SZCZYT W JOHANNESBURGU
Problematyka Szczytu - PRODUKTYWNOŚĆ W ROLNICTWIE

Na świecie znajduje się więcej pożywienia niż jest potrzebne do wyżywienia wszystkich ludzi. Dla ponad miliarda ludzi jedynym dochodem jest przychód z uprawy produktów rolnych. Jeśli zbiory są nieudane, rolnicy pozostają bez środków na zakup pożywienia. W wielu rejonach wiejskich, które zamieszkuje 70% najbiedniejszych 1,2 miliarda ludzi, wydajność rolnictwa gwałtownie spada. Główną tego przyczyną jest zubożenie około 2/3 powierzchni terytoriów rolnych świata. Sekretarz Generalny ONZ, Kofi Annan podkreśla, iż poprawa wydajności rolnictwa jest koniecznym warunkiem osiągnięcia celu zrównoważonego rozwoju: ograniczenia ubóstwa i poprawę stanu środowiska. Wzywa uczestników Szczytu w Johannesburgu do zaprzestania zubażania gruntów rolnych. Wezwanie to jest jednym z pięciu obszarów, w którym można i należy osiągnąć daleko idące rezultaty.

Kraje rozwijające się mają złożone problemy związane z rolnictwem. Konieczność liberalizacji handlu zmusiła je do redukcji ceł, a to spowodowało zwiększenie taniego importu. Jednocześnie wysokie cła i subsydia dla rolników w krajach rozwiniętych sprawiają, że produkty rolne pochodzące z krajów rozwijających się stają się niekonkurencyjne.

W listopadzie 2001 roku został przyjęty Międzynarodowy Traktat na temat Zasobów Genów Roślin dla Rolnictwa i Żywności. Traktat ma na celu ochronę zasobów genów roślin, racjonalne ich wykorzystanie, sprawiedliwy podział korzyści płynących z ich wykorzystania, w tym korzyści finansowe związane z wprowadzaniem produktów na rynek. Traktat przyznaje rolnikom prawa, ustanawia wielostronny system wymiany zasobów genów około 64 roślin ważnych dla zapewnienia żywności ludziom na świecie.

Statystyka:

• około 11% powierzchni ziemi wykorzystywane jest w celach rolniczych. Istnieje możliwość zwiększenia powierzchni gruntów rolnych w Ameryce Łacińskiej, południowej i środkowej części Afryki oraz niektórych państwach we wschodniej Azji. W południowej Azji, we wschodniej części Basenu Morza Śródziemnego, i w północnej Afryce rozszerzenie powierzchni gruntów rolnych jest praktycznie niemożliwe;
• średnia powierzchnia gruntów rolnych na jednego mieszkańca stale zmniejsza się. Szacuje się, że w roku 2030 spadnie dwukrotnie w porównaniu z latami 1961 - 1963;
• w krajach rozwijających się najwięcej wody zużywa się w rolnictwie. W skali świata rolnictwo pochłania 70% wody słodkiej. W Afryce, na Bliskim Wschodzie i w południowej Azji odsetek ten dochodzi do 90%. W krajach OECD najwięcej wody wykorzystywane jest w przemyśle;
• około 250 milionów ludzi zostało bezpośrednio dotkniętych pustynnieniem gleb, degradacją terenów suchych, a kolejny miliard ludzi jest tym zagrożony;
• środki pomocowe dla rolnictwa stale zmniejszają się. Wartość oficjalnej pomocy rozwojowej dla rolnictwa spadła prawie o 50% w latach 90-tych;

Według szacunków Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO), korzyści płynące z ograniczenia liczby ludności cierpiącej głód oraz wprowadzenia metod umożliwiających zwiększenie produktywności, wyniosłyby 120 miliardów dolarów rocznie. Wystarczyłyby zaledwie 24 miliardy dolarów rocznie dodatkowych inwestycji w rolnictwo i rozwój wsi, by o połowę zmniejszyć liczbę ludności cierpiącej głód.

Powstała na Szczycie Ziemi w 1992 roku Konwencja Narodów Zjednoczonych do Walki z Pustynnieniem Gleby stanowi podstawę działań w tej dziedzinie. Jednak odpowiednie środki finansowe do wdrożenia tej konwencji nigdy nie zostały zapewnione. Jedną z propozycji, która ma stać się przedmiotem dyskusji podczas Szczytu w Johannesburgu jest, by sprawą finansowania zajęła się Globalna Instytucja ds. Środowiska Naturalnego.