W sobotę, 9 lipca 2011 r. do wspólnoty narodów dołączyła Republika Sudanu Południowego . Tego dnia dostojni goście z zagranicy zebrali się w stolicy nowego państwa, Dżubie, by świętować podniesienie flagi i objęcie urzędu przez pierwszego prezydenta, Salva Kiir Mayardita.
Dla ponad 8 milionów obywateli Sudanu Południowego, którzy w historycznym, styczniowym referendum zagłosowali za oddzieleniem się od reszty Sudanu, był to doniosły i wzruszający dzień. Pokojowy przebieg podziału kraju jest zasługą przywódców Północy i Południa. Jednakże, cena powstania nowego państwa była bardzo wysoka. Olbrzymia liczba ludzi zginęła lub została przesiedlona podczas wojny domowej, która trwała 21 lat do 2005 r.
Kiedy 9 lipca zgromadzeni goście, prezydenci i premierzy, weszli na pokłady rządowych samolotów, by wrócić do swoich krajów, pozostawili za sobą olbrzymie wyzwania stojące przed nowym narodem.
W dniu swych narodzin, Republika Sudanu Południowego notuje najniższe wskaźniki rozwoju społecznego. Dane statystyczne są naprawdę zatrważające. Sudan Południowy ma najwyższy na świecie współczynnik umieralności okołoporodowej matek. Szacuje się, że analfabetyzm wśród kobiet przekracza 80 procent. Ponad połowa ludności przeznacza mniej niż jednego dolara dziennie na żywność, ubranie i dach na głową. Nowy rząd z niewielkim doświadczeniem i rodzące się dopiero instytucje muszą się uporać z palącymi problemami, takimi jak ubóstwo, brak bezpieczeństwa i infrastruktury.
Zdałem sobie sprawę z ogromnych rozmiarów tych wyzwań, gdy w 2007 r. po raz pierwszy odwiedziłem Sudan Południowy. Na terenie o powierzchni 620 000 kilometrów kwadratowych znajdowało się mniej niż 100 kilometrów utwardzonych dróg. W takiej sytuacji istnieje wysokie ryzyko nasilenia się zjawiska przemocy, niesprawiedliwości i krzywdy oraz cierpień związanych z sytuacją humanitarną kraju.
Jednocześnie Sudan Południowy wykazuje wielki potencjał. Dzięki pokaźnym zasobom ropy naftowej, olbrzymiej ilości gruntów rolnych i rzece Nil, płynącej przez centralny obszar kraju, Republika Sudanu Południowego może stać się dobrze prosperującym, samowystarczalnym państwem, zdolnym do zapewnienia swym obywatelom bezpieczeństwa, dostępu do usług niematerialnych i pracy.
Sudan Południowy samodzielnie nie sprosta tym wyzwaniom i nie wykorzysta swoich możliwości. Niezbędna jest pełna i trwała współpraca Sudanu Południowego i społeczności międzynarodowej, a w szczególności współpraca z państwami sąsiadującymi.
Przede wszystkim, nowi przywódcy Sudanu Południowego powinni współdziałać z władzami w Chartumie. Konieczne są dobre i pokojowe stosunki z Północą. Priorytetem dla obu państw jest osiągnięcie porozumienia w sprawie przebiegu wspólnej granicy. Równie istotne jest utrzymywanie trwałych stosunków zapewniających obu państwom korzyści z dochodów z ropy naftowej w regionie oraz ustalenia w sprawie przekraczania granicy by były podtrzymywane silne, historyczne, ekonomiczne i kulturowe więzy łączące te dwa kraje. Niestabilna sytuacja, którą obserwowaliśmy w ostatnim czasie w Kordofanie Południowym i Abyei nadwerężyła stosunki między Północą i Południem oraz spotęgowała polityczne spory. Nadszedł czas dla Północy i Południa by pomyśleć o długookresowych korzyściach współdziałania, a nie tylko o doraźnych celach politycznych osiąganych kosztem innych.
Sudan Południowy musi także współpracować z innymi krajami sąsiadującymi. Na świecie, a w szczególności w Afryce, obserwujemy tendencję do podejmowania działań w ramach partnerstwa regionalnego. Sudan Południowy ma szansę wzmocnić swoją pozycję przez aktywne uczestnictwo w regionalnych organizacjach wschodnio-afrykańskich, rozwijanie trwałych stosunków handlowych i zacieśnianie więzów politycznych ze wszystkimi krajami Afryki.
Nie mniej ważne jest, by Sudan Południowy działał na rzecz swoich obywateli. Powinien czerpać siłę ze swojej różnorodności i budować instytucje reprezentujące wszystkie zróżnicowane geograficznie i wieloetniczne społeczności. Musi zostać zbudowana podstawa nowoczesnego, demokratycznego państwa, gwarantująca wolność słowa, pełne prawa polityczne dla wszystkich, funkcjonowanie instytucji obejmujących swoją działalnością obszary wiejskie i obszary dotknięte konfliktem, tak by ludność tam mieszkająca mogła korzystać z osiągnięć rozwoju.
W XXI wieku, społeczność międzynarodowa coraz bardziej zdaje sobie sprawę z obowiązków rządów państw względem obywateli, w tym także dotyczących ochrony ich politycznych i demokratycznych praw. Powszechne powstania w Afryce Północnej i na Środkowym Wschodzie pokazały jakie mogą być skutki, gdy rządy nie biorą pod uwagę potrzeb obywateli.
Organizacja Narodów Zjednoczonych jest zaangażowana w działania wspierające rząd w Sudanie Południowym, by mógł sprostać wielu obowiązkom. Utworzona została nowa misja pokojowa Narodów Zjednoczonych w Sudanie Południowym by pomóc budować instytucje, których kraj ten potrzebuje do samodzielnego funkcjonowania. Pamiętajmy, że współpraca z Organizacją Narodów Zjednoczonych jest tylko jedną z form współpracy, które Sudan Południowy powinien rozwijać – obok współpracy z Północą, państwami sąsiadującymi położonymi w regionie i poza nim oraz, co najważniejsze, z obywatelami swojego kraju.
W dniu 9 lipca w Dżubie wspólnie z przywódcami innych krajów uczciliśmy narodziny Sudanu Południowego. Ostatnią rzeczą, której ten naród potrzebuje jest świętowanie jego powstania, by chwilę później zapomnieć o jego istnieniu do czasu wystąpienia kolejnego kryzysu. Naszym celem jest zrobienie czegoś więcej niż tylko świętowanie. Chcemy podkreślić wspólny obowiązek międzynarodowej społeczności do pomocy obywatelom Sudanu Południowego w ich dążeniach do budowy stabilnego, silnego i dobrze rozwijającego się narodu.
Dla ponad 8 milionów obywateli Sudanu Południowego, którzy w historycznym, styczniowym referendum zagłosowali za oddzieleniem się od reszty Sudanu, był to doniosły i wzruszający dzień. Pokojowy przebieg podziału kraju jest zasługą przywódców Północy i Południa. Jednakże, cena powstania nowego państwa była bardzo wysoka. Olbrzymia liczba ludzi zginęła lub została przesiedlona podczas wojny domowej, która trwała 21 lat do 2005 r.
Kiedy 9 lipca zgromadzeni goście, prezydenci i premierzy, weszli na pokłady rządowych samolotów, by wrócić do swoich krajów, pozostawili za sobą olbrzymie wyzwania stojące przed nowym narodem.
W dniu swych narodzin, Republika Sudanu Południowego notuje najniższe wskaźniki rozwoju społecznego. Dane statystyczne są naprawdę zatrważające. Sudan Południowy ma najwyższy na świecie współczynnik umieralności okołoporodowej matek. Szacuje się, że analfabetyzm wśród kobiet przekracza 80 procent. Ponad połowa ludności przeznacza mniej niż jednego dolara dziennie na żywność, ubranie i dach na głową. Nowy rząd z niewielkim doświadczeniem i rodzące się dopiero instytucje muszą się uporać z palącymi problemami, takimi jak ubóstwo, brak bezpieczeństwa i infrastruktury.
Zdałem sobie sprawę z ogromnych rozmiarów tych wyzwań, gdy w 2007 r. po raz pierwszy odwiedziłem Sudan Południowy. Na terenie o powierzchni 620 000 kilometrów kwadratowych znajdowało się mniej niż 100 kilometrów utwardzonych dróg. W takiej sytuacji istnieje wysokie ryzyko nasilenia się zjawiska przemocy, niesprawiedliwości i krzywdy oraz cierpień związanych z sytuacją humanitarną kraju.
Jednocześnie Sudan Południowy wykazuje wielki potencjał. Dzięki pokaźnym zasobom ropy naftowej, olbrzymiej ilości gruntów rolnych i rzece Nil, płynącej przez centralny obszar kraju, Republika Sudanu Południowego może stać się dobrze prosperującym, samowystarczalnym państwem, zdolnym do zapewnienia swym obywatelom bezpieczeństwa, dostępu do usług niematerialnych i pracy.
Sudan Południowy samodzielnie nie sprosta tym wyzwaniom i nie wykorzysta swoich możliwości. Niezbędna jest pełna i trwała współpraca Sudanu Południowego i społeczności międzynarodowej, a w szczególności współpraca z państwami sąsiadującymi.
Przede wszystkim, nowi przywódcy Sudanu Południowego powinni współdziałać z władzami w Chartumie. Konieczne są dobre i pokojowe stosunki z Północą. Priorytetem dla obu państw jest osiągnięcie porozumienia w sprawie przebiegu wspólnej granicy. Równie istotne jest utrzymywanie trwałych stosunków zapewniających obu państwom korzyści z dochodów z ropy naftowej w regionie oraz ustalenia w sprawie przekraczania granicy by były podtrzymywane silne, historyczne, ekonomiczne i kulturowe więzy łączące te dwa kraje. Niestabilna sytuacja, którą obserwowaliśmy w ostatnim czasie w Kordofanie Południowym i Abyei nadwerężyła stosunki między Północą i Południem oraz spotęgowała polityczne spory. Nadszedł czas dla Północy i Południa by pomyśleć o długookresowych korzyściach współdziałania, a nie tylko o doraźnych celach politycznych osiąganych kosztem innych.
Sudan Południowy musi także współpracować z innymi krajami sąsiadującymi. Na świecie, a w szczególności w Afryce, obserwujemy tendencję do podejmowania działań w ramach partnerstwa regionalnego. Sudan Południowy ma szansę wzmocnić swoją pozycję przez aktywne uczestnictwo w regionalnych organizacjach wschodnio-afrykańskich, rozwijanie trwałych stosunków handlowych i zacieśnianie więzów politycznych ze wszystkimi krajami Afryki.
Nie mniej ważne jest, by Sudan Południowy działał na rzecz swoich obywateli. Powinien czerpać siłę ze swojej różnorodności i budować instytucje reprezentujące wszystkie zróżnicowane geograficznie i wieloetniczne społeczności. Musi zostać zbudowana podstawa nowoczesnego, demokratycznego państwa, gwarantująca wolność słowa, pełne prawa polityczne dla wszystkich, funkcjonowanie instytucji obejmujących swoją działalnością obszary wiejskie i obszary dotknięte konfliktem, tak by ludność tam mieszkająca mogła korzystać z osiągnięć rozwoju.
W XXI wieku, społeczność międzynarodowa coraz bardziej zdaje sobie sprawę z obowiązków rządów państw względem obywateli, w tym także dotyczących ochrony ich politycznych i demokratycznych praw. Powszechne powstania w Afryce Północnej i na Środkowym Wschodzie pokazały jakie mogą być skutki, gdy rządy nie biorą pod uwagę potrzeb obywateli.
Organizacja Narodów Zjednoczonych jest zaangażowana w działania wspierające rząd w Sudanie Południowym, by mógł sprostać wielu obowiązkom. Utworzona została nowa misja pokojowa Narodów Zjednoczonych w Sudanie Południowym by pomóc budować instytucje, których kraj ten potrzebuje do samodzielnego funkcjonowania. Pamiętajmy, że współpraca z Organizacją Narodów Zjednoczonych jest tylko jedną z form współpracy, które Sudan Południowy powinien rozwijać – obok współpracy z Północą, państwami sąsiadującymi położonymi w regionie i poza nim oraz, co najważniejsze, z obywatelami swojego kraju.
W dniu 9 lipca w Dżubie wspólnie z przywódcami innych krajów uczciliśmy narodziny Sudanu Południowego. Ostatnią rzeczą, której ten naród potrzebuje jest świętowanie jego powstania, by chwilę później zapomnieć o jego istnieniu do czasu wystąpienia kolejnego kryzysu. Naszym celem jest zrobienie czegoś więcej niż tylko świętowanie. Chcemy podkreślić wspólny obowiązek międzynarodowej społeczności do pomocy obywatelom Sudanu Południowego w ich dążeniach do budowy stabilnego, silnego i dobrze rozwijającego się narodu.