Budżet ONZ pochodzi ze składek wszystkich państw członkowskich. Projekt wysokości składek członkowskich proponuje Komitet Składek, a następnie – po rozpatrzeniu przez Doradczy Komitet ds. Administracyjnych i Budżetowych oraz Komitet Piąty - jest on uchwalany przez Zgromadzenie Ogólne.
Podstawowym kryterium ustalenia wysokości składki jest tzw. zasada zdolności płatniczej. Wysokość składki wyliczana jest na podstawie produktu narodowego brutto i modyfikowana różnego rodzaju zniżkami, jak np. z tytułu wysokiego zadłużenia zagranicznego, niskiego dochodu na 1 mieszkańca czy okoliczności nadzwyczajne, takie jak klęski żywiołowe czy wojny domowe. Wysokość składki ustalana jest jako procent wydatków budżetu regularnego ONZ. Najwyższa składka wynosi 22% budżetu, najniższa - 0,001%.
Spotkanie Komitetu Składek, siedziba główna ONZ w Nowym Jorku, 15 czerwca 2012 r. |
Od wielu lat ONZ przechodzi kryzys finansowy z powodu niepłacenia składek przez niektóre państwa członkowskie ze względu na zawiłości w ustalaniu składek lub panującego ubóstwa. Są kraje, które odmówiły płacenia składki, aby wywrzeć presję na Organizację lub w celu dokonania manifestacji politycznej.
Na podstawie Karty NZ (Artykuł 19), państwo członkowskie może zostać pozbawione prawa głosu w Zgromadzeniu Ogólnym, jeśli jego dług jest równy lub przekracza sumę składek za okres dwóch poprzednich lat. Różne państwa członkowskie zostały poddane tej sankcji na przestrzeni lat.