Wystąpienie Sekretarza Generalnego ONZ na forum Zgromadzenia Ogólnego
na temat Pięcioletniego Planu Działania
„Przyszłość, jaką chcemy mieć”
Nowy Jork, 25 stycznia 2012 r.

Panie Przewodniczący Zgromadzenia Ogólnego, Wasze Ekscelencje, Panie i Panowie, Witam wszystkich serdecznie i składam życzenia wszystkiego najlepszego w Nowym Roku. We wrześniu ubiegłego roku na tym forum przedstawiłem pięć najważniejszych zadań na moją drugą kadencję – pięć kluczowych obszarów, w których możemy, a wręcz musimy dokonać znacznych postępów – pięć pokoleniowych szans, które pozwolą w sposób kreatywny osiągnąć cele naszej podstawowej misji. Po pierwsze: Zrównoważony rozwój. Po drugie: Zapobieganie konfliktom i katastrofom, łamaniu praw człowieka oraz pogarszaniu warunków rozwojowych. Po trzecie: Budowanie bezpieczniejszego świata, mocno opartego na fundamentalnych zasadach demokracji i praw człowieka. Po czwarte: Wspomaganie narodów w trakcie przemian. I po piąte: Praca na rzecz kobiet i młodych ludzi. Dzisiaj chciałbym Państwu przedstawić Plan Działania na następne pięć lat. Plan, który umożliwi nam jak najlepsze wykorzystanie istniejących szans. Plan, który pomoże stworzyć bardziej bezpieczną, zrównoważoną i sprawiedliwą przyszłość. Plan budowania przyszłości, jaką chcemy mieć. Dziś skrótowo przedstawię ten Plan, by ukazać zasięg i rozmiar naszej wizji. Pełny Plan Działań zostanie Państwu przekazany na tym spotkaniu. Będzie on dostępny we wszystkich oficjalnych językach jeszcze w dniu dzisiejszym. Mając na uwadze potrzebę przejrzystości i wymianę informacji, na koncie Twittera ONZ zostanie umieszczony link do tego dokumentu, który będzie udostępniony całemu światu. Wasze Ekscelencje, Panie i Panowie, Nasz świat ulega przemianom, zarówno pod kątem populacji, jak i geografii fizycznej. Powstają nowe miejsca charakteryzujące się dynamicznym rozwojem gospodarczym. Nowe technologie powodują, że jesteśmy coraz mocniej ze sobą związani. Jednakże, powszechnymi zjawiskami są niepewność ekonomiczna i nierówność społeczna. Liczba mieszkańców Ziemi osiągnęła liczbę 7 miliardów. W ciągu następnych pięciu lat przybędzie kolejne pół miliarda ludzi. Wszyscy będą potrzebować żywności, pracy, bezpieczeństwa i perspektyw. Jak wskazują wskaźniki ekonomiczne, społeczne i środowiskowe, nasz obecny model postępu nie jest zrównoważony. Zmiany klimatyczne niszczą naszą drogę do osiągnięcia zrównoważonego stanu. Nasz świat jest pełen ciągłych wyzwań i wciąż malejących zasobów. Zrównoważony rozwój stwarza najlepszą szansę na obranie dobrego kierunku. Dlatego umieściłem to wyzwanie na czele listy. Rozpatrując to wyzwanie, tak jak i wszystkie inne, musimy w szczególności brać pod uwagę potrzeby i priorytety Afryki. Przede wszystkim zbieramy siły, by ostatecznie osiągnąć Milenijne Cele Rozwoju. Istnieje mit, że rozwój nie przynosi oczekiwanych rezultatów. Fakty pokazują, że jest to błędne przekonanie. Jesteśmy świadkami ogromnego postępu, który został osiągnięty w krótkim okresie czasu: Skuteczniej zwalczamy choroby. Więcej dzieci zdobywa podstawowe wykształcenie. Zredukowaliśmy znacznie ubóstwo na świecie. W ciągu następnych pięciu lat wyeliminujemy pięć największych zabójców świata. Położymy kres umieralności z powodu malarii i polio, nowym zakażeniom HIV wśród dzieci oraz zachorowań na tężec okołoporodowy i noworodkowy. Zmniejszymy umieralność z powodu odry o 95 procent. W pełni wdrożymy światową strategię ochrony zdrowia kobiet i dzieci ratując dziesiątki milionów istnień ludzkich, między innymi dzięki świadczeniu usług z zakresu zdrowia reprodukcyjnego. Będziemy zwalczać skrajne ubóstwo i głód. Skupimy się na nierównościach, zwłaszcza w krajach o szczególnych potrzebach oraz tych, które nie osiągnęły wystarczającego postępu. Przygotowujemy się do wyzwolenia potencjału tkwiącego w obecnych i przyszłych pokoleniach poprzez zwalczenie haniebnego problemu niedorozwoju fizycznego, który nęka ponad 170 milionów dzieci poniżej piątego roku życia. Jedno na czworo dzieci cierpi z tego powodu. Wzmocnimy pozycję przyszłych pokoleń oferując właściwą, jakościową i powszechną edukację, odpowiadającą wyzwaniom XXI wieku. Wybiegając w przyszłość poza 2015 rok, już teraz zabiegamy o konsensus w sprawie nowych celów zrównoważonego rozwoju, opartych na Milenijnych Celach Rozwoju – celach, które zapewniają sprawiedliwy postęp ekonomiczny i społeczny, jak również uwzględniają i szanują środowisko naturalne naszej planety. Wyznaczę wyższego stopniem doradcę, który w moim imieniu będzie koordynował działania w tej dziedzinie. W przyszły poniedziałek Prezydent Finlandii, pani Tarja Halonen, oraz Prezydent Afryki Południowej, pan Jacob Zuma, przedstawią raport końcowy Panelu ds. Zrównoważonego Rozwoju. Zalecenia zawarte w raporcie będą omawiane podczas konferencji Rio+20. Cały system ONZ zostanie zmobilizowany do podejmowania działań na rzecz zrównoważonego rozwoju – od bezpieczeństwa żywnościowego po zrównoważoną energię, od zrównoważonego transportu i powszechnego dostępu do bezpiecznej wody pitnej po odpowiednie warunki sanitarne i lepsze zarządzanie zasobami morskimi. Musimy również zająć się problemami związanymi ze zmianami klimatycznymi, od których zależy zrównoważony rozwój. Podczas konferencji klimatycznej ONZ w ubiegłym miesiącu w Durbanie przedstawiciele państw uzgodnili harmonogram prac dążący do osiągnięcia wiążącego porozumienia, który zobowiąże wszystkie państwa do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. Wspólnie ponosimy odpowiedzialność za osiągnięcie wyznaczonych celów do 2015 r. Lecz Matka Natura nie będzie czekać na wynik naszych negocjacji. W ciągu następnych pięciu lat musimy przyspieszyć działania adaptacyjne i ograniczające szkody, również w ramach programu REDD+. Musimy uruchomić Zielony Fundusz Klimatyczny (Green Climate Fund) i zdobyć środki finansowe ze źródeł publicznych i prywatnych. Do 2020 r. Fundusz powinien mieć do dyspozycji $100 miliardów. Wraz z państwami członkowskimi będziemy promować politykę opartą na faktach. Musimy podejmować działania w oparciu o badania naukowe. Dzisiaj chciałbym ogłosić, że w porozumieniu z państwami członkowskimi będziemy dążyć do uczynienia z Antarktyki Światowego Rezerwatu Przyrody. Ekscelencje, Panie i Panowie, Ogólnie wiadomo, że lepiej i taniej jest zapobiegać niż leczyć. Kładąc nacisk na zapobieganiu katastrofom i konfliktom we wszystkich dziedzinach naszej pracy – pokoju i bezpieczeństwa, ochrony praw człowieka i promowanie rozwoju – ratujemy miliony istnień ludzkich i oszczędzamy miliardy dolarów. Wiemy o tym z naszego doświadczenia. Nadeszła pora, by prewencja została potraktowana priorytetowo. W kwestii konfliktu zbrojnego mój Plan Działania podkreśla rolę systemu międzynarodowego w zakresie wczesnego ostrzegania, mapowania, łączenia, zbierania i integrowania informacji. Zwraca uwagę także na konieczność wzmocnienia krajowego potencjału, który umożliwia prowadzenie dialogu. Mój Plan zakłada, że wsparcie z zakresu mediacji, system reagowania kryzysowego oraz biura ONZ mają być łatwo i szybko dostępne dla państw członkowskich, które potrzebują pomocy. Zamierzamy wprowadzić zasadę prewencji w stosunku do praw człowieka. Skończył się czas bezkarności. Rozpoczęła się nowa era odpowiedzialności za swoje czyny. Poszerzymy zasięg działania Międzynarodowego Trybunału Karnego i nadamy nowy wymiar powstającej doktrynie, która odnosi się do kwestii odpowiedzialności za ochronę. W sprawie katastrof naturalnych, opracujemy plany redukcji niebezpieczeństwa odnoszące się do wyzwań związanych ze zmianami klimatycznymi, degradacją środowiska, urbanizacją i wzrostem populacji ludzkiej. Skupimy szczególną uwagę na najsłabiej rozwiniętych i najbardziej narażonych na niebezpieczeństwa państwach. Panie i Panowie, Trzecim założeniem mojego Planu jest budowa bezpiecznego świata w oparciu o naszą innowacyjność i misję ONZ. Zwiększa się rola naszych operacji pokojowych. Pokonaliśmy długą drogę od czasu pełnienia zwykłej funkcji obserwatora zawartych rozejmów. Dziś oczekuje się od nas, że będziemy wprowadzać, utrzymywać i budować pokój na świecie. Nasze operacje pokojowe budują mosty – dosłownie i w przenośni - pomiędzy społecznościami. Utworzymy nowe partnerstwo na rzecz utrzymania pokoju. Wymaga to jeszcze silniejszej współpracy z organizacjami regionalnymi. Musimy zapewnić i zadbać o to, by uczestnicy misji pokojowych zawsze mieli na czas wszystko, co jest im potrzebne do realizacji coraz bardziej złożonych zadań. Jednak nie stworzymy bezpieczniejszego świata, jeżeli nie zbudujemy globalnego, odpowiedzialnego i solidnego systemu pomocy humanitarnej. By to osiągnąć, będziemy dążyć do wzmocnienia współpracy pomiędzy organizacjami humanitarnymi, zwłaszcza na półkuli południowej. Wesprzemy prężność społeczeństw i systemy reagowania w sytuacjach kryzysowych oraz opracujemy system monitorowania, który umożliwi ocenę gotowości na wypadek zagrożenia. Będziemy promować ogólnoświatową Deklarację i Plan Działań w sprawie Przejrzystości i Skuteczności Pomocy Humanitarnej. Musimy zwiększyć Centralny Fundusz NZ ds. Pomocy w Sytuacjach Kryzysowych, który działa wyjątkowo sprawnie, i znaleźć nowe innowacyjne źródła finansowania pomocy w sytuacjach kryzysowych. Proponuję również zwołanie pierwszego w swoim rodzaju Światowego Szczytu Pomocy Humanitarnej, który pozwoli wymienić się wiedzą i doświadczeniem oraz opracować wspólny zbiór dobrych praktyk. Będziemy również pilnie obserwować proces rewitalizacji rozbrojeniowej i nierozprzestrzeniania broni na świecie. Mój przekaz dla uczestników Konferencji Rozbrojeniowej jest jasny: Bierzcie się do pracy. Ponownie skupimy się na bezpieczeństwie jądrowym, począwszy od zagrożeń związanych z terroryzmem po ryzyko skażenia środowiska w wyniku katastrof, takich jak w Fukushimie w ubiegłym roku. Zacieśnimy współpracę oraz zwiększymy wysiłki w ramach inicjatywy ONZ dotyczącej zwalczania terroryzmu. Proponuję wyznaczyć jednego koordynatora NZ ds. walki z terroryzmem, który łączyłby niektóre istniejące już funkcje. Zajmiemy się również wzmożonym zagrożeniem przestępczością zorganizowaną, piractwem i handlem narkotykami. Musimy zmobilizować wspólne działania, opracować nowe narzędzia oraz wszechstronne strategie o zasięgu regionalnym i światowym. Ekscelencje, Panie i Panowie, Czwartym punktem Planu Działania jest wspieranie państw w okresie przejściowym. Półtora miliarda ludzi zamieszkuje kraje, które znajdują się w sytuacji pokonfliktowej i okresie przejściowym. Pozostają one daleko w tyle z realizacją Milenijnych Celów Rozwoju. Gdy sprawa konfliktu znika z pierwszych stron gazet i kamery przestają filmować, ONZ musi być gotowa do skupienia swojej uwagi na dalszych wydarzeniach. Kraje w trakcie przemian liczą na nas – na Organizację Narodów Zjednoczonych – by pomogła im utrzymać wolność i wykorzystać nowe szanse. Mamy obowiązek pomóc społeczeństwom w okresie przejściowym. Mamy też odpowiednie umiejętności i duże doświadczenie w tej kwestii. Nadszedł czas na zwiększenie naszych wysiłków, zwłaszcza na tych polach, gdzie wyjątkowe kompetencje ONZ są szczególnie pożądane – budowanie pokoju, wprowadzanie praworządności, pomoc przy przeprowadzaniu wyborów, rozstrzyganie sporów, walka z korupcją, ustanawianie konstytucji, negocjacje o podziale władzy i praktyki demokratyczne. Będziemy wspierać porozumienia przejściowe zawierające uzgodnione cele strategiczne i zasady wzajemnej odpowiedzialności w krajach niestabilnych i ogarniętych konfliktami. Panie i Panowie, Od zrównoważonego rozwoju po bardziej bezpieczny świat, od prewencji po transformację – wszystkie te zagadnienia łączy jeden wspólny problem: awans społeczny kobiet i młodych ludzi. Nadal w zbyt wielu krajach, społecznościach i gospodarstwach domowych nie docenia sie wkładu wnoszonego przez kobiety. Podjęty przez nas pięć lat temu wysiłek, by to zmienić był podzielony i nieskuteczny. Dziś w ramach ONZ działa jednostka UN Women – skonsolidowana i z jasno określonymi celami. Wzmocnimy kampanię ONZ na rzecz zakończenia stosowania przemocy wobec kobiet. Zwiększymy pomoc dla krajów ustanawiających prawo, które uznaje przemoc wobec kobiet za przestępstwo oraz daje kobietom dostęp do wymiaru sprawiedliwości. Jeszcze mocniej niż dotychczas zaangażujemy się w promocję większego udziału kobiet w kwestiach polityki, i skupimy się na moim siedmiopunktowym planie pracy dotyczącym udziału kobiet w budowaniu pokoju. Będziemy zachęcać państwa do stosowania środków, które gwarantują równy dostęp kobiet do najwyższych stanowisk politycznych, promują udział kobiet w procesach wyborczych i budują potencjał kobiet do bycia skutecznymi przywódcami. Opracujemy harmonogram pracy zmierzający do zapewnienia pełnego udziału kobiet w odbudowie struktury gospodarczej i społecznej kraju, po to by zostały one uwzględnione w procesach rozwojowych. Jak nigdy dotąd, musimy w pełni wykorzystać cały system ONZ i poprzeć nową umowę społeczną odzwierciedlającą wzrost zatrudnienia w wyniku wzrostu gospodarczego. Zacznijmy od młodych ludzi. Obecnie mamy najliczniejsze pokolenie osób młodych w całej historii ludzkości. Żądają oni swoich praw i większego głosu w życiu gospodarczym i politycznym. Zrobimy wszystko, co w naszej mocy, by spełnić ich oczekiwania i stworzyć im nowe możliwości. W większym stopniu skupimy się na problemach młodych ludzi i opracujemy plan działań w oparciu o programy ONZ dotyczące takich kwestii jak zatrudnienie, przedsiębiorczość, udział w procesach politycznych, prawa człowieka, edukacja i zdrowie reprodukcyjne. Wyznaczę również specjalnego przedstawiciela ds. młodych ludzi, który opracuje i wdroży nasze plany działań i zajmie się programem wolontariatu NZ dla młodych ludzi. Ekscelencje, Panie i Panowie, Przedstawiłem Państwu założenia mojego Pięcioletniego Planu Działań. Jest on ambitny, ale wykonalny. Będzie to zależało od dwóch czynników. Pierwszy to siła partnerstwa. Inicjatywy takie jak: Zrównoważona Energia dla Wszystkich Ludzi, Każda Kobieta Każde Dziecko, Global Compact, Scale Up Nutrition oraz Światowy Fundusz na rzecz walki z AIDS, Gruźlicą i Malarią są dowodem na to, jak wiele można dokonać. Wykorzystamy całą siłę transformacyjną partnerstwa i programy ONZ , powołując Jednostkę NZ ds. Nowego Partnerstwa. Jednostka będzie współpracować z sektorem prywatnym, społeczeństwem obywatelskim, filantropami i środowiskami naukowymi dążąc do uzyskania postępu w osiąganiu wspólnych celów, realizacji zobowiązań i popularyzacji idei odpowiedzialności. Wyznaczę również starszego doradcę NZ, który w systemie ONZ będzie koordynował wysiłki na rzecz partnerstwa. Drugi czynnik to silniejsza Organizacja Narodów Zjednoczonych. Spotykałem naszych pracowników we wszystkich zakątkach świata, pracujących w najtrudniejszych warunkach i często ryzykujących własnym życiem. Poszerzę zakres prac prowadzonych przez Zespół do Zarządzania Zmianami i będę dążyć do zawarcia nowych umów zarówno z naszym personelem jak i państwami członkowskimi ONZ, umów opartych na dyscyplinie budżetowej i elastyczności oraz skutecznej pomocy dla mieszkańców naszej planety. Będziemy kontynuować politykę mobilności pracowników, co pozwoli nam stworzyć nowoczesną i wielofunkcyjną kadrę pracowniczą wspieraną przez ogólnoświatowy sekretariat. W obecnych trudnych czasach musimy robić więcej za mniejsze środki. Proponuję uruchomić drugą edycję programu reformy ONZ “Delivering as One”, która skupi się na większej odpowiedzialności i  skuteczności. Panie Prezydencie, Ekscelencje, Szanowni delegaci, Panie i Panowie, Nadszedł czas na zmiany. Jeżeli będziemy mądrze sterować zmianami, możemy stworzyć bardziej bezpieczną i zrównoważoną przyszłość dla nas wszystkich. Organizacja Narodów Zjednoczonych jest jak statek, który żegluje po falach zmian. Reprezentujemy wszystkie ludy. Angażujemy się we wszystkie problemy. Ułatwiamy dialog i ustanawiamy uniwersalne normy, które wszystkich obowiązują. Jesteśmy odpowiednim miejscem dla partnerstwa i podejmowania działań. Nadszedł nasz moment. Nadszedł czas podejmowania decyzji o przyszłości, jaką chcemy mieć. Dziękuję za wasze przodownictwo i zaangażowanie.