Protokół z Kioto
W 1997 roku w Kioto w Japonii został przyjęty Protokół w sprawie emisji gazów cieplarnianych. Wszedł on w życie 16 lutego 2005 roku i do dnia dzisiejszego został ratyfikowany przez 183 kraje. Protokół z Kioto jest pierwszym dokumentem uzupełniającym Ramową Konwencję Narodów Zjednoczonych w Sprawie Zmian Klimatu (UNFCCC).
Głównym założeniem Protokołu jest redukcja emisji gazów cieplarnianych w latach 2008-2012 o 5% w stosunku do poziomu z roku 1990. Protokół wymaga od krajów - stron monitorowania skali emisji gazów cieplarnianych oraz przygotowywania corocznych raportów. Pierwszy okres zobowiązań Protokołu upływa w 2012 roku. Nowa umowa międzynarodowa musi zostać opracowana, przyjęta i ratyfikowana do tego czasu.
Jaka jest różnica pomiędzy Protokołem a Ramową Konwencją Narodów Zjednoczonych w Sprawie Zmian Klimatu (UNFCCC)?
Konwencja zachęca kraje do redukcji emisji gazów cieplarnianych, protokół zobowiązuje je do tego (jest on prawnie wiążący).
Państwa rozwinięte są zobowiązane do redukcji emisji gazów cieplarnianych głównie poprzez działania na poziomie krajowym. Jednakże Protokół przewiduje dodatkowe metody osiągania wyznaczonego pułapu - są to trzy mechanizmy Protokołu:
- handel emisjami (Emission Trading, carbon market). Jest najważniejszym mechanizmem Protokołu. Krajom Anexu B (kraje rozwinięte oraz kraje Europy Środkowo-Wschodniej w okresie transformacji) przyznano określone poziomy emisji gazów cieplarnianych na okres 2008-2012. Dozwolona wielkość emisji wyrażona jest w przyznanych jednostkach (Assigned Amount Units - AAUs). Jeśli kraj ma zbędne jednostki (tzn. wyemitował mniej szkodliwych gazów niż mógł, zużył mniej jednostek niż mu przyznano), wtedy może nadwyżkę jednostek sprzedać innemu krajowi, który przekroczył przyznany mu limit. Ponieważ państwa handlują przyznanymi jednostkami, mechanizm ten nazywany jest rynkiem dwutlenku węgla.
- mechanizm czystego rozwoju (Clean Development Mechanism - CDM). Obejmuje inwestycje w ramach zrównoważonego rozwoju, które mają na celu redukcję emisji gazów w krajach rozwijających się. W zamian za pomoc tym krajom, państwa rozwinięte mogą otrzymać dodatkowe jednostki emisji, tzn. zwiększyć limity emisji gazów cieplarnianych.
- wspólna implementacja (Joint Implementation - JI). Jest podobna do mechanizmu czystego rozwoju, ale dotyczy tylko krajów Annexu B. Umożliwia tym państwom tworzenie projektów mających na celu redukcję emisji w innych krajach rozwiniętych. Dzięki takim przedsięwzięciom, państwa te mogą otrzymać dodatkowe jednostki emisji, tzn. zwiększyć limity emisji gazów cieplarnianych.
Powyższe mechanizmy:
- stymulują zrównoważony rozwój poprzez transfer technologii i inwestycje;
- pomagają państwom wypełniać założenia Protokołu;
- zachęcają kraje rozwijające się oraz sektor biznesu do prowadzenia działań mających na celu redukcję emisji gazów cieplarnianych.
Polska ratyfikowała Protokół 13 grudnia 2002 roku. Emituje 3% gazów cieplarnianych w skali światowej (dla porównania: Francja emituje 2,7%, Niemcy - 7,4%, Rosja - 17,4%).