Broń ręczna strzelecka i lekka
(Small Arms and Light Weapons - SALW)

"Prosty dostęp do broni ręcznej strzeleckiej i lekkiej oraz łatwość w jej użyciu powodują, iż staje się ona jedynym rodzajem narzędzi przemocy używanym w prawie wszystkich konfliktach, którymi zajmuje się ONZ. W rękach nieregularnych wojsk, którym brak poszanowania dla międzynarodowego i humanitarnego prawa, ta broń spowodowała śmierć wielu istnień ludzkich."

Sekretarz Generalny ONZ,
Konferencja ONZ Na Temat Nielegalnego Handlu
Bronią Strzelecką i Lekką we Wszystkich Jego Aspektach (lipiec 2001 r.)

Na forum ONZ konwencjonalna broń ręczna strzelecka i lekka jest przedmiotem rozważań od 1995 roku. Do broni ręcznej strzeleckiej i lekkiej (Small Arms and Light Weapons - SALW) zalicza się rewolwery, pistolety, karabiny (w tym maszynowe, szturmowe i maszynowe ciężkie), granatniki, lekkie działa przeciwlotnicze oraz ręczne wyrzutnie rakietowe (tzw. MANPADS). Jak podają statystyki, obecnie około 600 milionów takiej broni jest w obiegu na całym świecie. Z broni ręcznej strzeleckiej i lekkiej zginęło w konfliktach zbrojnych 300 000 ludzi, a  200 000 osób dokonało samobójstw i morderstw przy jej użyciu.

Broń ręczna strzelecka i lekka jest tania i łatwa do kupienia. W niektórych krajach karabin maszynowy typu AK-47 kosztuje tyle samo, co worek kukurydzy ($20 - $30). Niska cena i łatwy dostęp do broni strzeleckiej i lekkiej sprzyjają powstawaniu licznych konfliktów zbrojnych.

W latach dziewięćdziesiątych toczyło się 49 konfliktów zbrojnych. W 46 z nich broń ręczna strzelecka i lekka użyta została jako broń podstawowa. Konflikty toczące się przy użyciu tego rodzaju broni zagrażają rozwojowi społeczeństwa w dużej części świata.

W 1991 roku Zgromadzenie Ogólne NZ przyjęło Rezolucję 46/36L "Przejrzystość w Uzbrojeniach" (Transparency in Armaments). Stworzono bazę danych o handlu bronią konwencjonalną. Baza wymienia 164 kraje, które składają raporty na temat przeprowadzanych transakcji militarnych.

Do 2001 r. inicjatywy ONZ skupiały się na legalnym handlu bronią i utrudnianiem innym ugrupowaniom zdobycia broni legalnie sprzedawanej między krajami. Podjęta przez Zgromadzenie Ogólne w 1980 roku Rezolucja 35/142B o Redukcji Budżetów Militarnych (Reduction of Military Budgets) wprowadziła dobrowolny system zgłaszania informacji nt. wydatków wojskowych. Do dziś sprawozdania dotyczące tego rodzaju wydatków dostarczyło 110 krajów, w tym Polska.

Istnieje widoczny związek między przestępczością zorganizowaną a nielegalnym handlem bronią. Wiele grup terrorystycznych oraz grup biorących udział w wojnach domowych kupuje broń za pieniądze uzyskane z nielegalnej sprzedaży narkotyków i bogactw naturalnych. Ocenia się, że około 40 - 60% broni zostało zakupione nielegalnie.

Kwestia nielegalnego handlu bronią strzelecką i lekką została omówiona na forum ONZ podczas Konferencji NZ na Temat Nielegalnego Handlu Bronią Ręczną Strzelecką i Lekką we Wszystkich Jego Aspektach (Report of the United Nations Conference on the Illicit Trade in Small Arms and Light Weapons in All Its Aspects (9 - 20 July 2001)), która odbyła się w dniach 9 - 20 lipca 2001 roku w Nowym Jorku. Na konferencji przyjęto dokument polityczny Program Działania, który dotyczy zapobiegania nielegalnemu handlowi i rozprzestrzenianiu broni strzeleckiej i lekkiej (Programme of Action to Prevent, Combat and Eradicate the Illicit Trade in Small Arms and Light Weapons in All Its Aspects).