- 7 tysięcy języków na całym świecie
- 370 milionów rdzennych mieszkańców
- 90 krajów zamieszkałych przez społeczności rdzenne
- 5 tysięcy odrębnych kultur rdzennych
- 2680 zagrożonych języków rdzennych
Międzynarodowy Rok Języków Rdzennych to:
Wiedza - unikalne systemy wiedzy i rozumienie świata.
Pokój - zrównoważony rozwój, inwestowanie, budowanie pokoju i pojednanie
Prawo - powszechne prawa człowieka i wolności dla rdzennej ludności
Inkluzja - włączenie społeczne, umiejętność czytania i pisania, ograniczenie ubóstwa i współpraca międzynarodowa
Różnorodność - wartości i dziedzictwo kulturowe
To poprzez język komunikujemy się, określamy swoją tożsamość, wyrażamy swoją historię i kulturę, uczymy się, bronimy praw człowieka i uczestniczymy w życiu społecznym. Dzięki językom społeczności zachowują swoją historię, zwyczaje i tradycje oraz unikalne postrzeganie świata. Bez języka nie moglibyśmy chronić praw człowieka i budować pokoju na świecie, a kraje nie rozwijałyby się.
Obchody międzynarodowych lat są ważnym mechanizmem współpracy, który ma podnieść świadomość ludzi na konkretny temat o globalny znaczeniu, a także mobilizować różne strony do podjęcia skoordynowanych działań na całym świecie.
W 2016 r. Zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło rezolucję proklamującą rok 2019 Międzynarodowym Rokiem Języków Rdzennych. Zwróciło się do Organizacji NZ do Spraw Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO), aby objęła pieczę nad obchodami.
40 procent z około 6,700 języków używanych na świecie jest zagrożone wymarciem. Większość z nich to języki rdzenne, a tym samym kultury i systemy wiedzy są narażone na ryzyko. Międzynarodowy Rok Języków Rdzennych ma zwrócić uwagę na te problemy oraz podkreślić konieczność zachowania i rewitalizacji języków, a także ich promowania na szczeblu krajowym i międzynarodowym.Rdzenne społeczności często pozostają odizolowane, zarówno politycznie jak i społecznie, ze względu na swoje położenie geograficzne oraz odrębną historię, kulturę, język i tradycje.
A jednak społeczności rdzenne są nie tylko liderami w zakresie ochrony środowiska, ale również ich języki reprezentują złożone systemy wiedzy i komunikacji. Te atuty powinny być uznane za strategiczne zasoby krajowe mogące przyczynić się do rozwoju, budowania pokoju i pojednania.
Społeczności rdzenne wspierają również i promują swoje unikalne lokalne kultury, zwyczaje i wartości, które przetrwały tysiące lat. Języki rdzenne wzbogacają światową różnorodność kulturową. Bez nich świat byłby uboższy.
Obchody Międzynarodowego Roku Języków Rdzennych pomogą promować i chronić języki rdzenne oraz podniosą jakość życia osób ich używających. Obchody przysłużą się również osiągnięciu celów wyznaczonych w Deklaracji NZ o Prawach Ludności Rdzennej oraz w Agendzie 2030 na Recz Zrównoważonego Rozwoju.
Obchody wzmocnią również przyjęte przez społeczności międzynarodowe narzędzia wyznaczające standardy i zawierające konkretne postanowienia, które mają promować i chronić języki.
Plan działań
UNESCO wraz z rządami państw, organizacjami reprezentującymi rdzenne społeczności, badaczami i innymi zainteresowanymi stronami opracowała plan działań, który wyznacza drogę do osiągania celów Międzynarodowego Roku Języków Rdzennych.
Powstało wielostronne partnerstwo składające się z Komitetu Sterującego, który nadzoruje obchody Roku oraz grupy ad hoc udzielające informacji i porad stronom organizującym wydarzenia z okazji Roku.
Plan działań zawiera cele, zasady i działania obchodów Roku. Koncentruje się on na pięciu obszarach:
Partnerstwo
Partnerstwa pomagają wykorzystać zasoby, fachową wiedzę i kompetencje do promowania uniwersalnych ideałów i wartości, osiągania wspólnych celów rozwojowych oraz wzmocnienia znaczenia i widoczności działań.
Stając się partnerem obchodów Międzynarodowego Roku Języków Rdzennych, strony zainteresowane, w tym rządy państw, ludność rdzenna, organizacje społeczeństwa obywatelskiego, media, organizacje systemu Narodów Zjednoczonych i organizacje międzyrządowe, a także sektor publiczny i prywatny nie tylko przyczynią się do sukcesu tej niezwykle ważnej inicjatywy, lecz również będą czerpać korzyści z bycia częścią inicjatywy, która dociera do światowej publiczności.
Partnerzy mogą wybrać współpracę z UNESCO i Komitetem Sterującym oraz innymi zainteresowanymi stronami takimi jak rządy państw i angażować się we współpracę z instytucjami międzynarodowymi i krajowymi, lokalnymi grupami rdzennymi, ludnością rdzenną, mediami i innymi organizacjami. Mogą również zdecydować się na organizację własnego wydarzenia lub zaproponować nowe działania w oparciu o 15 proponowanych kategorii. Może to być każde działanie, począwszy od przygotowania imprezy kulturalnej czy wydarzenia promocyjnego, wymiany informacji lub sponsorowanie działań, aż po promowanie obchodów Roku poprzez kanały komunikacji. (Zobacz Partnership https://en.iyil2019.org/partnership/#thematic-focus).
Zobacz:
International Year of Indigenous Languages (IYIL2019) https://en.iyil2019.org/
Plan działańUNESCO wraz z rządami państw, organizacjami reprezentującymi rdzenne społeczności, badaczami i innymi zainteresowanymi stronami opracowała plan działań, który wyznacza drogę do osiągania celów Międzynarodowego Roku Języków Rdzennych.
Powstało wielostronne partnerstwo składające się z Komitetu Sterującego, który nadzoruje obchody Roku oraz grupy ad hoc udzielające informacji i porad stronom organizującym wydarzenia z okazji Roku.
Plan działań zawiera cele, zasady i działania obchodów Roku. Koncentruje się on na pięciu obszarach:
- Zwiększanie zrozumienia oraz wzmacnianie pojednania i międzynarodowej współpracy
- Tworzenie dobrych warunków dla dzielenia się wiedzą i rozprzestrzeniania się dobrych praktyk w zakresie języków rdzennych
- Włączenie języków rdzennych do krajowych polityk i planów strategicznych
- Wzmocnienie pozycji rdzennej ludności poprzez sprawiedliwy i inkluzyjny dostęp do edukacji przede wszystkim w rejonach, gdzie używane są języki rdzenne i tradycyjna wiedza
- Wzrost i rozwój poprzez opracowanie nowej wiedzy w oparciu o dziedzictwo kulturowe i językowe oraz majątek intelektualny ludności rdzennej. (Zobacz Action plan for organizing the 2019 International Year of Indigenous Languages https://en.iyil2019.org/wp-content/uploads/2018/09/N1804802.pdf)
Partnerstwo
Partnerstwa pomagają wykorzystać zasoby, fachową wiedzę i kompetencje do promowania uniwersalnych ideałów i wartości, osiągania wspólnych celów rozwojowych oraz wzmocnienia znaczenia i widoczności działań.
Stając się partnerem obchodów Międzynarodowego Roku Języków Rdzennych, strony zainteresowane, w tym rządy państw, ludność rdzenna, organizacje społeczeństwa obywatelskiego, media, organizacje systemu Narodów Zjednoczonych i organizacje międzyrządowe, a także sektor publiczny i prywatny nie tylko przyczynią się do sukcesu tej niezwykle ważnej inicjatywy, lecz również będą czerpać korzyści z bycia częścią inicjatywy, która dociera do światowej publiczności.Partnerzy mogą wybrać współpracę z UNESCO i Komitetem Sterującym oraz innymi zainteresowanymi stronami takimi jak rządy państw i angażować się we współpracę z instytucjami międzynarodowymi i krajowymi, lokalnymi grupami rdzennymi, ludnością rdzenną, mediami i innymi organizacjami. Mogą również zdecydować się na organizację własnego wydarzenia lub zaproponować nowe działania w oparciu o 15 proponowanych kategorii. Może to być każde działanie, począwszy od przygotowania imprezy kulturalnej czy wydarzenia promocyjnego, wymiany informacji lub sponsorowanie działań, aż po promowanie obchodów Roku poprzez kanały komunikacji. (Zobacz Partnership https://en.iyil2019.org/partnership/#thematic-focus).
Zobacz:
International Year of Indigenous Languages (IYIL2019) https://en.iyil2019.org/