Międzynarodowa Konferencja Finansowania Rozwoju

Uzgodniony projekt tekstu
Ostateczna nieopublikowana wersja
27 styczeń 2002

POROZUMIENIE Z MONTERREY

I. PRZEZWYCIĘŻANIE PROBLEMÓW W ZAKRESIE FINANSOWANIA ROZWOJU: PODEJśCIE GLOBALNE

1. My, przywódcy państw i rządów, zebrani w Monterrey w Meksyku w dniu 21 i 22 marca 2002 roku postanawiamy podjąć wyzwania w zakresie finansowania trwałego rozwoju na całym świecie, a zwłaszcza w krajach rozwijających się. Nasze cele to: wyeliminowanie ubóstwa, osiągnięcie trwałego gospodarczego wzrostu oraz wspieranie zrównoważonego rozwoju w ramach procesu tworzenia dostępnego dla wszystkich i sprawiedliwego globalnego systemu gospodarczego.

2. Z niepokojem traktujemy najnowsze szacunki mówiące o olbrzymim niedostatku zasobów potrzebnych do realizacji uzgodnionych na szczeblu międzynarodowym celów rozwoju, w tym celów zawartych w Deklaracji Milenijnej.

3. Mobilizacja zasobów finansowych i poprawa efektywności ich wykorzystania oraz stworzenie w  skali narodowej i międzynarodowej warunków ekonomicznych niezbędnych dla realizacji uzgodnionych na szczeblu międzynarodowym celów rozwoju, w tym celów zawartych w Deklaracji Milenijnej, dla wyeliminowania ubóstwa, poprawy warunków socjalnych oraz podniesienia standardów życia i ochrony środowiska, będą stanowić nasz pierwszy krok w kierunku zapewnienia, że XXI wiek będzie wiekiem rozwoju dla wszystkich.

4. Osiągnięcie uzgodnionych na szczeblu międzynarodowym celów rozwoju, w tym celów zawartych w Deklaracji Milenijnej, wymaga nowego partnerstwa pomiędzy krajami rozwiniętymi a rozwijającymi się. Zobowiązujemy się do stosowania właściwych procedur, sprawowania odpowiedniego nadzoru na wszystkich szczeblach i przestrzegania rządów prawa. Zobowiązujemy się także do mobilizowania krajowych zasobów, przyciągania międzynarodowego kapitału, promowania międzynarodowej wymiany handlowej będącej motorem rozwoju, intensyfikacji międzynarodowej współpracy finansowej i technicznej na rzecz rozwoju, trwałego finansowania długu i umorzenia zewnętrznego zadłużenia oraz zwiększenia spójności i zgodności międzynarodowych systemów monetarnych, finansowych i handlowych.

5. Zamachy terrorystyczne z 11 września 2001 roku pogłębiły globalne spowolnienie rozwoju gospodarczego, powodując dalsze obniżenie wskaźników wzrostu. Dlatego jeszcze pilniejsze staje się dzisiaj zadanie pogłębienia współpracy pomiędzy wszystkimi udziałowcami światowej gospodarki w zakresie promowania trwałego wzrostu i podejmowania długofalowych wyzwań w dziedzinie finansowania rozwoju. Nasze postanowienie, by działać wspólnie, jest dziś mocniejsze niż kiedykolwiek.

6. Każde państwo jest w głównym stopniu odpowiedzialne za własny rozwój gospodarczy i społeczny. Nie sposób przecenić roli narodowej polityki i strategii rozwoju. Jednocześnie, narodowe gospodarki są dzisiaj sprzęgnięte z globalnym systemem gospodarczym, a skuteczne wykorzystywanie możliwości handlowych i inwestycyjnych jest jednym ze sposobów, które mogą pomóc rządom w zwalczaniu ubóstwa. Narodowe wysiłki na rzecz rozwoju wymagają poparcia ze strony pomocnego międzynarodowego otoczenia gospodarczego. Inicjujemy i popieramy regionalne programy rozwoju, takie jak Nowe Ekonomiczne Partnerstwo na rzecz Rozwoju Afryki (NEPAD) i podobne przedsięwzięcia w innych regionach.

7. Globalizacja niesie ze sobą zarówno możliwości jak i wyzwania. Sprostanie tym wyzwaniom i możliwościom jest szczególnie trudnym zadaniem dla krajów rozwijających się i krajów w okresie transformacji gospodarczej. Globalizacja powinna być sprawiedliwa i dostępna dla wszystkich i dlatego istnieje duże zapotrzebowanie na politykę i środki, które byłyby formułowane i wdrażane przy pełnym i aktywnym współudziale krajów rozwijających się i krajów w okresie transformacji i które pomogłyby tym krajom właściwie reagować na istniejące wyzwania i możliwości.

8. W warunkach postępującej globalizacji światowej gospodarki, podstawowego znaczenia nabiera całościowe podejście do wzajemnie powiązanych narodowych, międzynarodowych i systemowych wyzwań w sferze finansowania rozwoju - rozwoju, który jest zrównoważony, który gwarantuje równouprawnienie płci i  który skupia się na poprawie życia ludzi. Takie podejście musi dawać wszystkim nowe perspektywy. Musi też sprzyjać tworzeniu i skutecznemu wykorzystywaniu zasobów oraz powstawaniu prężnych, odpowiedzialnych instytucji na wszystkich szczeblach. W tym celu potrzebne są wspólne i spójne działania we wszystkich obszarach omawianych podczas konferencji w Monterrey. W takich działaniach muszą uczestniczyć wszyscy udziałowcy aktywnego partnerstwa.

9. Uznając, że pokój oraz rozwój wspierają się wzajemnie, jesteśmy zdecydowani dążyć do zrealizowania wspólnej wizji lepszej przyszłości poprzez połączenie indywidualnych wysiłków z dynamicznymi wielostronnymi działaniami. W myśl Karty Narodów Zjednoczonych i w oparciu o przesłanie Deklaracji Milenijnej, zobowiązujemy się do promowania narodowych i globalnych systemów gospodarczych opartych na zasadach sprawiedliwości, równości, demokracji, uczestnictwa, przejrzystości, odpowiedzialności i powszechności.

II. GŁÓWNE DZIAŁANIA

Mobilizacja krajowych zasobów na rzecz rozwoju

10. W naszym wspólnym dążeniu do wzrostu gospodarczego, eliminacji ubóstwa i trwałego rozwoju, najważniejszym wyzwaniem jest zagwarantowanie niezbędnych wewnętrznych warunków służących mobilizacji publicznych i prywatnych krajowych oszczędności, utrzymaniu odpowiednich poziomów owocnych inwestycji oraz zwiększeniu potencjału ludzkiego kapitału. Kluczowym zadaniem jest również zwiększenie skuteczności, spójności i zgodności makroekonomicznych strategii. Korzystne warunki wewnętrzne mają decydujące znaczenie dla mobilizacji krajowych zasobów, wzrostu produkcji, zahamowania odpływu kapitału, rozwoju sektora prywatnego oraz przyciągania i efektywnego wykorzystania międzynarodowych inwestycji i fundusze pomocowe. Wysiłki zmierzające do stworzenia takich warunków powinny być wspierane przez społeczność międzynarodową.

11. Dobre rządzenie jest podstawowym elementem trwałego rozwoju. Fundamentami trwałego wzrostu, eliminacji ubóstwa i tworzenia nowych miejsc pracą są: właściwa polityka gospodarcza, reagujące na potrzeby obywateli, solidne instytucje demokratyczne oraz ulepszona infrastruktura. Istotne znaczenie mają również takie wzajemnie wspierające się zagadnienia jak wolność, pokój i bezpieczeństwo, stabilizacja kraju, poszanowanie praw człowieka, w tym prawa do rozwoju, a także rządy prawa, równość płci, strategie prorynkowe oraz ogólne zaangażowanie obywateli w proces tworzenia sprawiedliwych i demokratycznych społeczeństw.

12. W ramach naszych narodowych działań i w sposób zgodny z wewnętrznym prawem będziemy stosować właściwą politykę i regulacje, aby pobudzić prywatne i publiczne inicjatywy, w tym inicjatywy na szczeblu lokalnym, i będziemy wspierać dynamiczny i sprawnie funkcjonujący sektor przedsiębiorczości, dbając o jednoczesną poprawę wzrostu i dystrybucji dochodów, zwiększenie wydajności pracy, nadanie większych uprawnień kobietom oraz przestrzeganie prawa pracy i ochronę środowiska. Jesteśmy świadomi, że właściwa rola rządu w prorynkowych gospodarkach będzie różna w poszczególnych państwach.

13. Naszym priorytetem jest walka z korupcją na wszystkich szczeblach. Korupcja jest poważną przeszkodą w skutecznej mobilizacji zasobów i ich podziale. Ponadto, korupcja odbiera zasoby działaniom istotnym dla eliminacji ubóstwa oraz gospodarczego wzrostu i trwałego rozwoju.

14. Uznajemy potrzebę realizacji efektywnej polityki makroekonomicznej ukierunkowanej na utrzymanie wysokiej stopy wzrostu gospodarczego, likwidację bezrobocia, eliminację ubóstwa, stabilizację cen oraz trwałą równowagę fiskalną i płatniczą w celu zagwarantowania, że korzyści wzrostu będą dostępne dla wszystkich, a zwłaszcza ludzi ubogich. Rządy powinny traktować priorytetowo kwestię unikania napięć inflacyjnych i gwałtownych zmian gospodarczych, które negatywnie rzutują na podział dochodów i alokację zasobów. Obok roztropnej polityki fiskalnej i pieniężnej, potrzebne jest także stosowne uregulowanie rynku dewizowego.

15. Podstawowe znaczenie ma sprawny, przejrzysty oraz poddany kontroli system mobilizacji publicznych zasobów i zarządzanie nimi. Uznajemy potrzebę zabezpieczenia trwałości polityki fiskalnej oraz sprawiedliwego i sprawnego systemu podatkowego i administracji podatkowej, a także wzrostu wydatków publicznych, które nie wypierają owocnych inwestycji prywatnych. Uznajemy także wkład, jaki mogą wnieść w tym względzie średniofalowe regulacje fiskalne.

16. Inwestycje w podstawową infrastrukturę gospodarczą i socjalną, usługi socjalne, opiekę społeczną, w tym programy w dziedzinie edukacji, zdrowia, żywienia, budownictwa mieszkaniowego i ubezpieczeń społecznych, które w sposób szczególny uwzględniają potrzeby dzieci i ludzi starszych i które gwarantują równouprawnienie płci i  pełne uczestnictwa sektora wiejskiego i innych poszkodowanych społeczności, są konieczne, aby umożliwić ludziom, szczególnie tym żyjącym w ubóstwie, lepsze przystosowanie się i korzystanie ze zmieniających się warunków ekonomicznych i możliwości. Aktywna polityka na rynku pracy, w tym szkolenia pracowników, mogą pomóc w zwiększeniu zatrudnienia i polepszeniu jego warunków. Zakres i skala opieki społecznej wymagają dalszego rozszerzenia. Kryzysy gospodarcze to kolejne zjawisko, które uwydatnia potrzebę skutecznego systemu bezpieczeństwa socjalnego.

17. Uznajemy potrzebę umacniania i rozwijania krajowego systemu finansowego oraz dbania o uporządkowany rozwój rynków kapitałowych poprzez tworzenie efektywnych systemów bankowych i innych rozwiązań instytucjonalnych ukierunkowanych na zaspokajanie potrzeb w dziedzinie finansowania rozwoju i dotyczących, między innymi, sektora ubezpieczeń oraz rynków papierów dłużnych i akcji. Takie rozwiązania powinny zachęcać do gromadzenia oszczędności, proponować korzystne formy ich lokowania, a także sprzyjać owocnym inwestycjom. To wszystko wymaga stworzenia efektywnego systemu pośrednictwa finansowego, przejrzystych regulacji i skutecznych mechanizmów nadzoru, wspieranych przez mocny bank centralny. Należy ponadto opracować programy gwarancji rzędowych oraz systemy obsługi przedsiębiorstw, które ułatwią małym i średnim firmom dostęp do lokalnych źródeł finansowania.

18. Mikrokredyty dla małych i średnich przedsiębiorstw, w tym dla rolników, a zwłaszcza dla kobiet, a także narodowe programy oszczędnościowe mają istotne znaczenie dla zwiększenia skali społecznego i gospodarczego oddziaływania sektora finansowego. Banki rozwoju, banki komercyjne i inne instytucje finansowe, indywidualnie lub wspólnie, mogą być dla takich przedsiębiorstw efektywnymi pośrednikami w dostępie do źródeł finansowania, w tym finansowania poprzez emisję akcji. Mogą także same stanowić odpowiednie źródło średnio- i długoterminowych. kredytów. Ponadto, na pogłębienie krajowego rynku finansowego i dalszy rozwój sektora finansowego mogą mieć także wpływ finansowe innowacje sektora prywatnego oraz podejmowanie prywatno-publicznych przedsięwzięć. Głównym założeniem programów emerytalnych jest ochrona socjalna, ale mogą one także stanowić źródło oszczędności. Mając na uwadze względy gospodarcze i społeczne, należy włączyć nieformalny sektor gospodarki w formalny obieg gospodarczy wszędzie tam, gdzie jest to realne. Ważne jest także obniżenie kosztów przekazów pieniężnych dokonywanych przez pracowników-emigrantów oraz tworzenie możliwości dla inwestycji zorientowanych na trwały rozwój, w tym na zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych.

19. Kluczowe znaczenie ma intrensyfikacja narodowych wysiłków w dziedzinie budowania potencjału krajów rozwijających się oraz krajów w okresie transformacji w takich obszarach jak: infrastruktura instytucjonalna, rozwój zasobów ludzkich, finanse publiczne, kredyty hipoteczne, regulacje i nadzór finansowy, podstawowe wykształcenie, administracja publiczna, polityka budżetowa uwzględniająca różnice społeczne i płci, system wczesnego ostrzegania i zapobiegania kryzysom oraz zarządzanie zadłużeniem. W tym względzie, szczególną uwagę należy poświęcić indywidualnym potrzebom Afryki, najsłabiej rozwiniętych państw, państw położonych na małych wyspach oraz państw pozbawionych dostępu do morza. Potwierdzamy nasze zaangażowanie na rzecz realizacji Brukselskiego Programu Działań na rzecz Najsłabiej Rozwiniętych Państw oraz uchwalonego na Barbadosie Programu Działań na rzecz Trwałego Rozwoju Położonych na Małych Wyspach Państw Rozwijających się. Nieodzowne jest międzynarodowe poparcie dla tych działań, w tym dla pomocy technicznej oraz dla działań prowadzonych przez agendy Narodów Zjednoczonych. Popieramy współpracę na linii Południe-Południe - w tym współpracę w ramach układów trójkątnych - która ułatwia wymianę informacji na temat sprawdzonych strategii, praktyk i doświadczeń, i umożliwia powielanie projektów.

Mobilizacja międzynarodowych zasobów na rzecz rozwoju: bezpośrednie inwestycje zagraniczne i inne przepływy prywatnego kapitału

20. Przepływy prywatnego, międzynarodowego kapitału, a zwłaszcza bezpośrednie inwestycje zagraniczne są, obok stabilności międzynarodowych rynków finansowych, ważnym uzupełnieniem narodowych i międzynarodowych działań na rzecz rozwoju. Bezpośrednie inwestycje zagraniczne przyczyniają się do finansowania trwałego wzrostu gospodarczego przez długi okres czasu. Szczególnie ważne jest przekazywanie wiedzy i technologii, tworzenie miejsc pracy, ogólna poprawa produktywności gospodarki, wzmocnienie konkurencyjności i przedsiębiorczości, a w końcowych rozrachunku wyeliminowanie ubóstwa poprzez wzrost i rozwój gospodarczy. Kluczowym wyzwaniem jest zatem stworzenie krajowych i międzynarodowych warunków niezbędnych do pobudzenia napływu inwestycji bezpośrednich, które będą sprzyjać osiąganiu narodowych priorytetów w zakresie rozwoju w krajach rozwijających się, a zwłaszcza krajach afrykańskich, w najsłabiej rozwiniętych krajach, w położonych na małych wyspach państwach rozwijających się, państwach pozbawionych dostępu do morza, a także w krajach, które przechodzą proces transformacji.

21. W celu przyciągnięcia i zwiększenia napływu rentownego kapitału, państwa muszą kontynuować dążenia w kierunku stworzenia przejrzystego, stabilnego i przewidywalnego klimatu dla inwestycji, który zapewni właściwe warunki dla realizacji kontraktów oraz poszanowanie praw własności i który będzie wpisany w kontekst efektywnej polityki makroekonomicznej i instytucji, umożliwiających krajowym i międzynarodowym firmom efektywną i zyskowną działalność oraz jak największy wpływ na proces rozwoju. Szczególnie intensywnych starań wymagają tak kluczowe obszary jak polityka gospodarcza i regulacje prawne, które promują i chronią inwestycje i dotyczą takich aspektów jak rozwój zasobów ludzkich, unikanie podwójnego opodatkowania, nadzór korporacyjny, zasady rachunkowości, a także promowanie konkurencyjności. Inne mechanizmy, takie jak publiczno-prywatne partnerstwo oraz umowy inwestycyjne mogą mieć również istotne znaczenie. Ponadto, chcemy podkreślić potrzebę intensyfikacji odpowiednio finansowanych programów pomocy technicznej oraz programów rozbudowy potencjału, zgodnych z życzeniami państw-odbiorców.

22. Dla uzupełnienia działań na szczeblu państwowym odpowiednie instytucje o zasięgu międzynarodowym i regionalnym, a także właściwe instytucje państwowe powinny jeszcze mocniej wspierać prywatne inwestycje zagraniczne w dziedzinie rozwoju infrastruktury i innych wiodących dziedzinach, w tym w dziedzinie likwidowania technologicznego zacofania państw rozwijających się i państw w okresie transformacji. Dlatego istotna jest dostępność kredytów eksportowych, wspólnego finansowania, kapitału wysokiego ryzyka i innych instrumentów kredytowych, gwarancji, pomocy finansowej, informacji o możliwościach inwestycyjnych, usług dla przedsiębiorstw, organizacji ułatwiających kontakty handlowe i współpracę pomiędzy przedsiębiorstwami krajów rozwiniętych i rozwijających się, a także środków finansowych przeznaczonych na analizy wykonalności projektów. Partnerstwo między przedsiębiorstwami stanowi skuteczny sposób przekazywania i rozpowszechniania technologii. W tym względzie pożądane jest wzmocnienie wielostronnych i regionalnych instytucji zajmujących się finansowaniem i rozwojem. Kraje źródłowe powinny natomiast opracować własne sposoby wspierania i ułatwiania inwestycji w krajach rozwijających się.

23. Rządy tworzą regulacje dla działalności przedsiębiorstw i oczekują, że będą one uczestniczyć w procesie rozwoju w roli wiarygodnych i wytrwałych partnerów. Nalegamy na przedsiębiorstwa, by brały pod uwagę nie tylko gospodarcze i finansowe konsekwencje swoich przedsięwzięć, lecz także ich implikacje dla rozwoju, spraw społecznych, równouprawnienia płci i ochrony środowiska. Zachęcamy banki i inne instytucje finansowe w krajach rozwijających się, a także w krajach rozwiniętych do wypracowywania nowatorskich metod finansowania rozwoju. Sprzyjamy wszelkim działaniom wspierającym ideę przykładnej obywatelskiej postawy firm i z zadowoleniem odnotowujemy inicjatywę podjętą przez Narody Zjednoczone w celu wspierania partnerstw w skali globalnej.

24. Będziemy wspierać nowe publiczno-prywatne mechanizmy finansowania przeznaczone dla krajów rozwijających się i krajów w okresie transformacji. Beneficjentami tego finansowania - w postaci emisji papierów dłużnych lub akcji - powinni być przede wszystkim firmy jednoosobowe, małe i średnie przedsiębiorstwa oraz sektor infrastruktury. Takie publiczno-prywatne inicjatywy mogłyby obejmować opracowanie mechanizmów konsultacji pomiędzy międzynarodowymi i regionalnymi organizacjami finansowymi oraz rządami a sektorem prywatnym zarówno w kraju źródłowym jak i w kraju-odbiorcy w celu stworzenia warunków sprzyjających prowadzeniu działalności gospodarczej.

25. Chcemy podkreślić znaczenie utrzymania odpowiedniego poziomu i ciągłości napływu prywatnego kapitału do państw rozwijających się i państw w okresie transformacji. Istotną kwestią jest inicjowanie w krajach źródłowych i w krajach przeznaczenia rozwiązań, które służą zwiększeniu przejrzystości i dostępności informacji o przepływach kapitałowych. Rozwiązania, które łagodzą konsekwencje nadmiernej wrażliwości krótkoterminowych inwestycji kapitałowych są ważne i muszą być brane pod uwagę. Istotne znaczenie, mimo różnic w potencjałach poszczególnych państw, mają również takie kwestie jak zarządzanie zewnętrznym zadłużeniem państwowym, uważna ocena ryzyka zmian kursowych i ryzyka utraty płynności, zaostrzenie ostrożnościowych regulacji prawnych oraz nadzorowanie wszystkich instytucji finansowych, w tym instytucji o niekorzystnej relacji kapitału własnego do wartości zobowiązań, uporządkowana, rozłożona w czasie i zgodna z polityką rozwoju liberalizacja przepływów kapitałowych oraz stopniowe i dobrowolne wdrożenie uzgodnionych przez wspólnotę międzynarodową kodeksów i standardów. Będziemy sprzyjać wszelkim publiczno-prywatnym inicjatywom, które mogą zwiększyć dostępność, dokładność, terminowość i zakres informacji o krajach i rynkach finansowych i które w ten sposób poszerzają możliwości oceny ryzyka. Dodatkową pomocą w tym zakresie mogłyby służyć wielostronne instytucje finansowe.

Międzynarodowa wymiana handlowa motorem rozwoju

26. Powszechny, oparty na regulacjach prawnych, otwarty, równy dla wszystkich i sprawiedliwy system wymiany handlowej, a także znacząca liberalizacja wymiany handlowej mogą stanowić istotny bodziec dla światowego rozwoju, przynosząc korzyści krajom na każdym etapie gospodarczego zaawansowania. W tym względzie, potwierdzamy nasze zaangażowanie na rzecz liberalizacji handlu i zapewnienia, że wymiana handlowa będzie istotnym czynnikiem w promocji wzrostu gospodarczego, zatrudnienia i rozwoju dla wszystkich. Dlatego z  zadowoleniem witamy decyzje światowej Organizacji Handlu (WTO) o umieszczeniu potrzeb i interesów krajów rozwijających się w centrum zainteresowania Programu Prac WTO i zobowiązujemy się do ich realizacji.

27. Aby wymiana handlowa, która w wielu przypadkach stanowi najważniejsze, pojedyncze zewnętrzne źródło finansowania rozwoju przynosiła maksimum korzyści, należy w krajach rozwijających się i w krajach w okresie transformacji stworzyć lub usprawnić odpowiednie instytucje i procedury. Znacząca liberalizacja handlu jest ważnym elementem strategii trwałego rozwoju danego państwa. Zwiększenie wymiany handlowej i bezpośrednich inwestycji zagranicznych mogą pobudzić wzrost gospodarczy i stać się ważnym źródłem zatrudnienia.

28. Jesteśmy świadomi kwestii, które mają szczególnie istotny wpływ na możliwości krajów rozwijających się i krajów w okresie transformacji w zakresie wykorzystania międzynarodowej wymiany handlowej do zwiększenia potencjału w sferze finansowania własnego rozwoju. Powyższe kwestie to: bariery handlowe; subsydia i inne środki szkodzące wolnej wymianie handlowej, zwłaszcza w sektorach o dużym udziale eksportu z krajów rozwijających się, takich jak rolnictwo; nadużywanie regulacji anty-dumpingowych; przeszkody techniczne oraz przepisy sanitarne i fitosanitarne; liberalizacja handlu w branżach produkcyjnych o licznym zatrudnieniu; liberalizacja handlu w odniesieniu do produktów rolnych; liberalizacja handlu w sektorze usług; stosowanie maksymalnych stawek celnych oraz wysoki poziom i eskalacja tych stawek, a także bariery nie związane ze stawkami celnymi; migracja osób fizycznych; brak poszanowania praw własności intelektualnej w sferze ochrony tradycji i folkloru; transfer wiedzy i technologii; wdrożenie i interpretacja Porozumienia TRIPS w sposób wspierający powszechną opiekę medyczną; oraz potrzeba szczególnego i zróżnicowanego formułowania zawartych w umowach handlowych postanowień na rzecz krajów rozwijających się, tak aby były one bardziej precyzyjne, skuteczne i wykonalne.

29. W celu zapewnienia, że handel światowy wspiera rozwój z korzyścią dla wszystkich państw, zachęcamy członków WTO do wdrażania postanowień czwartej ministerialnej Konferencji WTO.

30. Ponadto, zobowiązujemy się ułatwić wszystkim chętnym krajom rozwijającym się, a zwłaszcza krajom z grupy najsłabiej rozwiniętych państw (Least Developed Countries - LDC) oraz krajom w okresie transformacji uzyskanie członkostwa w WTO.

31. Wypełnimy zobowiązania podjęte w Doha odnośnie przeciwdziałania marginalizacji najsłabiej rozwiniętych państw w międzynarodowym handlu. Wdrożymy także program działań służących analizie problematyki zagranicznego handlu w małych gospodarkach.

32. Ponadto, zobowiązujemy się do wzmacniania roli, zgodnych z wielostronnym systemem handlowym, regionalnych i subregionalnych porozumień oraz obszarów wolnego handlu w tworzeniu lepszego systemu światowego handlu. Nalegamy na międzynarodowe instytucje finansowe, w tym regionalne banki rozwoju, aby kontynuowały wspieranie projektów promujących subregionalną i regionalną integrację wśród krajów rozwijających się i krajów w okresie transformacji.

33. Doceniamy znaczenie szerszego i przewidywalnego dostępu do wszystkich rynków towarów eksportowanych przez położone na małych wyspach państwa rozwijające się, państwa pozbawione dostępu do morza, tranzytowe państwa rozwijające się oraz państwa afrykańskie, jak również państwa w okresie transformacji.

34. Apelujemy do wszystkich krajów rozwiniętych, które jeszcze tego nie uczyniły, aby podjęły prace nad zapewnieniem bezcłowego i bezkontyngentowego dostępu do swoich rynków dla wszystkich towarów eksportowanych przez najsłabiej rozwinięte państwa, zgodnie z przyjętym w Brukseli Programem Działań na rzecz państw z grupy LDC. Pomocne byłoby również rozważenie propozycji dotyczących wkładu państw rozwijających się w ułatwienie dostępu do rynków państwom z grupy LDC.

35. Doceniamy również znaczenie obniżenia barier handlowych istniejących pomiędzy krajami rozwijającymi się, a także pomiędzy krajami w okresie transformacji.

36. We współpracy z zainteresowanymi rządami i ich instytucjami finansowymi, oraz w celu dalszego wspierania narodowych wysiłków w sferze korzystania z wymiany handlowej oraz skutecznej integracji z wielostronnym systemem wymiany handlowej, będziemy zachęcać wielostronne i dwustronne instytucje działające w obszarach finansów i rozwoju do: rozszerzania i koordynacji działań, przy zwiększonych zasobach, służących stopniowemu likwidowaniu ograniczeń po stronie podaży, poprawy infrastruktury handlowej, dywersyfikacji możliwości eksportowych i wspierania eksportu technologii, wzmocnienia rozwoju instytucjonalnego oraz do ogólnej poprawy wydajności i konkurencyjności. Dlatego zwracamy się także do dwustronnych darczyńców, międzynarodowych i regionalnych instytucji finansowych, a także odpowiednich agencji, funduszy i programów Narodów Zjednoczonych, aby zwiększyły swoje zaangażowanie w sferze szkoleń związanych z wymianą handlową, budowania potencjału i tworzenia odpowiednich instytucji oraz usług wspomagających wymianę handlową. Szczególnego traktowania w tym zakresie wymagają najsłabiej rozwinięte państwa, państwa pozbawione dostępu do morza, położone na małych wyspach państwa rozwijające się, państwa afrykańskie, tranzytowe państwa rozwijające się oraz państwa w okresie transformacji. Powyższe grupy państw mogą uzyskać wsparcie, między innymi, w ramach Zintegrowanego Ramowego Programu Pomocy Technicznej w Sferze Wymiany Handlowej Prowadzonej przez Najsłabiej Rozwinięte Państwa (Integrated Framework for Trade-Related Technical Assistance to Least Developed Countries) oraz jego kontynuacji - Wspólnego Zintegrowanego Programu Pomocy Technicznej (Joint Integrated Technical Assistance Programme), Globalnego Funduszu Powierniczego Agendy Rozwoju Konferencji WTO w Doha (WTO Doha Development Agenda Global Trust Fund), a także w ramach działań Międzynarodowego Centrum Handlu (International Trade Center).

37. Wielostronna pomoc potrzebna jest także w celu łagodzenia skutków spadku wpływów eksportowych państw, które nadal w ogromnym stopniu są uzależnione od eksportu towarów. Uznajemy wnioski płynące z najnowszego przeglądu funkcjonowania realizowanego przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy Programu Wyrównawczych Ulg Finansowych (Compensatory Financing Facility) i będziemy kontynuować ocenę jego skuteczności. Ważne jest także umożliwienie producentom towarów w krajach rozwijających się ubezpieczania się od ryzyka, w tym od ryzyka klęsk żywiołowych. Ponadto, zachęcamy dwustronnych darczyńców i  wielostronne agencje pomocy do rozszerzania pomocy służącej dywersyfikacji programów eksportowych tych krajów.

38. W ramach wspierania procesu zapoczątkowanego w Doha, należy w trybie pilnym skoncentrować uwagę na wzmocnieniu i zapewnieniu znaczącego i pełnego uczestnictwa krajów rozwijających się, a zwłaszcza krajów z grupy LDC, w wielostronnych negocjacjach handlowych. Kraje rozwijające się wymagają wsparcia pod kątem ich efektywnego uczestnictwa w Programie Działań WTO oraz w procesie negocjacji poprzez pogłębioną współpracę wszystkich stosownych udziałowców, w tym UNCTAD, WTO i Banku światowego. W związku z powyższym, pragniemy podkreślić znaczenie efektywnego, stabilnego i przewidywalnego finansowania pomocy technicznej związanej z działalnością handlową oraz budowania potencjału.

Intensyfikacja międzynarodowej współpracy finansowej i technicznej na rzecz rozwoju

39. Oficjalna pomoc na rzecz rozwoju (Official Development Assistance - ODA) odgrywa zasadniczą rolę jako uzupełnienie innych źródeł finansowania rozwoju, szczególnie w tych krajach, które mają najmniejsze możliwości przyciągania bezpośrednich inwestycji prywatnych. Pomoc ODA może przyczynić się do zmobilizowania przez dane państwo odpowiednich zasobów finansowych w stosownym okresie czasu przy jednoczesnym zwiększeniu potencjału w sferze kapitału ludzkiego, produktywności i eksportu. Ten rodzaj pomocy może odgrywać zasadniczą rolę w kształtowaniu lepszych warunków dla działalności sektora prywatnego i tym samym stworzyć podwaliny dla dynamicznego wzrostu. Pomoc ODA jest także kluczowym instrumentem wspomagającym edukację, zdrowie, rozwój infrastruktury publicznej, rolnictwo i rozwój terenów wiejskich i podnoszącym bezpieczeństwo żywnościowe. Dla wielu państw afrykańskich, najsłabiej rozwiniętych państw, położonych na małych wyspach państw rozwijających się i pozbawionych dostępu do morza państw rozwijających się, pomoc ODA jest nadal największym źródłem zewnętrznego finansowania i decydującym warunkiem osiągania celów rozwoju określonych w Deklaracji Milenijnej i innych międzynarodowych porozumieniach.

40. Efektywne partnerstwa pomiędzy darczyńcami a odbiorcami opierają się na założeniu, że zarządcą i właścicielem planów rozwoju jest rząd danego kraju. Dlatego skuteczność pomocy ODA zależy od właściwej polityki i dobrych praktyk zarządzania na wszystkich szczeblach. Głównym celem jest budowanie partnerskich związków, zwłaszcza dla dobra krajów najbardziej potrzebujących i w celu maksymalizacji wpływu pomocy ODA na ograniczenie skali ubóstwa. Cele i założenia oraz zobowiązania zawarte w Deklaracji Milenijnej i innych międzynarodowych porozumieniach mogą pomóc krajom w ustaleniu krótko- i średniofalowych narodowych priorytetów, będących podstawą partnerstwa w celu uzyskania zewnętrznego wsparcia. W tym kontekście pragniemy podkreślić rolę funduszy, programów i wyspecjalizowanych agencji Narodów Zjednoczonych. Wszystkim tym gremiom udzielimy mocnego wsparcia.

41. Mamy świadomość, że niezbędnym warunkiem osiągnięcia przez kraje rozwijające się celów zawartych w międzynarodowych porozumieniach, w tym w Deklaracji Milenijnej, jest znaczące zwiększenie wartości pomocy ODA i innych środków. Aby zyskać poparcie dla programów pomocy ODA, będziemy współpracować na rzecz dalszego udoskonalania polityki i strategii na rzecz rozwoju, zarówno na płaszczyźnie narodowej jak i międzynarodowej, tak aby zwiększyć skuteczność pomocy.

42. W tym kontekście, wzywamy kraje rozwinięte, które tego nie uczyniły, by zgodnie z postanowieniami potwierdzonymi na trzeciej konferencji NZ na temat państw z grupy LDC podjęły konkretne wysiłki w celu przeznaczenia na pomoc ODA kwoty odpowiadającej 0,7% PNB oraz, zgodnie z postanowieniami potwierdzonymi przez trzecią Konferencję NZ na temat Najsłabiej Rozwiniętych Państw przeznaczyły od 0,15 do 0,20% PNB jako pomoc dla krajów z grupy LDC. Ponadto, apelujemy do państw rozwijających się, aby osiągnięty postęp stał się podstawą ich starań o efektywne wykorzystanie pomocy ODA w celu realizacji celów rozwoju. Jesteśmy świadomi starań podejmowanych przez wszystkich darczyńców i doceniamy postawę tych darczyńców, których zaangażowanie w ramach ODA przewyższa, równa się lub zbliża do ustalonych celów. Pragniemy również podkreślić znaczenie weryfikacji środków i ram czasowych przeznaczonych na osiągnięcie tych celów.

43. Odbiorcy oraz darczyńcy, a także instytucje międzynarodowe powinni dołożyć wszelkich starań, aby zwiększyć efektywność pomocy ODA. W szczególności, istnieje potrzeba, aby wielostronne i dwustronne instytucji zajmujące się finansami i rozwojem zintensyfikowały te działania, które służą:

• harmonizacji ich procedur operacyjnych zgodnie z najwyższymi standardami, tak aby obniżyć koszty transakcji oraz uelastycznić wypłaty i dostawy funduszy w ramach ODA, z uwzględnieniem narodowych potrzeb w zakresie rozwoju i celów kraju-odbiorcy.
• wspieraniu i rozwijaniu najnowszych działań i inicjatyw, takich jak niezobowiązująca pomoc, w tym wdrożenia zaleceń OECD/DAC na temat niezobowiązującej pomocy dla krajów z grupy LDC, przyjętego przez OECD w maju 2001 roku. Należy podejmować dalsze starania w celu zniesienia uciążliwych ograniczeń.
• zwiększeniu możliwości absorpcji i zarządzania finansowego krajów - odbiorców w sferze wykorzystywania pomocy, tak aby promować wykorzystanie najbardziej odpowiednich instrumentów świadczenia pomocy w sposób oparty na wzajemnych konsultacjach. Powyższe instrumenty powinny odpowiadać potrzebom krajów rozwijających się oraz potrzebie przewidywalności zasobów, i obejmować , tam gdzie jest to możliwe, mechanizmy wspierające założenia budżetowe.
• wykorzystywaniu regulacji na rzecz rozwoju, które zostały opracowane i są zarządzane przez kraje rozwijające się i które obejmują strategie eliminacji ubóstwa, w tym programy PRSP, będące przykładami świadczenia pomocy na życzenie.
• zwiększeniu wkładu krajów - odbiorców w projektowanie programów pomocy technicznej, w tym zaopatrzenia, i wzmocnieniu poczucia identyfikacji krajów-odbiorców z tymi programami oraz zwiększeniu skutecznego wykorzystywania lokalnych zasobów do realizacji tych programów.
• promowaniu pomocy ODA jako dźwigni dla innych metod finansowania rozwoju, takich jak zagraniczne inwestycje, wymiana handlowa i krajowe zasoby.
• wzmocnieniu współpracy trójkątnej, obejmującej kraje w okresie transformacji, oraz współpracy na linii Południe-Południe, jako narzędzi świadczenia pomocy.
• ściślejszemu ukierunkowaniu pomocy ODA w stronę ludzi ubogich oraz poprawie koordynacji pomocy i pomiaru jej rezultatów.

Zachęcamy darczyńców do podejmowania kroków służących wykorzystaniu powyższych środków do wspierania krajów rozwijających się, w tym do natychmiastowego wdrożenia wszechstronnej strategii zawartej w Nowym Partnerstwie dla Rozwoju Afryki i innych podobnych regionalnych inicjatywach, a także do udzielania pomocy najsłabiej rozwiniętym państwom, położonym na małych wyspach państwom rozwijającym się oraz pozbawionym dostępu do morza państwom rozwijającym się. Dostrzegamy i doceniamy dyskusje toczące się w łonie innych organizacji na temat propozycji zwiększenia funduszy na rzecz rozwoju, w tym większego wykorzystania dotacji.

44. Uznajemy wartość poszukiwania innowacyjnych źródeł funduszy pod warunkiem, że nie nakładają one na kraje rozwijające się nadmiernych obciążeń. W tym względzie, zgadzamy się zbadać na forum właściwych organizacji wyniki analizy wykonanej na życzenie sekretarza generalnego, która dotyczyła potencjalnych innowacyjnych źródeł finansowania, odnotowując propozycję wykorzystania alokacji Specjalnych Praw Ciągnienia na cele rozwoju. Jakakolwiek ocena alokacji Specjalnych Praw Ciągnienia powinna respektować statut MFW oraz ustanowione reguły i procedury tej organizacji, co w konsekwencji wymaga uwzględnienia globalnej potrzeby płynności na poziomie międzynarodowym.

45. Wielostronne i regionalne banki rozwoju nadal odgrywają ważną rolę w zaspokajaniu potrzeb związanych z rozwojem krajów rozwijających się oraz krajów w okresie transformacji i powinny uczestniczyć w procesie świadczenia odpowiedniej pomocy finansowej państwom, które borykają się z problemem ubóstwa, realizują słuszną politykę gospodarczą i którym może brakować odpowiedniego dostępu do rynków kapitałowych. Wielostronne i regionalne banki rozwoju powinny również łagodzić skutki nadmiernych fluktuacji na rynkach finansowych. Mocne regionalne banki rozwoju i subregionalne instytucje finansowe oferują dodatkowe, elastyczną pomoc finansową narodowym i regionalnym programom, przyczyniając się do wzrostu poczucia własności i ogólnej rentowności. Stanowią one także ważne źródło ogólnej i specjalistycznej wiedzy o wzroście i rozwoju gospodarczym dla swoich rozwijających się krajów członkowskich.

46. Dopilnujemy, aby długofalowe zasoby, jakimi dysponuje międzynarodowy system finansowy, w tym regionalne i subregionalne instytucje i fundusze, właściwie wspierały trwały rozwój gospodarczy i społeczny, techniczną pomoc w zakresie budowania potencjału oraz programy ochrony socjalnej i środowiskowej. Ponadto, będziemy nadal zwiększać ogólną efektywność kredytowania poprzez zwiększanie poczucia własności, poprzez działania, które podnoszą rentowność i dają wymierne wyniki w walce z ubóstwem i poprzez bliższą współpracę z darczyńcami i sektorem prywatnym.

Zadłużenie zewnętrzne

47. Trwałe finansowanie poprzez zadłużenie jest ważnym elementem mobilizacji zasobów dla celów publicznych i prywatnych inwestycji. Narodowe, wszechstronne strategie monitorowania i zarządzania zewnętrznymi zobowiązaniami kredytowymi, wpisane w krajowe warunki spłaty długu i obejmujące właściwą politykę makroekonomiczną i zarządzanie zasobami publicznymi, są kluczowym elementem obniżającym podatność danego państwa na zmiany. Dłużnicy i wierzyciele muszą dzielić między siebie odpowiedzialność za zapobieganie i przeciwdziałanie problemom związanym z utratą zdolności do spłaty zadłużenia. Techniczna pomoc w sferze zarządzania długiem może odgrywać ważną rolę i powinna być zwiększana.

48. Umarzanie zewnętrznego zadłużenia może odgrywać kluczową rolę w uwalnianiu zasobów, które mogą być przeznaczone na działania zgodne z polityką utrzymania wzrostu i rozwoju. Z tego powodu umorzenie zadłużenia powinno być, tam gdzie jest to możliwie, często i sprawnie stosowanym rozwiązaniem. Dotyczy to Klubu Paryskiego, Klubu Londyńskiego i innych organizacji. Mając na uwadze znaczenie przywrócenia finansowej wypłacalności w tych krajach rozwijających się, które borykają się z problemem nadmiernego zadłużenia, odnotowujemy z zadowoleniem inicjatywy służące redukcji długu i zachęcamy do podejmowania kolejnych narodowych i międzynarodowych kroków w tym zakresie, obejmujących, tam gdzie jest to możliwe, umorzenie długu i inne rozwiązania.

49. Inicjatywa na rzecz Poważnie Zadłużonych Państw (Heavily Indebted Poor Countries’ Initiative - HIPC) stwarza możliwość poprawy perspektyw gospodarczych i ograniczenia skali ubóstwa w krajach będących beneficjentami tego przedsięwzięcia. Szybkie, skuteczne i pełne wdrożenie ulepszonej inicjatywy HIPC, które powinno być w całości sfinansowane z dodatkowych środków, jest bardzo istotne. Poważnie zadłużone ubogie kraje powinny podjąć kroki polityczno-prawne, które sprawią, że staną się one uprawnione do korzystania z pomocy oferowanej w ramach tej inicjatywy. Kolejne analizy możliwości poszczególnych państw w sferze spłaty zadłużenia powinny brać pod uwagę również wpływ umorzenia długu na postęp prac na rzecz osiągnięcia celów rozwoju zawartych w Deklaracji Milenijnej. Pragniemy podkreślić znaczenie ciągłej elastyczności w określaniu kryteriów kwalifikacyjnych dla państw które chcą korzystać z pomocy oferowanej w ramach inicjatywy HIPC. Istnieje potrzeba kontynuacji starań w kierunku redukcji zadłużenia państw objętych inicjatywą HIPC do poziomu umożliwiającego spłatę długów. Należy również kontynuować przeglądy metod i założeń kalkulacji stosowanych podczas analizy możliwości spłaty zadłużenia. Taka analiza musi w swojej końcowej fazie brać pod uwagę wszelkie perspektywy osłabienia tempa globalnego wzrostu, a także pogorszenie się warunki wymiany handlowej. Redukcji długów nie powinno towarzyszyć nakładanie jakichkolwiek niesprawiedliwych obciążeń na inne kraje rozwijające się.

50. Bardzo ważne jest, aby formułując zalecenia dotyczące, między innymi, redukcji długu MFW i Bank światowy brały pod uwagę wszelkie fundamentalne zmiany w zdolności kredytowej poszczególnych państw wywołanych przez klęski żywiołowe, poważne wstrząsy w sferze wymiany handlowej lub konflikty.

51. Dostrzegając potrzebę stosowania elastycznego zestawu instrumentów w celu właściwego reagowania na różne warunki i możliwości ekonomiczne poszczególnych państw, pragniemy równocześnie podkreślić znaczenie stosowania jasnych zasad zarządzania i rozwiązywania kryzysów finansowych, które wprowadzają sprawiedliwy podział obciążeń pomiędzy sektorem prywatnym i publicznym oraz pomiędzy dłużnikami, wierzycielami i inwestorami. Zachęcamy darczyńców do podejmowania działań zapewniających, że zasoby przeznaczone na rzecz umorzenia długów nie uszczuplają zasobów pomocy ODA przeznaczonej dla krajów rozwijających się. Zachęcamy także do wykorzystywania innowacyjnych mechanizmów w celu kompleksowego rozwiązywania problemu zadłużenia krajów rozwijających się, w tym krajów o średnich dochodach i krajów w okresie transformacji.

Rozwiązywanie kwestii systemowych: zwiększenie spójności i zgodności międzynarodowych systemów monetarnych, finansowych i handlowych w celu wspierania rozwoju

52. Jako uzupełnienie narodowych działań na rzecz rozwoju, dostrzegamy pilną potrzebę zwiększenia spójności, kontroli, zgodności międzynarodowego systemu monetarnego, finansowego i handlowego. W związku z tym pragniemy podkreślić znaczenie dalszej poprawy kontroli nad globalną gospodarką i umocnienia wiodącej roli NZ w promowaniu działań na rzecz rozwoju. W tym celu należy wzmóc wysiłki na poziomie narodowym oraz poprawić koordynację działań właściwych ministerstw i instytucji. Na podobnej zasadzie powinniśmy dążyć do poprawy koordynacji polityki i programów międzynarodowych instytucji oraz spójności na poziomie operacyjnym i międzynarodowym, co pozwoli nam zrealizować cele zawarte w Deklaracji Milenijnej, czyli trwały wzrost gospodarczy, eliminację ubóstwa i zrównoważony rozwój.

53. Trwają ważne międzynarodowe prace nad przebudową międzynarodowej architektury finansowej. Reforma musi być kontynuowana z zachowaniem większej przejrzystości i efektywnego uczestnictwa krajów rozwijających się i krajów w okresie transformacji. Jednym z głównych celów tej reformy jest zwiększenie funduszy na rzecz rozwoju i eliminacji ubóstwa. Pragniemy podkreślić nasze zaangażowanie na rzecz tworzenia prężnych, krajowych sektorów finansowych, które wnoszą istotny wkład w narodowe działania na rzecz rozwoju i  które są ważnym elementem międzynarodowej architektury finansowej wspierającej rozwój.

54. ścisła koordynacja makroekonomicznych strategii wiodących krajów uprzemysłowionych ma decydujące znaczenie dla globalnej stabilności i zmniejszenia wahań kursowych, co ma wielki wpływ na wzrost gospodarczy oraz intensyfikację i przewidywalność przepływów finansowych do rozwijających się i krajów w okresie transformacji.

55. Wielostronne instytucje finansowe, a zwłaszcza MFW, muszą nadal przywiązywać najwyższą wagę do rozpoznawania i zapobiegania potencjalnym kryzysom oraz umacniania czynników warunkujących międzynarodową stabilność finansową. W tym względzie podkreślamy potrzebę wzmocnienia przez MFW nadzoru nad wszystkimi gospodarkami, ze szczególnym uwzględnieniem krótkofalowych przypływów kapitału i ich skutków. Zachęcamy MFW, by ułatwiał wykrywanie kryzysów z odpowiednim wyprzedzeniem poprzez dobrze opracowany system nadzoru i system wczesnego ostrzegania i namawiamy tę instytucję do ścisłej koordynacji swoich działań z właściwymi regionalnymi instytucjami lub organizacjami, w tym regionalnymi komisjami NZ.

56. Podkreślamy potrzebę istnienia wielostronnych instytucji finansowych, które, oferując usługi doradcze oraz wsparcie finansowe, działałyby w oparciu o właściwe narodowe programy reform, uwzględniające potrzeby ludzi ubogich i działania na rzecz ograniczenia ubóstwa, i które zwracałyby stosowną uwagę na potrzeby i możliwości krajów rozwijających się i krajów w okresie transformacji, mając na uwadze wzrost gospodarczy i trwały rozwój. Działalność doradcza powinna uwzględniać koszty społeczne programów przystosowawczych, a te powinny być opracowywane w taki sposób, aby minimalizować ich negatywny wpływ na wrażliwe grupy społeczeństwa.

57. Istotne znaczenie ma zapewnienie efektywnego i równego uczestnictwa krajów rozwijających się w tworzeniu standardów i kodeksów finansowych. Ważne jest także zapewnienie ich dobrowolnego i stopniowego wdrożenia w ramach wkładu na rzecz minimalizacji podatności na kryzysy finansowe i ich skutki.

58. Ocena ryzyka kredytowego danego państwa, dokonywana przez sektor prywatny powinna w sposób maksymalny opierać się na ścisłych, obiektywnych i przejrzystych parametrach. Osiągnięciu tego celu sprzyja stosowanie dobrej jakości danych i analiz.

59. Odnotowując skutki kryzysów finansowych lub ryzyko ich rozprzestrzeniania się w krajach rozwijających się i krajach w okresie transformacji, niezależnie od ich rozmiaru, pragniemy podkreślić potrzebę zapewnienia, że międzynarodowe instytucje finansowe, w tym MFW, dysponują odpowiednim pakietem finansowych udogodnień i zasobów, które mogą być użyte w odpowiednim czasie i w sposób zgodny z ich polityką. MFW posiada szereg takich instrumentów, a jego obecna pozycja finansowa jest silna. Linia kredytowa na wypadek nieprzewidzianych zdarzeń jest ważną oznaką mocnej pozycji polityki krajów i stanowi zabezpieczenie przed rozprzestrzenianiem się kryzysów. Zapotrzebowanie na alokacje Specjalnych Praw Ciągnienia powinno być systematycznie weryfikowane. W tym względzie podkreślamy także potrzebę wzmocnienia stabilizującego wpływu regionalnych i subregionalnych funduszy rezerwowych, operacji typu swap i podobnych mechanizmów uzupełniających działania podejmowane przez międzynarodowe instytucje finansowe.

60. W ramach wspierania sprawiedliwego podziału obciążeń oraz minimalizacji szkód moralnych, oczekujemy od wszystkich stosownych udziałowców opracowania na forum właściwych organizacji międzynarodowego mechanizmu restrukturyzacji zadłużenia. Celem takiego mechanizmu powinno być wypracowanie przez dłużników i wierzycieli propozycji terminowej i efektywnej restrukturyzacji długu. Przyjęcie takiego mechanizmu nie powinno wykluczać finansowania awaryjnego w czasach kryzysu.

61. Dobry nadzór na wszystkich poziomach stanowi kolejny podstawowy element trwałego wzrostu gospodarczego, eliminacji ubóstwa i zrównoważonego rozwoju. W celu lepszego odzwierciedlenia rosnącej współzależności i zwiększenia uprawnień, nadzór nad gospodarką powinien rozwijać się w dwóch kierunkach: poszerzania podstaw dla podejmowania decyzji w zakresie rozwoju oraz wypełnianie luk organizacyjnych. W celu uzupełnienia i konsolidacji działań w obu powyższych obszarach musimy wzmocnić system NZ i inne wielostronne instytucje. Zachęcamy wszystkie organizacje międzynarodowe do poszukiwania rozwiązań służących ciągłemu usprawnianiu własnej działalności i współpracy z innymi instytucjami.

62. Pragniemy podkreślić potrzebę poszerzania i umacniania uczestnictwa krajów rozwijających się i krajów w okresie transformacji w międzynarodowym procesie podejmowania decyzji gospodarczych i ustanawianiu norm. Z tego względu witamy z zadowoleniem kolejne działania, które pomagają krajom rozwijającym się i krajom w okresie transformacji budować własny potencjał w zakresie efektywnego uczestnictwa na forum wielostronnym organizacji.

63. Nadrzędnym celem jest znalezienie pragmatycznych i innowacyjnych sposobów dalszego poszerzania efektywnego uczestnictwa krajów rozwijających się i krajów w okresie transformacji w międzynarodowym dialogu i procesie podejmowania decyzji. Zachęcamy odpowiednie instytucje i fora, by w ramach swoich uprawnień i środków podjęły następujące działania:

• Międzynarodowy Fundusz Walutowy oraz Bank światowy: dalsze wzmacnianie uczestnictwa wszystkich krajów rozwijających się i krajów w okresie transformacji w procesach decyzyjnych tych instytucji i tym samym umocnienie dialogu międzynarodowego i prac tych instytucji na rzecz rozwoju i problemów tych krajów.
• światowa Organizacja Handlu: zapewnienie, że wszelkie konsultacje odbywają się z udziałem wszystkich członków, a uczestnictwo w tych konsultacjach opiera się na jasnych, prostych i obiektywnych kryteriach.
• Bank Rozrachunków Międzynarodowych, Komitet Bazylejski oraz Forum Stabilności Finansowej: kontynuowanie podejścia do krajów rozwijających się i krajów w okresie transformacji na poziomie regionalnym oraz przegląd ich członkostwa, tam gdzie jest to wymagane, w celu zagwarantowania ich uczestnictwa w konsultacjach.
• Grupy ad hoc do opracowania zaleceń mających globalne implikacje: kontynuacja współpracy z krajami nie będącymi członkami i pogłębienie współpracy z wielostronnymi instytucjami posiadającymi jasno określone i wszechstronne międzyrządowe uprawnienia.

64. Aby zwiększyć skuteczność pomocy ze strony globalnego systemu gospodarczego na rzecz rozwoju, zachęcamy do podejmowania następujących działań:

• poprawa stosunków między NZ a WTO na rzecz rozwoju i wzmocnienie ich potencjału w zakresie świadczenia technicznej pomocy wszystkim krajom potrzebującym takiej pomocy;
• wspieranie Międzynarodowej Organizacji Pracy i jej bieżących prac nad społecznym wymiarem globalizacji;
• wzmocnienie koordynacji działań systemu NZ i wszystkich innych wielostronnych instytucji zajmujących się finansami, handlem i rozwojem w zakresie wspierania wzrostu gospodarczego, eliminacji ubóstwa i zrównoważonego rozwoju na całym świecie;
• nadanie odpowiedniej rangi kwestii równouprawnienia płci w polityce rozwoju na wszystkich poziomach i we wszystkich sektorach;
• wzmocnienie międzynarodowej współpracy podatkowej poprzez intensywniejszy dialog pomiędzy krajowymi urzędami podatkowymi i głębszą współpracę odpowiednich wielostronnych organów i organizacji regionalnych, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb krajów rozwijających się i krajów w okresie transformacji;
• zwiększanie roli komisji regionalnych NZ oraz banków regionalnego rozwoju w utrzymywaniu dialogu między krajami na poziomie regionalnym w kwestiach dotyczących makroekonomii, finansów , handlu i rozwoju.

65. Zobowiązujemy się do wynegocjowania i zatwierdzenia w jak najszybszym czasie wszystkich aspektów konwencji Narodów Zjednoczonych przeciwko korupcji, w tym kwestii repatriacji nielegalnie nabytych funduszy do krajów pochodzenia. Zobowiązujemy się również do wspierania ściślejszej współpracy w celu wyeliminowania zjawiska prania pieniędzy. Zachęcamy państw członkowskie, które jeszcze tego nie uczyniły, aby rozważyły podpisanie i ratyfikację Konwencji Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej zorganizowanej przestępczości.

66. Nalegamy, traktując to jako kwestię pierwszorzędnej wagi, by wszystkie państwa, które tego jeszcze nie uczyniły, rozważyły przystąpienie do międzynarodowej konwencji na rzecz zwalczania finansowania terroryzmu i wzywamy do intensywniejszej współpracy w tym zakresie.

67. Traktujemy w sposób priorytetowy kwestię nadania nowego impulsu działaniom systemu NZ, będącego fundamentem międzynarodowej współpracy na rzecz rozwoju i całego systemu gospodarki globalnej. Potwierdzamy nasze zobowiązanie do umożliwienia Zgromadzeniu Ogólnemu odgrywania centralnej roli w charakterze głównego dyskusyjnego, decyzyjnego i przedstawicielskiego organu Narodów Zjednoczonych oraz zobowiązanie do dalszego wzmocnienia Rady Gospodarczo-Społecznej, by umożliwić jej wypełnianie roli przypisanej temu organowi przez Kartę NZ.

III. KONTYNUACJA ZAANGAŻOWANIA

68. Stworzenie globalnego sojuszu jedności na rzecz rozwoju będzie wymagało nieustannych wysiłków. W związku z tym deklarujemy nasze pełne zaangażowanie na poziomie narodowym, regionalnym i międzynarodowym na rzecz zapewnienia właściwej kontroli nad realizacją umów i zobowiązań podjętych na tej Konferencji, i zobowiązujemy się do budowania mostów między organizacjami i inicjatywami do spraw rozwoju, finansów i handlu w ramach wszystkich zagadnień omawianych podczas Konferencji. Istnieje potrzeba intensywniejszej współpracy pomiędzy istniejącymi instytucjami, opartej na pełnym zrozumieniu i poszanowaniu ich uprawnień i struktur zarządzania.

69. W oparciu o dobre doświadczenia wyniesione z  Konferencji i poprzedzającego ją procesu przygotowawczego będziemy umacniać i lepiej wykorzystywać Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych i Radę Gospodarczo-Społeczną a także właściwe międzyrządowe/rządowe organy innych instytucjonalnych udziałowców do celów związanych z kontrolą wdrażania postanowień Konferencji poprzez szerokie łączenie, w odwrotnej kolejności ważności, następujących elementów:

1. Współdziałanie przedstawicieli Rady Gospodarczo-Społecznej oraz prezesów zarządów Banku światowego i Międzynarodowego Funduszu Walutowego może posłużyć jako wstępna wymiana poglądów na temat realizacji zaleceń Konferencji i przygotowania do corocznego, wiosennego spotkania przedstawicieli tych instytucji. Podobne współdziałanie może dotyczyć przedstawicieli stosownego międzyrządowego organu światowej Organizacji Handlu.
2. Zachęcamy Narody Zjednoczone, Bank światowy i Międzynarodowy Fundusz Walutowy oraz WTO do omówienia kwestii dotyczących jedności, koordynacji i współpracy w kontekście wdrażania postanowień Konferencji, podczas wiosennego spotkania przedstawicieli Rady Społeczno-Gospodarczej i instytucji utworzonych w Bretton Woods. Podczas spotkania międzyrządowy segment powinien zająć się listą problemów uzgodnionych przez uczestniczące organizacje. Kolejnym celem spotkania powinno być nawiązanie dialogu z organizacjami pozarządowymi i sektorem prywatnym.
3. Obecny dialog na wysokim szczeblu poświęcony wzmocnieniu międzynarodowej współpracy na rzecz rozwoju poprzez partnerstwo, prowadzony co dwa lata na forum Zgromadzenia Ogólnego, skupiłby się na sprawozdaniach Rady Gospodarczo-Społecznej i innych organów dotyczących Konferencji oraz na innych kwestiach związanych z Konferencją. Dialog zostanie wznowiony i należy zadbać o to, by dotyczył on międzyrządowych działań w zakresie realizacji postanowień Konferencji i pokrewnych kwestii. Dialog na wysokim szczeblu, w którym uczestniczyliby odpowiedni udziałowcy, obejmowałby dialog na temat polityki wdrażania zaleceń Konferencji, w tym kwestii związanych ze spójnością i zgodnością międzynarodowych systemów monetarnych, finansowych i handlu w celu wspierania rozwoju.
4. Dokonamy wyboru odpowiednich metod postępowania służących temu, by umożliwić uczestniczenie we wznowionym dialogu na wysokim szczeblu wszystkim uprawnionym udziałowcom.

70. Aby wesprzeć realizację powyższych celów na poziomie narodowym, regionalnym i międzynarodowym, postanawiamy, że:

• będziemy kontynuować prace nad uzyskaniem większej spójności pomiędzy krajowymi strategiami. W realizację tych zadań będą nadal zaangażowani nasi ministrowie rozwoju, finansów, handlu i spraw zagranicznych, a także nasze banki centralne;
• wykorzystamy aktywne wsparcie ze strony regionalnych komisji NZ i regionalnych banków rozwoju
• zadbamy o to, żeby kwestie związane z Konferencją były stale przedmiotem zainteresowania wszystkich głównych udziałowców, w tym funduszy, programów i agencji Narodów Zjednoczonych , także UNCTAD.

71. Dostrzegamy związek pomiędzy finansowaniem rozwoju a osiąganiem uzgodnionych na szczeblu międzynarodowym celów i założeń, w tym tych zawartych w Deklaracji Milenijnej, w ramach oceny zaawansowania rozwoju oraz w procesie określania priorytetów na rzecz rozwoju. W tym kontekście witamy z zadowoleniem zamiar Narodów Zjednoczonych przygotowywania rocznych sprawozdań. Zachęcamy do ścisłej współpracy pomiędzy Narodami Zjednoczonymi, Bankiem światowym, MFW i WTO podczas przygotowywania tego raportu. Będziemy wspierać Narody Zjednoczone w przeprowadzeniu globalnej kampanii informacyjnej promującej uzgodnione na szczeblu międzynarodowym cele i założenia na rzecz rozwoju, w tym cele zawarte w Deklaracji Milenijnej. W tym kontekście, chcielibyśmy zachęcić do aktywnego zaangażowania się w to przedsięwzięcie wszystkich znaczących udziałowców, w tym organizacje pozarządowe i sektor prywatny.

72. Aby wesprzeć te starania, zwracamy się do sekretarza generalnego NZ, by - we współpracy z sekretariatami głównych zainteresowanych udziałowców instytucjonalnych i z pełnym wykorzystaniem zarządów do spraw mechanizmu koordynacji Systemu Narodów Zjednoczonych - zapewnił trwała kontrolę w ramach Systemu NZ nad realizacją porozumień i zobowiązań podjętych na tej konferencji I zagwarantował skuteczne wsparcie sekratariatów w tym zakresie. Poparcie to będzie opierało się na innowacyjnych i partycypacyjnych metodach postępowania i pokrewnych ustaleniach koordynacyjnych wykorzystywanych podczas przygotowania Konferencji. Zwracamy się także do sekretarza generalnego Narodów Zjednoczonych o przedstawienie raportu rocznego dotyczącego takiej kontroli.

73. Apelujemy o zwołanie kolejnej międzynarodowej konferencji w celu przeglądu działań na rzecz realizacji porozumienia z Monterrey. Ramy organizacyjne tej konferencji zostaną określone nie później niż w 2005 roku.