SZCZYT W JOHANNESBURGU
Problematyka Szczytu - ENERGIA

Dla zrównoważonego rozwoju energia nie jest jedynie czynnikiem umożliwiającym postęp. Jest także główną przyczyną zanieczyszczenia powietrza i zagrożenia dla zdrowia i środowiska naturalnego.

Dwa miliardy ludzi - 1/3 ogółu ludności świata - są pozbawione dostępu do nowoczesnych usług energetycznych. Usługi takie, zdominowane przez spalanie paliw kopalnych, oferują szerokie możliwości wyboru ludziom, którzy pragną polepszyć swój standard życia. Energię wykorzystuje się także do zasilania samochodów, samolotów, zaopatruje się w nią fabryki i domy. Jednak nieracjonalne i lekkomyślne zużywanie energii jest źródłem zanieczyszczenia powietrza, emisji gazów cieplarnianych, które przyczyniają się do globalnego ocieplenia i zmian klimatycznych.

Problem nie polega na tym, że zasoby paliw kopalnych są niewystarczające. Obecnie, bardziej niepokojący jest negatywny wpływ zużywania energii na środowisko naturalne. Należy także uświadomić ludziom, że współczesne usługi energetyczne nie są powszechnie dostępne. Taki niesprawiedliwy podział w coraz bardziej współzależnym świecie ma wymiar moralny, polityczny i gospodarczo-społeczny.

Statystyka

• Około 2,5 miliarda ludzi pozbawione jest dostępu do nowoczesnych usług energetycznych;
• Od 1992 roku zużycie energii na świecie znacznie wzrosło. Szacuje się, że do roku 2020 zwiększać się będzie o 2% rocznie;
• Wraz ze wzrostem liczby ludności wzrasta zużycie drewna opałowego. W południowej i południowo-wschodniej Azji około 2 miliardy ludzi używa drewna lub biomasy do pozyskiwania energii, a w południowej i wschodniej części Afryki ponad 500 milionów ludzi używa drewna opałowego;
• W latach 1992 - 1999 globalne zużycie paliw wzrosło o 10%. Zużycie energii na jednego mieszkańca jest nadal najwyższe w krajach rozwiniętych, w których wynosi ono średnio 6,4 tony odpowiedników ropy naftowej rocznie. Wartość ta dziesięciokrotnie przewyższa zużycie w krajach rozwijających się;
• Paliwa kopalne stanowią podstawę około 80% globalnej produkcji i zużycia energii. Dla porównania, w roku 1971 wartość ta wynosiła 86%;
• Największy wzrost zużycia energii nastąpił w transporcie, gdzie 95% zużywanej energii pozyskiwane jest z ropy naftowej. Szacuje się, iż zużycie energii w tym sektorze będzie zwiększać się o 1,5% rocznie w krajach rozwiniętych i o 3,6% w krajach rozwijających się;
• 20% globalnego zapotrzebowania na gaz i ropę naftową występuje w Azji. Ponadto, to w Azji odnotowuje się ponad 50% wzrostu światowego zapotrzebowania na te surowce;
• Przy utrzymaniu się globalnego tempa wzrostu na poziomie 2% rocznie, zużycie energii do roku 2035 w stosunku do 1998 roku podwoi się, a do roku 2055 wzrośnie potrójnie;
• Dwutlenek węgla pochodzący ze spalania surowców opałowych stanowi największe źródło emisji gazów cieplarnianych;
• Globalna emisja węgla wzrosła dwukrotnie w latach 1965 - 1998, daje to średni roczny wzrost o 2,1%;
• Energia atomowa stanowi 16% ogółu pozyskiwanej energii na świecie. Obawy budzą jednak zagrożenia, wysokie koszty, przechowywanie i utylizacja odpadów radioaktywnych oraz zużytych paliw jądrowych, ich transport transgraniczny czy likwidacja starych elektrowni;
• Nowoczesne odnawialne źródła energii, takie jak woda, biomasa, wiatr, słońce czy energia geotermiczna, służą do produkcji około 4,5% całkowitej energii;

Szacuje się, że wzrost zapotrzebowania na energię w krajach rozwijających się wynosi 2,5% rocznie. By pokryć to zapotrzebowanie państwa te powinny przeznaczyć 2-2,5% PKB na inwestycje na energię. Biorąc pod uwagę, że nakłady inwestycyjne w tej dziedzinie wynoszą obecnie 290 - 430 miliardów rocznie, konieczne jest zwiększanie tych środków.

Na Szczycie w Johannesburgu omówione zostaną także propozycje mające na celu:

• osiągnięcie czterokrotnego wzrostu wydajności wykorzystania źródeł energii w krajach rozwiniętych do roku 2012;
• opracowanie i upowszechnianie technologii związanych z odnawialnymi źródłami energii, by zwiększyć udział tych źródeł w produkcji i zużywaniu energii;
• dywersyfikację zaopatrywania w energię poprzez opracowanie bardziej ekologicznych i wydajnych technologii zużywania paliw opałowych oraz zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii do co najmniej 5% we wszystkich krajach do roku 2010;
• promowanie używania gazu ziemnego, w szczególności w rejonach miejskich i przemysłowych, przy jednoczesnym eliminowaniu ryzyka wybuchów gazu;
• przyjęcie polityki mającej na celu zredukowanie zniekształceń rynku w sektorze energetycznym przez zmianę przepisów podatków oraz przez likwidację szkodliwych subsydiów;
• promowanie współpracy krajów, które produkują i zużywają ropę naftową w celu ograniczenia niestabilności i znacznych wahań cen na rynkach międzynarodowych;
• pomoc krajom rozwijającym się, które w dużej mierze są uzależnione od paliw, by urozmaicić ich gospodarki;
• poprawę wydajności transportu przez używanie przyjaznych środowisku środków transportu i bardziej ekologicznych paliw;
• ratyfikację i wdrożenie Protokołu z Kyoto do Konwencji Narodów Zjednoczonych na temat Zmiany Klimatu.