Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości

International Court of Justice

Jurysdykcja Trybunału

Sześćdziesiąta rocznica Międzynarodowego
Trybunału Sprawiedliwości, 12 kwietnia 2006 r.

Stronami postępowania mogą być:

• Państwa członkowskie Organizacji Narodów Zjednoczonych
• Państwa, które przystąpiły do Statutu Trybunału, ale nie podpisały Karty ONZ, ani nie stały się członkami Organizacji Narodów Zjednoczonych.
• Inne państwa, które złożyły Deklarację w Sekretariacie ONZ na warunkach określonych przez Radę Bezpieczeństwa ONZ.
• Osoby prywatne nie są stroną przed Trybunałem (art. 34 Statutu stanowi, iż tylko państwa mają prawo występować jako strony przed Trybunałem). Interesy osób prywatnych mogą stać się przedmiotem postępowania przed Trybunałem w przypadku, kiedy dane państwo przejmie sprawę swojego obywatela i wystąpi z jego skargą przeciwko innemu państwu. Pozwy wpływające od osób fizycznych (oraz innych nieuprawnionych podmiotów) nie są rejestrowane.

Członkostwo w ONZ nie oznacza automatycznej zgody państwa na jurysdykcję MTS. Każde państwo musi wyrazić swoją wolę przystąpienia do postępowania w danej sprawie przed Międzynarodowym Trybunałem Sprawiedliwości. Trybunał rozstrzyga spór wyłącznie w przypadku, gdy strony sporu uznały jego jurysdykcję:

• na mocy porozumienia w sprawie poddania zaistniałego sporu pod rozstrzygnięcie Trybunału;
• na mocy klauzuli sądowej zawartej w umowie międzynarodowej i przewidującej przekazanie sprawy do MTS w przypadku zaistnienia sporu między Państwami-Sygnatariuszami
• na skutek opartych na zasadzie wzajemności deklaracji (klauzula fakultatywna) - państwa mogą złożyć deklaracje uznające jako obligatoryjną jurysdykcję Trybunału w sporach z każdym innym państwem, które złożyło taką samą deklarację.