Polityka ONZ wobec terroryzmu
Powołana do życia w październiku 2001 r. grupa robocza ds. wypracowania przez NZ polityki wobec terroryzmu nakreśliła kierunki działań, w kwestii zapobiegania terroryzmowi. We wrześniu 2002 r., zostały przedstawione rekomendacje Sekretarzowi Generalnemu.
Rekomendacje ujęte w 3 grupach dotyczą działań mających na celu:
- Zniechęcanie grup do podejmowania działalności terrorystycznej (12 rekomendacji)
- Zakazanie osobom, obywatelom i grupom dostępu do środków mogących służyć do przeprowadzania aktów terroru (12 rekomendacji)
- Wspieranie wysiłków ukierunkowanych na jak najszerszą współpracę międzynarodową w walce z terroryzmem
Zniechęcanie grup do podejmowania działalności terrorystycznej
12 rekomendacji
- Narody Zjednoczone powinny zwrócić szczególną uwagę państw członkowskich na ratyfikację i wprowadzenie w życie 12 istniejących konwencji antyterrorystycznych, a w szczególności Konwencji o zwalczaniu finansowania terroryzmu z 1999 r.
- Biuro do spraw Prawnych (Office of Legal Affairs) oraz Zgromadzenie Ogólne, na życzenie państw członkowskich powinny przeprowadzać okresowe kontrole nad wprowadzaniem w życie w.w. Konwencji.
- W celu uzupełnienia obecnie podejmowanych działań antyterrorystycznych należy jak najszybciej wprowadzić w życie Konwencję Narodów Zjednoczonych o zwalczaniu globalnej przestępczości zorganizowanej oraz jej trzy protokoły.
- We wszelkich działaniach podejmowanych przez ONZ w ramach walki ze światowym terroryzmem należy położyć szczególny nacisk na ochronę praw człowieka. Istnienie niezależnego systemu sądownictwa jest kluczowym elementem służącym ochronie tych praw.
- Departament ONZ ds. Informacji Publicznej (Department of Public Information) w porozumieniu z Biurem Wysokiego Komisarza ds. Praw Człowieka (Office of the UN High Commissioner for Human Rights) powinien opublikować kluczowe materiały dotyczące ochrony praw człowieka w kontekście międzynarodowego terroryzmu. Pozwoli to zarówno krajom, jak i organizacjom zajmującym sie prawami człowieka na ich wykorzystanie.
- Wysoki Komisarz NZ ds. Praw Człowieka (UN High Commissioner for Human Rights) powinien odbywać konsultacje z międzynarodowymi, regionalnymi oraz pozarządowymi organizacjami zajmującymi się prawami człowieka w kwestii dotyczącej walki z globalnym terroryzmem.
- Organizacja Narodów Zjednoczonych, pod przewodnictwem Sekretarza Generalnego powinna dostarczyć jasny przekaz, iż:
- Wykorzystanie ludności cywilnej do własnych partykularnych interesów jest naganne.
- Siła zbrojna może zostać użyta tylko i wyłącznie w sytuacjach wynikających z zapisu w Karcie NZ.
- Państwa muszą zapewnić swoim obywatelom prawo do swobodnego wyrażania opinii.
- Bezpieczeństwo wewnętrzne nie może zostać osiągnięte kosztem praw człowieka.
- Departament ONZ ds. Informacji Publicznej (Department of Public Information) powinien opracować strategię dotarcia do społeczności lokalnej, które są podatne na ewentualną agitację ze strony organizacji terrorystycznych.
- Szczególny nacisk należy położyć na wzmocnienie roli Centrów Informacji ONZ w krajach arabskich.
- 10.Działania Organizacji Narodów Zjednoczonych w walce z terroryzmem powinny skupiać się na:
- Informowaniu o pracach Komitetu Antyterrorystycznego (Counter Terrorism Comittee). Szczególny nacisk należy położyć na pokazanie pozytywnych przykładów pracy Komitetu.
- Informowaniu o pracach agend ONZ w kontekście walki z terroryzmem. Szczególny nacisk należy położyć na wyeksponowanie inicjatyw edukacyjnych, ukierunkowanych na zwiększanie świadomości społecznej, tolerancji i szacunku dla godności ludzkiej.
- Podkreślaniu roli prawa międzynarodowego w zwalczaniu terroryzmu.
- Należy stale podkreślać znaczenie walki z terroryzmem we wszelkich działaniach podejmowanych przez ONZ.
- Należy poprawiać przepływ informacji pomiędzy poszczególnymi agendami ONZ.
Zakazanie osobom, obywatelom i grupom dostępu do środków mogących służyć do przeprowadzania aktów terroru
12 rekomendacji
- Wszelkie informacje zebrane przez agendy ONZ, które mogą zostać wykorzystane w walce z terroryzmem powinny być udostępnione Komitetowi Antyterrorystycznemu (Counter Terrorism Committee). Należy rozważyć zwołanie posiedzenia Komitetu Antyterrorystycznego i odpowiednich organów Narodów Zjednoczonych, w celu poprawienia współpracy wewnątrz systemu NZ. Międzynarodowe sympozjum pt. "Wkład ONZ w zwalczanie międzynarodowego terroryzmu", które miało miejsce w Wiedniu w lipcu 2002 r. było pierwszym krokiem na drodze poprawy współpracy wewnątrz systemu Narodów Zjednoczonych.
- Aby pomóc państwom członkowskim w wypełnianiu postanowień rezolucji 1373, Centrum ds. Zapobiegania Przestępczości Międzynarodowej (Centre for International Crime Prevention) powinno stworzyć model prawny, który mógłby służyć jako wzór dla krajów członkowskich ONZ.
- Należy zachęcić państwa członkowskie ONZ do śledzenia postępów we wprowadzaniu w życie rezolucji 1373, pomoc państwom w uszczelnieniu granic, walce z handlem żywym towarem, narkotykami oraz przestępczością zorganizowaną.
- Niezwykle istotny jest dialog pomiędzy Wysokim Komisarzem NZ ds. Praw Człowieka (UN High Commissioner for Human Rights) a Komitetem Antyterrorystycznym (Counter Terrorism Committee) w celu zapewnienia przestrzegania praw człowieka we wszelkich działaniach legislacyjnych podejmowanych przez Komitet.
- Ważna jest także współpraca pomiędzy ONZ a instytucjami Bretton Woods, aby pomóc wprowadzić w życie rekomendacje Komitetu Antyterrorystycznego (Counter Terrorism Committee).
- Należy zwrócić uwagę na stworzenie mechanizmów, w ramach Departamentu Rozbrojeniowego (Department for Disarmament Affairs), dla oceny ryzyka wystąpienia aktów terroru. Pozwoliłoby to na lepszą koordynację pracy pomiędzy poszczególnymi agendami ONZ zaangażowanymi w walkę z terroryzmem tj. Międzynarodową Agencją Energii Atomowej, Radą Bezpieczeństwa NZ i Komitetem Antyterrorystycznym.
- Poprawa możliwości zwalczania zagrożeń związanych z użyciem broni masowej zagłady poprzez doposażenie Międzynarodowej Organizacji Atomistyki i Światowej Organizacji Zdrowia.
- Pomoc wyspecjalizowanych agend Narodów Zjednoczonych dla państw członkowskich w dziedzinie szkolenia służby cywilnej na wypadek użycia broni masowego rażenia.
- Odpowiednie departamenty ONZ powinny stworzyć kodeks norm etycznych dla naukowców zaangażowanych w prace nad bronią. Powstanie kodeksu miałoby na celu przeciwdziałać współpracy z organizacjami terrorystycznymi.
- Organizacja Narodów Zjednoczonych w swoich pracach w krajach znajdujących się w okresie po konfliktowym powinna dążyć do unikania sytuacji, w których anarchia i bezprawie staną się zarzewiem dla rozwoju grup terrorystycznych. Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP) i Departament Spraw Stosunków Politycznych wspólnie z Centrum ds. Zapobiegania Przestępczości Międzynarodowej, mogłyby stworzyć bazę danych zawierającą przykłady zakończonych sukcesem operacji przywracania pokoju prowadzonych przez NZ. Pozwoliłoby to na wykorzystanie tych informacji w przyszłości przez państwa członkowskie w walce z terroryzmem.
- Podczas przygotowywania misji pokojowych ONZ należy zwrócić szczególną uwagę, aby mandat operacji pozwalał na zwalczanie zagrożeń związanych z terroryzmem.
- Biuro ds. Środków Odurzających i Przestępczości (Office on Drugs and Crime) i Departament do Spraw Rozbrojenia (Department for Disarmament Affairs) powinny zwrócić uwagę na związki pomiędzy przestępczością zorganizowaną a terroryzmem.
Wspieranie wysiłków ukierunkowanych na jak najszerszą współpracę międzynarodową w walce z terroryzmem
5 rekomendacji
- Zagadnienia związane z terroryzmem powinny znaleźć się w planie obrad przewidzianego na 2003 r. spotkania wysokiego szczebla Sekretarza Generalnego z organizacjami regionalnymi.
- Powyższe spotkanie może pomóc w stworzeniu międzynarodowego planu działań, w których ONZ mogłaby:
- Zachęcać do bliższej współpracy pomiędzy organizacjami regionalnymi.
- Wezwać międzynarodowe instytucje finansowe do większego zaangażowania się w walkę z międzynarodowym terroryzmem.
- Współpracować z lokalnymi organizacjami w celu wymiany doświadczeń dotyczących walki z terroryzmem.
- Departament do Spraw Stosunków Politycznych (Department of Political Affairs) powinien utrzymywać kontakt z organizacjami na szczeblu lokalnym jak i międzynarodowym w sprawach dotyczących terroryzmu.
- Należy dbać o współpracę i wymianę informacji pomiędzy ONZ a Interpolem.
- W celu precyzyjnego określenia podziału ról, Departament do Spraw Stosunków Politycznych powinien zajmować się wyłącznie zagadnieniami strategicznymi i politycznymi odnoszącymi się do walki z terroryzmem, podczas gdy Centrum ds. Zapobiegania Przestępczości Międzynarodowej powinno zająć się pomaganiem państwom członkowskim we wprowadzaniu w życie odpowiednich rezolucji i konwencji antyterrorystycznych. Biuro do Spraw Prawnych powinno zajmować się wyjaśnianiem wszelkich niejasności prawnych związanych z przestrzeganiem konwencji.
Dokument opracowany przez Ośrodek Informacji ONZ w Warszawie, na podstawie materiałów ONZ, kwiecień 2013 r.