Dokładnie czterdzieści pięć lat temu sześćdziesięciu dziewięciu demonstrantów biorących udział w pokojowym proteście przeciwko apartheidowi zostało zastrzelonych w masakrze w Sharpeville. Organizacja Narodów Zjednoczonych co roku przypomina to wydarzenie, zwracając uwagę na nieustającą walkę z wszelkimi formami dyskryminacji rasowej.
Pomimo dziesięcioleci poświęconych walce z chorobą rasizmu, nadal dotyka ona relacje międzyludzkie oraz instytucje we wszystkich zakątkach naszej planety. Dzisiaj do starych szczepów tej choroby, takich jak dyskryminacja zinstytucjonalizowana i pośrednia, przemoc na tle rasistowskim, przestępstwa z nienawiści, nękanie i prześladowanie, dołączyły nowe formy dyskryminacji, podważające nasze zwycięstwa. Propaganda rasistowska pojawiła się w Internecie, rośnie liczba ofiar handlu ludźmi, w dyskursie politycznym coraz powszechniejsze stają się argumenty ksenofobiczne, zaś niewinnych ludzi szufladkuje się według rasy w imię wypaczonego pojęcia bezpieczeństwa. Nawet antysemityzm znów zaczął się panoszyć - sześć dekad po wyzwoleniu obozów zagłady, w których cały świat zobaczył, do jak barbarzyńskich granic może posunąć się rasizm, jeżeli nie stawić mu czoła.
Nie można być neutralnym w walce przeciwko takiej nietolerancji. Nie wolno nam zaprzestać zmagań z rasizmem, ani tracić nadziei na zwycięstwo. Podczas Światowej Konferencji Narodów Zjednoczonych na temat Rasizmu, Dyskryminacji Rasowej, Ksenofobii i Pokrewnych Przejawów Nietolerancji w 2001 roku przyjęto Deklarację z Durbanu oraz Program Działania jako wzorce dla wspólnego działania Państw w celu wykorzenienia rasizmu, dyskryminacji rasowej, ksenofobii i pokrewnych przejawów nietolerancji. Edukacja i podnoszenie świadomości, skuteczne prawo i polityki państwowe, obiektywne media: każdy z tych czynników może pomóc w tworzeniu kultury tolerancji i pokoju. Przy wspólnym zaangażowaniu obrońców praw człowieka, rządów, sądów, parlamentów, organizacji pozarządowych oraz niezależnych obywateli możemy i musimy zwyciężyć.
Również Organizacja Narodów Zjednoczonych będzie kontynuować swoje działania. Poprzez pracę Wysokiego Komisarza ds. Praw Człowieka, Specjalnego Sprawozdawcy ds. Współczesnych Form Rasizmu, Komitetu ds. Eliminacji Dyskryminacji Rasowej, Komisji Praw Człowieka, UNESCO oraz każdego pracownika ONZ, musimy nadal dążyć do realizacji idei zawartej w Karcie Narodów Zjednoczonych - „poszanowania praw człowieka bez względu na różnice rasy, płci, języka lub wyznania”. Dzisiaj przedstawiam Państwom Członkowskim ważne propozycje zmierzające do wzmocnienia mechanizmów ochrony praw człowieka, by można było przy ich pomocy zwalczać zło takie jak rasizm skuteczniej i konsekwentniej.
W tym roku w Genewie Biuro Wysokiego Komisarza ds. Praw Człowieka upamiętni ten dzień, zwołując panel dyskusyjny na temat efektywnych praktyk ograniczania przestępstw wynikających z nienawiści. W Paryżu UNESCO organizuje warsztaty dla młodzieży i imprezy kulturalne w ramach Międzynarodowej Koalicji Miast Przeciwko Rasizmowi. W Nowym Jorku w trakcie serii paneli zwróci się uwagę na postęp globalnych wysiłków walki z rasizmem i dyskryminacją rasową.
Pamiętając o ofiarach z Sharpeville oraz o cierpieniach i zwycięstwach ludzi walczących z rasizmem przez lata na całym świecie, zwróćmy dziś uwagę na wezwanie Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, by „potwierdzić wiarę w podstawowe prawa człowieka, w godność i wartość osoby ludzkiej i w równe prawa mężczyzn i kobiet”.