Cztery kluczowe czynniki efektywnego uczestnictwa politycznego kobiet
1. Wybory krajowe i lokalne powinny być wolne i sprawiedliwe dla kobiet.
Promowanie tymczasowych środków specjalnych, jak kwoty dla kobiet, zrzeczenia się opłat nominacyjnych, dostęp do mediów publicznych, dostęp do zasobów publicznych i sankcje dla niestosujących się partii politycznych – mają one na celu zwiększenie liczby kobiet–decydentów na stanowiskach publicznych: zarówno wybieralnych, jak i dla urzędników powoływanych. Praca nad procesem rejestracji wyborców w celu umożliwienia kobietom skorzystania z prawa wyborczego. Podejmowanie działań eliminujących czynniki utrudniające kobietom uczestnictwo w życiu politycznym (przemoc wobec kobiet, brak opieki nad dziećmi, relacje mediów charakteryzujące się uprzedzeniami wobec płci, nieprzejrzyste praktyki partii politycznych, brak finansowania kampanii) oraz współpraca z organami zarządzającymi wyborami i partiami politycznymi. 2. Wspieranie kobiecych organizacji społeczeństwa obywatelskiego w celu zapewnienia interesów kobiet.
Udzielenie pomocy doradczej w tworzeniu wspólnych polityk, na przykład w oparciu o Kartę Kobiet czy poprzez organizację Krajowych Konwencji Kobiet. Kobiety mają wspólne priorytety, niezależne od ewentualnych różnic, które je dzielą – te wspólne priorytety mogą dotyczyć prawa do sprawowania urzędów, dostępu do lepszej opieki zdrowotnej czy też opieki nad dziećmi. Duże znaczenie ma także współpraca i koordynacja działań, tworzenie koalicji oraz zajmowanie jednolitego stanowiska w czasach, w których następują zmiany. Zapewnienie szkoleń z zakresu budowania kompetencji i rozwoju kwalifikacji ma na celu doskonalenie umiejętności w zakresie orędownictwa i komunikacji międzyludzkiej, jak również zwiększanie możliwości organizacyjnych kobiecych grup i ruchów. 3. Budowanie odpowiedzialności instytucji publicznych za przestrzeganie praw kobiet
Należy zapewnić, żeby rewizje procesów ustawodawczych i konstytucyjnych uwzględniały ocenę czy i w jaki sposób instytucje polityczne, sądowe i inne instytucje publiczne wpływają na uczestnictwo kobiet oraz czy procesy te umożliwiają kobietom korzystanie z przysługujących im praw społecznych, politycznych i ekonomicznych. Rewizje te powinny także badać zgodność przepisów ustawodawczych i konstytucyjnych z międzynarodowymi standardami dotyczącymi praw kobiet. Konieczna jest praca nad zmianami w prawie wyborczym, aby zapewnić, że jego zapisy są sprawiedliwe dla kobiet. Niezbędne jest promowanie mechanizmów zapewniających odpowiedzialność i przeprowadzenie reform sprawowania rządów, które powinny uwzględniać kwestie kobiet (np. dostęp kobiet do wymiaru sprawiedliwości, funduszy i informacji, usługi uwzględniające potrzeby kobiet). Należy zapewnić, by funkcjonowały procesy określające odpowiedzialność władzy publicznej, umożliwiające śledzenie realizacji zobowiązań państwa w zakresie równości płci i praw kobiet. 4. Wspieranie kobiet-liderek politycznych w celu zwiększenia ich wpływów.
Wspieranie rozwoju umiejętności i zwiększania kompetencji kandydatek i wybranych liderek. Dotyczy to zarówno szkolenia umiejętności (np. z zakresu prowadzenia debaty parlamentarnej i języka, orędownictwa), jak również zdobywania wiedzy z zakresu włączania problematyki kobiet do polityk państwowych), międzynarodowych zobowiązań dotyczących równości płci i przydatnych strategii. Wsparcie obejmuje także promowanie mechanizmów dążących do poprawy sytuacji kobiet, np. tworzenia parlamentarnych grup kobiet czy też kobiecych organizacji w instytucjach służby publicznej. Przewiduje również tworzenie silnych mechanizmów rządowych, które będą dysponowały uprawnieniami i posiadały potencjał, by skutecznie bronić interesy kobiet. Działania ONZ
Maroko: Ruch na Rzecz Parytetów, wspierany przez jednostkę „ONZ w Kwestii Kobiet” (UN Women), stał się skuteczną siłą przy przeprowadzaniu reform ustawodawczych. W wyniku działań Ruchu, nowa konstytucja uwzględnia równość płci i otwiera drzwi dla nowych przepisów podwajających liczbę miejsc w parlamencie zarezerwowanych dla kobiet. W ostatnich wyborach krajowych wszystkie partie polityczne podjęły zobowiązania odnośnie równości płci, a liczba kobiet w parlamencie zwiększyła się znacząco z 10% do 17%. Kolumbia: Jednostka „ONZ w Kwestii Kobiet” w partnerskiej współpracy z kobiecymi organizacjami społeczeństwa obywatelskiego i liderami rządowymi, przyczyniła się do skutecznego przyjęcia 30% kwoty dla kobiet w wyborach krajowych. Aby zaangażować szerokie rzesze społeczne, hasło kampanii brzmiało „demokracja bez kobiet jest niepełna”. Salwador: Fundusz na Rzecz Równości Płci oraz jednostka „ONZ w Kwestii Kobiet” pomogły zmobilizować kobiety działające w 22 grupach promujących kwestie równości płci, parlamencie i sądzie najwyższym wokół sprawy stworzenia przepisów prawa uwrażliwiających instytucje publiczne na problemy płci. Prawo to zostało uchwalone, zobowiązując do wprowadzenia problematyki płci do wszystkich polityk publicznych. Sukces działań Parlamentarnej Grupy Kobiet na rzecz przyjęcia tej ustawy doprowadził do oficjalnego uznania Grupy, dzięki czemu została ona uprawniona do uczestnictwa we wszelkich komisjach prawodawczych i stała się pierwszą grupą parlamentarną działającą ponad podziałami partyjnymi. Kenia: Uchwalona w roku 2010 konstytucja Kenii gwarantuje równość płci i prowadzenie polityki afirmacyjnej; jednostka „ ONZ w Kwestii Kobiet” wsparła audyt genderowy projektu ustawy o partiach politycznych, aby sprawdzić czy zasady te zostały zastosowane w praktyce. Następnie Tymczasowa Niezależna Komisja Wyborcza przyjęła zalecenia dążące do większego uwzględnienia kwestii płci w ustawie. Uchwalona ustawa przewiduje rejestrację tych partii politycznych, w których w organach zarządzających zasiada nie więcej niż dwie trzecie przedstawicieli jednej płci. Inny zapis traktuje o wypełnianiu wakatów w strukturach ustawodawczych osobami tej samej płci. Egipt: Podczas transformacji politycznej w tym kraju jednostka „ONZ w Kwestii Kobiet” pomogła w powstaniu pierwszej Egipskiej Unii Feministycznej, zrzeszającej 500 grup kobiet przemawiających jednym głosem. Utworzona została również Egipska Koalicji na Rzecz Edukacji Obywatelskiej i Uczestnictwa Kobiet, która obserwuje proces wyborczy. Ponad 500 000 osób z 27 gubernatorstw podpisało krajową kartę - wyraża ona aspiracje kobiet dotyczące przyszłości ich kraju. Rząd egipski w partnerskiej współpracy z jednostką „ONZ w Kwestii Kobiet” realizuje program „Obywatelstwo kobiet”, polegający na wydaniu dowodów tożsamości 2 milionom kobiet, które są im potrzebne do głosowania i uzyskania dostępu do usług publicznych. Albania: Jednostka „ONZ w Kwestii Kobiet” pomogła opracować punktowe karty środowiskowe służące do ocenienia, czy lokalne usługi zaspokajają potrzeby kobiet. Oceny dokonało ponad 2000 osób, z których 90% stanowiły kobiety. Następnie wyniki zostały wykorzystane przez działaczki przy prowadzeniu działalności lobbingowej podczas wyborów miejskich. Ogłosiły one, że kobiety nie będą głosować jeśli kandydaci w wyborach nie wezmą pod uwagę ich potrzeb. Partie polityczne zareagowały, włączając do swoich programów postulaty na rzecz równości płci. Kilku nowo wybranych burmistrzów podpisało zobowiązania, że będą korzystać z wyników kart punktowych przy planowaniu usług publicznych. Operacje pokojowe ONZ: Działania w ramach misji pokojowych ONZ zaowocowały znaczącym, a w wielu przypadkach zwiększonym, uczestnictwem kobiet zarówno w roli wyborców jak i kandydatek w wyborach. Było to możliwe w wyniku włączenia kwestii płci jako jeden z elementów procesów wyborczych oraz zapewnieniu bezpieczeństwa głosujących kobiet i kandydatek. Na przykład na Wybrzeżu Kości Słoniowej w wyniku wsparcia misji pokojowej ONZ (ONUCI) 52% kobiet zarejestrowało się w charakterze wyborców podczas procesu wyborczego do władz ustawodawczych w 2011 r. Dla porównania, w procesie wyborczych w latach 2000–2001 zarejestrowało się niespełna 40% kobiet. Po raz pierwszy w wyborach w 2011 roku wzięło udział więcej kobiet niż mężczyzn. Co prawda, reprezentacja kobiet w zgromadzeniu narodowym wzrosła z 8% w 2001 r. do 10,58% w 2012 r., to jednak nadal kształtuje się ona na niskim poziomie. Na Haiti misja pokojowa ONZ (MINUSTAH) zorganizowała warsztaty poświęcone wyborom, w których 70% uczestników stanowiły kobiety. Celem tych warsztatów było zwiększenie liczby kobiet na stanowiskach kierowniczych oraz zwiększenie świadomości na temat znaczenia pełnego uczestnictwa kobiet w procesach decyzyjnych na wszystkich poziomach. Siły pokojowe ONZ udzieliły wsparcia i prowadziły szkolenia dla organizacji zajmujących się prawami kobiet i aktywnie angażujących się w proces polityczny - ich celem było rozwinięcie umiejętności lobbowania i podejmowania działań na rzecz promowania równości płci w polityce. Timor - Leste: W pierwszej rundzie wyborów prezydenckich w marcu 2012 r. kobiety stanowiły 50% zarejestrowanych wyborców (wzrost z 47% w 2007 r.). Misja pokojowa ONZ na Timorze – Leste (UNMIT) współpracowała z przedstawicielkami partii politycznych za pomocą platformy stworzonej dla kobiet, by wesprzeć równe uczestnictwo w procesie wyborczym. UNMIT współprzewodniczył także „Grupie Działania na rzecz Uczestnictwa Politycznego Kobiet, która koordynowała działania prowadzone przez misję i inne podmioty ONZ działające na terenie kraju.
Więcej informacji: www.unwomen.org
www.un.org/en/peacekeeping/issues/women