W dniach 14 – 15 września 2006 r. w siedzibie Organizacji Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku odbędzie się spotkanie wysokiego szczebla na temat migracji międzynarodowych i rozwoju. Spotkanie, ustanowione na mocy rezolucji 58/208 z 23 grudnia 2003 r., przebiega w ramach sześćdziesiątej pierwszej sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ. Weźmie w nim udział 120 przedstawicieli państw.
Celem obrad jest omówienie wielowymiarowych aspektów migracji międzynarodowych i rozwoju, sposobów maksymalizacji korzyści płynących z migracji i minimalizacji negatywnych skutków. Ponadto, dialog wysokiego szczebla skupi się na wyzwaniach związanych z osiąganiem celów rozwojowych wyznaczonych na forum międzynarodowym, w tym Milenijnych Celów Rozwoju (MDG).
Debacie plenarnej towarzyszyć będą spotkania ministrów i delegatów przy okrągłym stole, podczas których omówione zostaną takie kwestie jak przemyt migrantów i handel ludźmi, fundusze przesyłane do domu przez osoby pracujące za granicą, jak również współpraca na poziomie bilateralnym i regionalnym.
Spotkanie wysokiego szczebla na temat migracji to pierwsza sesja plenarna poświęcona tej tematyce. Odbywa się ono w dobie zwiększonej uwagi poświęconej międzynarodowemu ruchowi ludzi i intensyfikacji międzypaństwowych rozmów na temat migracji.
„Dopiero zaczynamy rozumieć, co należy zrobić by migracja w sposób stały służyła rozwojowi.”, stwierdził Sekretarz Generalny Kofi Annan w swoim raporcie przygotowanym na sesję plenarną. „Każdy z nas trzyma w ręku kawałek układanki, jaką jest migracja, nikt jednak nie zna pełnego jej obrazu. Nadszedł czas by wspólnie ją ułożyć.”
Zgodnie z szacunkami raportu Sekretarza Generalnego ONZ na temat migracji międzynarodowej i rozwoju, 191 milionów osób mieszka w krajach nie będącymi ich krajami urodzenia. Raport podkreśla, że ludzie migrują nie tylko z południowej części świata na północ. Jedna trzecia całkowitej liczby migrantów to pracownicy i ich rodziny pochodzący z krajów rozwijających się i mieszkający w krajach rozwiniętych; jedna trzecia przemieściła się z kraju rozwijającego się do drugiego, a pozostali emigrowali z kraju rozwiniętego.
Według najświeższych danych szacunkowych zawartych w raporcie, w 2005 roku środki finansowe przesyłane przez migrantów do ich domów rodzinnych w krajach rozwijających się opiewały na kwotę 173 miliardów dolarów. W krajach rozwiniętych imigranci często uzupełniają niedobór siły roboczej w poszczególnych sektorach gospodarczych lub podejmą się prac niepopularnych. Migracje wpływają na ograniczanie zjawiska starzenia się społeczeństwa i wpływają na utrzymanie płynności systemów świadczeń społecznych, jak również stymulują popyt i wzrost gospodarczy.
Obecnie setki tysięcy pracowników wraz z rodzinami z Europy Wschodniej przemieszcza się do krajów Europy Zachodniej, w których zarobki są wyższe. Zjawisko to nasiliło się po przystąpieniu dziesięciu nowych państw do Unii Europejskiej, jak również w wyniku decyzji kilku państw członkowskich UE o złagodzeniu restrykcji dotyczących pracowników migrujących z państw wschodnich. Pięć państw wschodnioeuropejskich – trzy nowe państwa członkowskie UE oraz Federacja Rosyjska i Ukraina – znajdują się obecnie w pierwszej dziesiątce państw, z których pochodzą migranci udający się do Europy Zachodniej.
Jednakże niski przyrost naturalny i szybkie starzenie się społeczeństw Europy Wschodniej sugerują, iż w dłuższej perspektywie odpływ migrantów z tych krajów zostanie zahamowany. Dane ONZ za rok 2005 stwierdzają, iż 18% ludności przekroczyło wiek 60 lat, a przewiduje się, że do roku 2050 odsetek ten wzrośnie do 34%. Już obecnie pojawiają się sygnały, że rezultatem wyjazdu młodych pracowników z nowych państw członkowskich UE jest powstanie zapotrzebowania na pracę migrantów pochodzących z za ich wschodnich granic.
W latach 1992-1998 dynamika migracji w Federacji Rosyjskiej przebiega dwutorowo. Odpływy migrantów zostały zrównoważone, a nawet przewyższone napływem 3,7 milionów osób z innych państw Wspólnoty Niepodległych Państw (dawnych republik Związku Radzieckiego) i z państw nadbałtyckich.
W roku 2002 Federacja uchwaliła ustawę zezwalającą na wydawanie pozwoleń na pracę osobom pragnącym pracować przez okres nie przekraczający jednego roku, jak również pozwoleń na pobyt czasowy zezwalających na pobyt i pracę prze okres do lat trzech. W latach 2000-2004 liczba takich pozwoleń podwoiła się osiągając poziom 400.000. Pięć z ośmiu głównych państw pochodzenia migrantów tymczasowych przybywających do Federacji Rosyjskiej stanowiły państwa Wspólnoty Niepodległych Państw, na które przypadła niemal połowa wydanych zezwoleń na pracę. Pracownicy tymczasowi przybywali również z Chin, Turcji i Wietnamu.
Rosnący poziom migracji do Federacji Rosyjskiej stanowi jeden z wyjątków w Europie Wschodniej, w której całkowita liczba migrantów maleje. Od czasu rozpadu Związku Radzieckiego na początku lat dziewięćdziesiątych odbywały się masowe migracje osób pochodzenia niemieckiego, żydowskiego i Greków Pontyjskich z państw WNP i innych państw Europy Wschodniej do Niemiec, Izraela i Grecji. W latach 1990 - 2002 do Niemiec napłynęło ponad 4 miliony osób pochodzenia niemieckiego z tych państw.
Obecnie najbardziej dynamiczny czynnik stanowią migracje pracowników tymczasowych. W roku 2002 ponad 90% migracji siły roboczej do Niemiec pochodziło z Europy Wschodniej, w szczególności z Polski. Daje się także zauważyć rosnący odsetek migranrów z Bułgarii i Ukrainy w Portugalii i Hiszpanii, jak również rosnąca liczba polskich pracowników w Wielkiej Brytanii. W związku z otwarciem granic państw wschodnioeuropejskich na początku lat dziewięćdziesiątych liczba umów bilateralnych dotyczących podejmowania pracy w regionie wzrosła pięciokrotnie. W wielu przypadkach – nie odzwierciedlanych w oficjalnych statystykach z uwagi na fakt, iż państwa rejestrują imigrantów, zaś nie rejestrują ich powrotów – pracownicy po upływie krótkiego czasu powracają do swoich krajów w Europie Wschodniej i mogą powtarzać ten proces kilkakrotnie. Pod kątem przekazywanych środków pieniężnych w regionie prowadzą Polska i Federacja Rosyjska. W roku 2004 do tych krajów napłynęło po 2,7 miliardów dolarów.
Zobacz również:
Spotkanie wysokiego szczebla na forum Zgromadzenia Ogólnego na temat migracji międzynarodowych i rozwoju
http://www.unic.un.org.pl/rozwoj_spoleczny/migracje.php
GA High-level Dialogue on International Migration and Development
www.unmigration.org