procesy demokratyczne, jak i zadbać o wolność funkcjonowania mediów. 13 października 2009 roku Rada Bezpieczeństwa przedłużyła mandat misji MINUSTAH o kolejny rok, określając jej nowe zadania. Należało do nich wsparcie politycznego procesu na Haiti, promowanie wielopłaszczyznowego dialogu politycznego i narodowego pojednania, a także zapewnienie bezpieczeństwa i wsparcia logistycznego dla przeprowadzenia wyborów zaplanowanych na rok 2010.
Batalion NZ oraz żołnierze Armii Amerykańskiej dystrybuują żywność i wodę w mieście Cite Soleil na Haiti, 24 stycznia 2010 r.
Trzęsienie ziemi, które nawiedziło Haiti w styczniu 2010 roku, wstrzymało dalszy rozwój kraju, a sama misja zmieniła swój charakter. Na mocy trzech rezolucji Rady Bezpieczeństwa znacząco zwiększono liczbę stacjonujących na Haiti żołnierzy i policjantów, dostosowując ich zadania do zaistniałej sytuacji.
Mandat MINUSTAH obejmuje:
Rezolucja S/RES/1542 (2004) powołująca MINUSTAH:
- wspieranie Rządu Tymczasowego w tworzeniu bezpiecznych i stabilnych warunków w kraju,
- udzielenie pomocy Rządowi Tymczasowemu w monitorowaniu, restrukturyzacji i reformowaniu policji,
- pomoc we wdrażaniu programów rozbrojeniowych, demobilizacji i reintegracji,
- wspieranie przywracania i utrzymania rządów prawa oraz bezpieczeństwa i porządku publicznego na Haiti,
- ochrona ludności cywilnej przed przemocą fizyczną,
- ochrona personelu Narodów Zjednoczonych,
- wspieranie procesów konstytucyjnych i politycznych,
- pomoc w organizacji wolnych i sprawiedliwych wyborów parlamentarnych, prezydenckich i samorządowych,
- wspieranie Rządu Tymczasowego oraz haitańskich instytucji w wysiłkach na rzecz promocji i przestrzegania praw człowieka,
- monitorowanie i składanie raportów dotyczących przestrzegania praw człowieka.
Rezolucja S/RES/1608 (2005), rezolucja S/RES/1702 (2006), rezolucja S/RES/1743 (2007), rezolucja S/RES/1780 (2007) oraz rezolucja S/RES/1840 (2008) dostosowują zadania misji do zmieniających się warunków politycznych, ekonomiczno-społecznych, a także związanych z bezpieczeństwem na wyspie.
Rezolucja S/RES/1892 (2009):
- wsparcie politycznego procesu na Haiti,
- promowanie wielopłaszczyznowego dialogu politycznego oraz narodowego pojednania,
- zapewnienie bezpieczeństwa i wsparcia logistycznego dla przeprowadzenia wyborów zaplanowanych na rok 2010.
Rezolucja S/RES/1908 (2010) oraz rezolucja S/RES/1927 (2010):
- zapewnienie pomocy humanitarnej dla poszkodowanych podczas trzęsienia ziemi i odbudowa kraju,
- współpraca z Biurem NZ ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej (United Nations Office for Coordination of HumanitarianAffairs - OCHA), agendami ONZ oraz organizacjami międzynarodowymi na Haiti,
- wsparcie logistyczne i techniczne dla rządu haitańskiego przy tworzeniu instytucji rządowych, a także przy realizacji rządowej strategii ponownego osiedlenia ludności na terenach dotkniętych kataklizmem,
- pomoc w przygotowaniu i przeprowadzeniu wolnych wyborów, koordynacja działań z innymi organizacjami międzynarodowymi działającymi na Haiti, również z Organizacją Państw Amerykańskich w tym zakresie.
Zobacz również:
Baza rezolucji Rady Bezpieczeństwa
http://www.un.org/en/sc/documents/resolutions/index.shtml
United Nations Stabilization Mission in Haiti
http://en.minustah.org/
United Nations Stabilization Mission in Haiti
http://www.un.org/en/peacekeeping/missions/minustah/index.shtml