w większej wolności

rozwój, bezpieczeństwo i prawa człowieka dla wszystkich

Raport Sekretarza Generalnego ONZ - streszczenie

I. Wolność od niedostatku

W ciągu ostatnich 25 lat nastąpiło największe ograniczenie skrajnego ubóstwa w dziejach świata. Mimo to dziesiątki krajów popadły w biedę. Ponad miliard ludzi nadal żyje za mniej niż dolara dziennie. Co roku 3 miliony ludzi cierpi i umiera na HIV/AIDS, zaś 11 milionów dzieci żyje krócej niż 5 lat.

Obecne pokolenie jest pierwszym, które posiada wystarczające środki i technologie, mogące zapewnić wszystkim ludziom prawo dla rozwoju i uwolnić ludzkość od niedostatku. Świat ma wspólną wizję rozwoju. Milenijne Cele Rozwoju, które mają zostać osiągnięte do 2015 roku - od ograniczenia ubóstwa o połowę, przez zapewnienie wszystkim dzieciom podstawowego wykształcenia, po powstrzymanie rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych takich jak HIV/AIDS - stały się ogólnie przyjętymi wyznacznikami postępu, popieranego przez donorów, kraje rozwijające się, społeczeństwo obywatelskie oraz duże instytucje działające na rzecz rozwoju.

Milenijne Cele Rozwoju mogą zostać osiągnięte do 2015 roku pod warunkiem, że wszyscy zapomnimy o swoim prywatnym interesie i już teraz gwałtownie przyspieszymy i spiętrzymy wszystkie działania.

W 2005 roku należy wdrożyć "światowe partnerstwo dla rozwoju" - jeden z Milenijnych Celów Rozwoju potwierdzonych na Międzynarodowej Konferencji na temat Finansowania Rozwoju w 2002 roku w Monterrey, Meksyk oraz na Światowym Szczycie Zrównoważonego Rozwoju w Johannesburgu, RPA. Partnerstwo opiera się na wzajemnej odpowiedzialności i jawności. Kraje rozwijające się muszą polepszyć struktury zarządzania państwem, zwalczać korupcję, promować wzrost gospodarczy oparty na sektorze prywatnym oraz zwiększyć środki krajowe na finansowanie narodowych strategii rozwoju. Kraje rozwinięte muszą wspierać powyższe starania poprzez zwiększoną pomoc rozwojową, nowe ułatwienia handlowe zorientowane na rozwój oraz rozszerzenie zakresu i wysokości ulgi w spłacaniu długów.

Priorytetowe obszary działania na rok 2005 są następujące:

Strategie krajowe: każdy kraj rozwijający się dotknięty krańcowym ubóstwem powinien do 2006 roku przyjąć i rozpocząć wdrażanie narodowych strategii rozwoju, umożliwiające osiągnięcie Milenijnych Celów Rozwoju do 2015 roku. Każda ze strategii powinna obejmować siedem szeroko zakrojonych grup tematycznych dotyczących publicznych inwestycji i polityk: równość płci, ochrona środowiska, rozwój terenów wiejskich, urbanistyka, systemy ochrony zdrowia, edukacja i nauka, technologia i innowacja.

Finansowanie rozwoju: W ciągu następnych kilku lat globalna pomoc rozwojowa musi zostać co najmniej podwojona. Nie wymaga to nowych zobowiązań ze strony donorów, a jedynie wypełnienia złożonych obietnic. Każdy rozwinięty kraj, powinien stworzyć do 2015 roku plan osiągnięcia poziomu pomocy rozwojowej równej 0,7% produktu narodowego brutto, rozpoczynający się poważnym zwiększeniem kwot w 2006 roku i zakładający poziom 0,5% PNB do 2009 roku. Wzrost poziomu pomocy powinien być zapewniony przez Międzynarodowy Instrument Finansowy, a w dłuższej perspektywie także przez inne nowoczesne źródła finansowania. Należy zapewnić pełne finansowanie Globalnemu Funduszowi do Walki z HIV/AIDS, Gruźlicą i Malarią oraz dostarczyć środki na rozszerzoną, wszechstronną strategię zapobiegania i leczenia HIV/AIDS. Te działania trzeba szybko uzupełnić natychmiastową akcją wspierania serii "szybkich zwycięstw" - względnie niedrogich, skutecznych inicjatyw umożliwiających osiągnięcie krótkoterminowych sukcesów i uratowanie milionów istnień. Przykładem takiej działalności może być dystrybucja moskitier.

Handel: Zobowiązania dotyczące rozwoju podjęte podczas negocjacji w Doha powinny być dotrzymane i przynieść efekty nie później niż w 2006 roku. Państwa członkowskie przede wszystkim muszą umożliwić bezcłowy i nieograniczony kontyngentami dostęp do rynków dla wszystkich towarów eksportowych krajów najsłabiej rozwiniętych.

Umorzenie długów: Stopień zadłużenia państw powinien być ustalony w taki sposób by umożliwić państwom urzeczywistnienie Milenijnych Celów Rozwoju oraz osiągnąć je w roku 2015 bez zwiększenia poziomu zadłużenia.

Potrzebne są nowe działania, by zapewnić zrównoważony rozwój środowiska. Osiągnięcia naukowe i innowacje technologiczne powinny przyczynić się do rozwinięcia metod, które pozwolą ograniczyć zmiany klimatu, a jednocześnie należy rozwinąć szersze ramy międzynarodowe dla działań stabilizujących emisje gazów cieplarnianych po wygaśnięciu Protokołu z Kioto w 2012 roku, zapewniające liczniejsze uczestnictwo głównych emitentów oraz krajów zarówno rozwiniętych, jak i rozwijających się. Potrzeba również zdecydowanych kroków w kwestiach pustynnienia oraz bioróżnorodności.

Inne priorytetowe zagadnienia globalnego działania z korzyścią dla wszystkich obejmują wprowadzenie silniejszych mechanizmów rozpoznawania i monitorowania chorób zakaźnych, ogólnoświatowy system wczesnego ostrzegania przed katastrofami naturalnymi, wspieranie rozwoju nauki i technologii promującej rozwój, wspieranie regionalnej infrastruktury i instytucji, reformę międzynarodowych instytucji finansowych oraz efektywniejszą współpracę w zakresie migracji.

Zobacz również:

• Światowy Szczyt 2005, Nowy Jork 14-16 września 2005 r.
• In Larger Freedom Towards Development, Security And Human Rights For All
• Reform at the UN