8 listopada 2007 roku Zgromadzenie Ogólne ogłosiło 15 września Międzynarodowym Dniem Demokracji i zaprosiło kraje członkowskie, przedstawicielstwa systemu ONZ oraz inne regionalne, międzyrządowe i pozarządowe organizacje do obchodzenia go. Międzynarodowy Dzień Demokracji stanowi okazję do przeglądu stanu demokracji na świecie. Demokracja jest zarówno procesem jak i celem samym w sobie. Tylko pełne uczestnictwo, wsparcie społeczności międzynarodowej, krajowych instytucji rządowych, społeczeństwa obywatelskiego i jednostek może zapewnić, że idealna demokracja stanie się rzeczywistością i będzie udziałem wszystkich ludzi na całym świecie.

Rozpowszechnienie demokracji w świecie jest istotnym osiągnięciem naszych czasów. Wybory znajdują się w samym sercu tego ustroju, umożliwiają samookreślenie się jednostki – kwestia ta została ujęta w Karcie Narodów Zjednoczonych. Wybory towarzyszą historii ONZ od samego początku jej istnienia, gdy w późnych latach czterdziestych ONZ prowadziła obserwacje na Półwyspie Koreańskim. W trakcie kolejnych lat - ery powiernictwa i dekolonizacji - ONZ nadzorowała i obserwowała plebiscyty, referenda i wybory na całym świecie. Obecnie ONZ jest nadal zaufaną i neutralną stroną zapewniającą pomoc wyborczą na prośbę państw członkowskich.

Udzielanie wsparcia przy organizacji wyborów jest wysiłkiem zbiorowym wielu agend oraz departamentów ONZ. Działalność tę reguluje Zgromadzenie Ogólne. Pomoc wyborcza prowadzona jest zgodnie z zasadą z Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, która stanowi, że wola ludzi wyrażana w cyklicznych i uczciwych wyborach, tworzy podwaliny autorytetu rządów. Równocześnie, ONZ przestrzega zasadę suwerenności państwa i uznaje fakt, że o wyborach decydują narody. . Zastępca Sekretarza Generalnego do Spraw Politycznych doradza Sekretarzowi Generalnemu w kwestiach dotyczących wyborów, zapewniając w ten sposób realizację wspomnianych zasad.

Dział Pomocy Wyborczej (Electoral Assistance Division), który jest częścią Departamentu Spraw Politycznych koordynuje pomoc wyborczą ONZ zapewniając spójność, sprawność i skuteczność działań. ONZ otrzymuje rocznie średnio 24 prośby o pomoc wyborczą z krajów członkowskich. Ponadto, pomoc jest zapewniana przez inne instytucje ONZ, takie jak Program Narodów Zjednoczonych do spraw Rozwoju (UNDP), Departament ds. Operacji Pokojowych (DPKO), Program Wolontariuszy Narodów Zjednoczonych (UN Volunteers), Fundusz Narodów Zjednoczonych na rzecz Kobiet (United Nation Development Fund For Women), Biuro Narodów Zjednoczonych ds. Obsługi Projektów ((UNOPS), Fundusz Narodów Zjednoczonych na rzecz Demokracji (UNDEF) oraz Departament ds. Gospodarczo-Społecznych (UN DESA).

Przykładowo, Program Narodów Zjednoczonych do spraw Rozwoju (UNDP) wydaje rocznie około 228 milionów dolarów w 45 krajach na rzecz wykształcenia umiejętności zarządzania organizacją wyborów, popierania otwartego uczestnictwa w procesach wyborczych, szczególnie kobiet i innych niedoreprezentowanych grup, oraz koordynowania wsparcia donorów.

Organizacja Narodów Zjednoczonych współpracuje również z rządowymi, międzyrządowymi i pozarządowymi organizacjami działającymi na polu pomocy wyborczej, takimi jak Unia Europejska, Organizacja Państw Amerykańskich, Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, Unia Afrykańska, International IDEA, IFES (International Foundation for Electoral Systems). Współpraca ta umożliwia współdziałanie w obszarze pomocy wyborczej i wymiany doświadczeń.

Pomoc wyborcza Narodów Zjednoczonych jest kluczowym i efektywnym komponentem utrzymywania i budowania pokoju oraz tworzenia rządów demokratycznych. W miarę jak rozpowszechnia się demokracja, rośnie również znaczenie wyborów jako środka do powoływania legalnych rządów. ONZ jest zaangażowana w wybory we wszystkich regionach świata. Pomocy udzieliła między innymi następującym krajom: Afganistanowi, Bangladeszowi, Kambodży, Wybrzeżu Kości Słoniowej, Demokratycznej Republice Konga, Haiti, Irakowi, Liberii, Malawi, Mali, Nepalowi, Nigerii, Pakistanowi, Sierra Leone, Wyspom Salomona, Timorowi Lester oraz Jemenowi.

Każde wybory są unikalne - warunkuje je sytuacja polityczna i historia każdego państwa. Nie istnieje system uniwersalny, możliwy do wprowadzenia w  każdym kraju, ale proces wyborczy musi być zgodny z pewnymi normami i standardami uznawanymi na świecie. Dlatego też ONZ odnosi się z uwagą do każdej prośby zgodnie z procedurą: przyjęcia oficjalnej prośby, ocena, planowanie, wdrożenie, oraz działania podtrzymujące.

Wiadome jest, że koncentrowanie się jedynie na wspieraniu instytucji zajmujących się zarządzaniem organizacją wyborów nie gwarantuje że będą one wolne i sprawiedliwe. Należy również skupić uwagę na otoczeniu politycznym, w którym odbywają się wybory. Dlatego też realizując cel jakim jest organizacja wolnych i sprawiedliwych wyborów, ONZ stara się również wspierać podmioty pozostające poza systemem instytucji wyborczych. Obejmuje to pracę z wyborcami, mediami i społeczeństwem obywatelskim, jak również z innymi uczestnikami i instytucjami rządów demokratycznych. Dodatkowo, zapewnia się pomoc w wyborach lokalnych, które są równie istotne dla rozwoju demokracji jak wybory ogólnokrajowe.

Głównym celem pomocy wyborczej ONZ jest wspieranie krajów członkowskich w przeprowadzaniu cyklicznych, wiarygodnych i uczciwych wyborów oraz budowanie trwałych, narodowych mechanizmów wyborczych. Docelowo ONZ stara się rozwinąć zdolność krajów członkowskich do przeprowadzania w przyszłości wyborów samodzielnie lub z niewielką pomocą z zewnątrz.

Kobiety mają silny udział w demokracji. Jest tak od momentu, gdy rozpoczęły one swoje bohaterskie zmagania o prawo do głosowania i obecnie, gdy państwa całego świata podejmują wspólne wysiłki na rzecz wprowadzenia systemu kwotowego i zwiększenia tym samym liczby kobiet wybieranych na przedstawicieli narodu. Kobiety dostrzegły, że uczestnictwo w procesach demokratycznych jest kluczowym sposobem na reprezentowanie ich interesów oraz uzyskanie społecznie akceptowanej i zrównoważonej politycznie reakcji. Skoro kobiety potrzebują demokracji, demokracja również potrzebuje kobiet.

Uderzająco mała liczba kobiet w urzędach publicznych (obecnie na świecie około 16,7% kobiet zasiada w krajowych parlamentach) została uznana za deficyt, który musi ulec wyrównaniu. Zwiększony udział kobiet na wszystkich szczeblach demokratycznych rządów – od lokalnego po krajowy i regionalny – stanowi o charakterze demokratycznych parlamentów i sprawia, że podejmowane decyzje uwzględniają potrzeby obywateli, które mogły dotąd być pomijane.

Wybory i znaczący udział kobiet w polityce

Na całym świecie Fundusz Narodów Zjednoczonych na rzecz Kobiet (UNIFEM) wspiera starania zmierzające ku zwiększeniu liczby kobiet wybieranych do urzędów. Podejmuje również działania mające na celu zwiększenie zdolności kobiet już wybranych na stanowiska państwowe jako efektywnych legislatorów. Wyzwanie jakim jest zabezpieczenie równego dostępu obu płci do udziału w sprawowaniu rządów to coś więcej niż tylko osiągnięcie lepszych proporcji ilościowych pomiędzy mężczyznami i kobietami w roku, w którym odbywają się wybory. Dlatego też UNIFEM wspiera również inicjatywy mające na celu poprawę efektywności politycznej kobiet zarówno przed, jak i po wyborach. Podczas wyborów Fundusz zajmuje się kształtowaniem zdolności jakimi dysponują kandydatki na stanowiska państwowe oraz stara się spowodować, by instytucje mające swój udział w organizacji wyborów, takie jak komisje wyborcze i media, reprezentowały podejście bardziej wrażliwe na ideę równości płci. Na przykład, w 2007 r. w Sierra Leone UNIFEM udzielał wsparcia organizacjom dążącym do uzyskania gwarancji, że wytyczne kierowane do mediów w okresie wyborów będą zawierały silne antydyskryminacyjne podstawy, by w ten sposób sprawić, że kobiety kandydujące uzyskają jednakowe jak mężczyźni pod względem ilościowym i jakościowym miejsce w mediach. UNIFEM podjął również rozlegle działania na rzecz organizacji przyszłych i ostatnio przeprowadzonych wyborów (Burundi, Kambodża, Kenia, Nigeria i Sierra Leone).

Przed wyborami UNIFEM pracuje z partiami politycznymi zachęcając je do nominowania kobiet na liderów i kandydatów na stanowiska. Wspiera starania na rzecz umożliwienia partiom politycznym umieszczania w ich platformach wyborczych i agendach legislacyjnych krajowych priorytetów odwołujących się do idei równości płci oraz nominowania zdecydowanych zwolenników równouprawnienia płci jako kandydatów na stanowiska państwowe. Natomiast po wyborach UNIFEM stara się rozwijać zdolności wyborców, by żądali od wybranych przedstawicieli prowadzenia polityki równouprawnienia płci. Takie działania zostały ostatnio podjęte w Nepalu i Kenii, gdzie grupy „Women’s Election Watch” obserwują i oceniają działalność ustawodawczą polityków.

Organizacja wyborów a edukacja społeczna

Najważniejszym elementem zapewniającym efektywny i znaczący udział kobiet w polityce jest koncentracja na idei równości płci. Z tego powodu UNIFEM wspierał inicjatywy podjęte w Kambodży, Haiti, Nepalu i Nigerii ukierunkowane na tworzenie politycznych agend skupionych wokół równości płci znajdujących poparcie całych narodów oraz rozpowszechnianie wśród głosujących w okresie wyborów stosownych informacji. Uwzględniały one także oceny platform politycznych partii kandydujących z punktu widzenia ich wrażliwości na problem równości płci. Ponadto Fundusz współpracował z ministerstwami zajmującymi się sprawami kobiet w Afganistanie, Algierii, Argentyny, Kolumbii, Demokratycznej Republice Konga, Ekwadorze, Jamajce, Czarnogórze, Maroku, Paragwaju, Serbii, Republice Południowej Afryki, Urugwaju, Wenezueli i Zimbabwe oraz na okupowanych terytoriach Palestyńskich, by wspomóc je w rozwiązaniu takich kwestii jak niejasności odnośnie roli tych ministerstw oraz zagadnienia obsadzania stanowisk, zatrudniania i zasobów.

Demokratyczne rządy a odpowiedzialność

UNIFEM angażuje się również w różne projekty mające na celu udoskonalenie demokratycznych rządów pod względem ich wrażliwości na kulturową tożsamość płci oraz wzmocnienie odpowiedzialności za status kobiet. W Argentynie, na przykład, Fundusz jest partnerem dla Fundación Mujeres en Igualdad (beneficjenta Funduszu Narodów Zjednoczonych na rzecz Demokracji - UNDEF) w realizacji projektu na rzecz zorganizowania i mobilizacji kobiet do promowania przejrzystości i obywatelskiego prawa dostępu do informacji. W tym roku UNIFEM współpracuje wraz z Programem Narodów Zjednoczonych do spraw Rozwoju (UNDP) i pozarządową organizacją Gender at Work w rozwijaniu pięcioletniej globalnej inicjatywy zmierzającej do poprawy jakości zarządzania poprzez zwiększenie dostępu kobiet do służby publicznej oraz ponoszenie odpowiedzialności za złą jakość służby publicznej oraz zaniechania. Program zostanie wprowadzony w życie w 6-10 krajach.

Ustawodawstwo i polityki uwzględniające równość płci

UNIFEM usiłuje nieść pomoc, podejmować konsultacje i wspierać rozwijające się demokracje we wprowadzaniu w życie ustawodawstwa i polityk uwzględniających równy status kobiet i mężczyzn, szczególnie w takich obszarach prawa i zarządzania jak przemoc wobec kobiet oraz zdrowie i ubóstwo. Fundusz zwraca szczególną uwagę na usunięcie z aktów prawnych i dokumentów politycznych dyskryminujących klauzul, jak również włączenie przepisów o równości płci zgodnych z linią reprezentowaną przez Konwencję w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet (Convention on the Elimination of Discrimination Against Women).

W 2006 r. UNIFEM działał przy tworzeniu nowych konstytucji w Boliwii, Iraku, Czarnogórze i Tajlandii oraz tymczasowych konstytucji Nepalu i Sudanu opowiadając się za włączeniem do nich przepisów dotyczących równości płci. Fundusz wspierał również usunięcie dyskryminujących klauzul z ustawodawstwa i polityk Burundi, Ekwadoru, Liberii i Nepalu oraz dostarczał technicznego i finansowego wsparcia na rzecz wzmocnienia praw kobiet i prawa stanowionego w zgodzie z zasadą równości płci w innych krajach. W rezultacie osiągnięto szereg ważnych zmian, w tym kryminalizację wszelkich form seksualnego molestowania i ustanowienie prawa potomków płci żeńskiej do dziedziczenia ziemi w Nepalu oraz usunięcie dyskryminujących klauzul w prawie dotyczącym HIV/AIDS w Ekwadorze.

Uczestnictwo kobiet w procesie budowania pokoju

UNIFEM działa na rzecz zapewnienia kobietom udziału w negocjacjach pokojowych i procesie budowania pokoju. Stara się, by wysiłki mające na celu redukcję skutków stanów wyjątkowych i okresów przejściowych, odbudowę i utrwalenie pokoju odpowiadały potrzebom kobiet w krajach wychodzących z konfliktu i słabych państwach. Priorytet stanowi wspieranie wzrostu zaangażowania w proces wyborczy, budowanie zdolności kobiet w organizowaniu się oraz rozpoznawanie i popieranie praktycznych i efektywnych form ochrony kobiet w sytuacjach konfliktów.

W Burundi Fundusz nie tylko pracuje na rzecz zagwarantowania kobietom udziału w charakterze obserwatorów w rozmowach w Arushy, ale również wspiera kobiety we wprowadzeniu do konstytucji systemu kwotowego, który potwierdziłby ich polityczne uczestnictwo. W Sudanie Fundusz popierał dostęp kobiet do spotkań w ramach pierwszego i trzeciego konsorcjum donatorów, by zapewnić, że głos kobiet zostanie usłyszany w trakcie implementacji porozumienia pokojowego. W Liberii UNIFEM popierał działania mające na celu rejestrowanie kobiet jako wyborców i wspierał organizacje zajmujące się przewozem osób, które z powodu zamieszkiwania w dużej odległości od lokalów wyborczych lub z innych powodów nie mogły się zarejestrować.

Płeć a odpowiedzialność: Kto jest odpowiedzialny przed kobietami?

Wydawany co dwa lata raport UNIFEM pt. Postęp Kobiet na Świecie, który w 2008 r. pojawi się w połowie września, będzie odnosił się do zagadnienia kluczowego dla demokracji – odpowiedzialności. Raport stwierdza, że wyzwania związane z postrzeganiem odpowiedzialności z perspektywy równości płci ukazują jak uprzedzenia potrafią zniekształcać funkcjonowanie instytucji nadzorczych w sposób, który stoi na przeszkodzie ponoszeniu odpowiedzialności za nadużycia wobec praw kobiet. Ustanawia on porządek reform instytucjonalnych zmierzających do zapewnienia odpowiedzialności przed kobietami w takich obszarach działalności jak polityczna konkurencja, aktywność ekonomiczna, nadzór nad sądownictwem, zapewnianie usług, organizowanie i dostarczanie międzynarodowej pomocy. Raport pokazuje, że kobiety na całym świecie zmieniają nasz sposób myślenia i budują podstawy demokratycznej odpowiedzialności.