ROK 2003 - Międzynarodowy Rok Słodkiej Wody

Międzynarodowy Rok Słodkiej Wody ma być impulsem do przezwyciężania najważniejszych problemów światowej gospodarki wodnej

Dostępność czystej, słodkiej wody jest jednym z najpilniejszych wyzwań, jakie stoją dziś przed ludzkością. Waga tego problemu będzie coraz większa, ponieważ rosnące zapotrzebowanie zubaża zasoby słodkiej wody, a przemysł i rolnictwo nadal zanieczyszczają rzeki, jeziora i potoki.

Aby uczulić opinię publiczną na tę kwestię i pobudzić do działań służących poprawie gospodarki wodnej i lepszej ochronie tego drogocennego, naturalnego dobra, Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych proklamowało rok 2003 Międzynarodowym Rokiem Słodkiej Wody (International Year of Fresh Water - IYFW). Oficjalna inauguracja obchodów Roku nastąpiła 12 grudnia w Nowym Jorku.

"Brak wody - do picia, dla higieny i dla zabezpieczenia źródeł pożywienia - jest prawdziwą zmorą dla ponad miliarda członków rodziny ludzkiej", powiedział Sekretarz Generalny Narodów Zjednoczonych, Kofi Annan. "Jeśli utrzymają się bieżące trendy, woda będzie prawdopodobnie coraz częstszym źródłem napięć pomiędzy narodami i przedmiotem ich zażartej rywalizacji. Tymczasem to naturalne dobro może mieć także odmienny wpływ i sprzyjać międzynarodowej współpracy. Międzynarodowy Rok Słodkiej Wody może odegrać istotną rolę w inspirowaniu potrzebnych działań - działań podejmowanych zarówno przez rządy jak i organizacje obywatelskie, lokalne społeczności, przedsiębiorstwa i osoby fizyczne na całym świecie".

Uzgadnianie celów

Obchody Roku przypadają w ważnym okresie. Niedawno przywódcy światowi uzgodnili bowiem kluczowe zamierzenia w postaci zapewnienia dostępu do czystej, pitnej wody 1,2 miliarda ludzi i zapewnienia dostępu do odpowiednich urządzeń sanitarnych 2,4 miliarda ludzi. Ponad 3 miliony ludzi umiera każdego roku na choroby wywołane zanieczyszczeniem pitnej wody.

We wrześniu 2000 roku, delegaci na Milenijny Szczyt Narodów Zjednoczonych zobowiązali się do zmniejszenia o połowę - do 2015 roku - odsetka ludzi, którzy nie mają dostępu do czystej, pitnej wody lub nie mają środków, by się w nią zaopatrzyć. W 2002 roku, podczas obrad Światowego Szczytu Zrównoważonego Rozwoju przywódcy państwowi uzgodnili ponadto pokrewny cel w postaci zmniejszenia o połowę odsetka ludzi pozbawionych dostępu do odpowiednich urządzeń sanitarnych. Jako datę realizacji tego celu przyjęto również 2015 rok.

Osiągnięcie tych celów wymaga skoordynowanych działań, w których muszą uczestniczyć nie tylko instytucje państwowe, ale także wszyscy użytkownicy wody i ci, którzy w nią inwestują. Potrzebne są również znaczące środki. Bieżące, szacunkowe nakłady na zaspokojenie zapotrzebowania na wodę pitną i urządzenia sanitarne na całym świecie wynoszą 30 miliardów dolarów rocznie. Ocenia się, że osiągnięcie celów uzgodnionych przez międzynarodową społeczność będzie wymagać dodatkowo 14-30 miliardów dolarów rocznie.

Niedostatek wody ma również istotne znaczenie dla przyszłego rozwoju gospodarczo-społecznego. W XX wieku zużycie wody rosło w tempie ponad dwukrotnie większym niż liczba ludności. W wyniku nadmiernej eksploatacji złóż wody gruntowej, ich poziom obniża się, co powoduje częste wysychanie niektórych rzek (np. Kolorado, Żółta Rzeka) w dolnym biegu.

W wielu regionach świata, takich jak Bliski Wschód, Azja Wschodnia czy Azja Południowa, deficyt słodkiej wody jest zjawiskiem permanentnym. Już dziś 40% światowej populacji żyje na terenach, na których brakuje wody. Do 2025 roku poważny niedobór wody może zaistnieć w państwach, które zamieszkuje aż 2/3 światowej populacji, czyli około 5,5 miliarda ludzi.

Aby stawić czoła tej sytuacji, musimy dokonać zakrojonej na szeroką skalę poprawy efektywności użycia wody. Realizacji tego celu służą, między innymi, takie hasła jak "więcej ziaren z kropli wody" w rolnictwie, które jest największym konsumentem tego drogocennego dobra. Musimy lepiej gospodarować zlewniami rzek i ograniczyć straty wody w sieciach wodociągowych. W miastach sięgają one co najmniej 40%.

Plan obchodów Roku

W ramach obchodów Roku, których koordynacją zajmują się wspólnie: Departament Spraw Gospodarczo-Społecznych NZ oraz UNESCO, Narody Zjednoczone oraz szereg organizacji pozarządowych i firm prywatnych planuje wiele różnych imprez i działań.

Seria takich imprez odbędzie się wkrótce przed i po Światowym Dniu Wody, obchodzonym corocznie 22 marca. W 2003 roku koordynacja obchodów tego dnia jest zadaniem Programu Narodów Zjednoczonych ds. Środowiska (UNEP). Ponadto, w 2003 roku Narody Zjednoczone opublikują pierwszy z serii Raportów na temat Oceny Zasobów Wodnych na Świecie. Raport, będący owocem wspólnej pracy 23 agend Narodów Zjednoczonych, wyczerpująco omawia bieżące problemy i zawiera kompleksowe zalecenia dotyczące przyszłego zapotrzebowania na wodę. Prezentacja Raportu nastąpi podczas ważnej międzynarodowej konferencji - trzeciego Światowego Forum Wody, które odbędzie się w Kioto, w Japonii, w dniach 16 - 23 marca.

Inne imprezy odbędą się w wielu krajach w związku z obchodami Dnia Ziemi, który przypada 22 kwietnia. Pozarządowa organizacja "The Earth Day Network", która koordynuje obchody tego Dnia na świecie, zamierza skupić się w 2003 roku na stanie zasobów słodkiej wody. Także obchody Światowego Dnia Środowiska, który przypada 5 czerwca, będą w 2003 roku poświęcone głównie ochronie zasobów wody.

Na stronie internetowej www.WaterYear2003.com wszyscy zainteresowani znajdą wiele odsyłaczy do materiałów informacyjnych, raportów oraz imprez i działań, przygotowanych przez agendy Narodów Zjednoczonych oraz instytucje państwowe, organizacje pozarządowe i partnerów z sektora prywatnego z całego świata.