Grupa niezależnych ekspertów ONZ w dziedzinie praw człowieka potępiła orzeczenie sądu w Polsce, który zakazuje aborcji z powodu śmiertelnego lub ciężkiego upośledzenia płodu, skutecznie "zatrzaskując drzwi" bezpiecznemu i legalnemu przerywaniu ciąży.
We wtorkowym oświadczeniu eksperci w dziedzinie praw człowieka wezwali również polskie władze do ochrony praw mężczyzn i kobiet protestujących przeciwko wyrokowi.
W całym kraju tysiące ludzi wyszło na ulice w proteście przeciwko czwartkowemu orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego.
Zdaniem ekspertów ONZ, wraz z wyrokiem sądu, Polska "skutecznie zatrzasnęła drzwi" w sprawie legalnej aborcji dla kobiet w kraju. Szacuje się, że obecnie 98 procent wszystkich legalnych aborcji w kraju odbywa się z powodu ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu.
"Powołując się na ochronę prawa do życia nienarodzonych, Polska postanowiła poświęcić prawo człowieka przysługującym kobietom do bezpiecznych i legalnych usług zdrowotnych w zakresie przerywania ciąży. Jest to naruszenie przez Polskę międzynarodowych zobowiązań w zakresie praw człowieka." – stwierdzili eksperci.
"Druzgocące konsekwencje" dla kobiet i dziewcząt
Zdaniem ekspertów ONZ, orzeczenie będzie miało "druzgocące konsekwencje dla kobiet i dorastających dziewcząt", które nie będą mogły przerywać ciąży z przyczyn śmiertelnego lub ciężkiego upośledzenia płodu. Skutki orzeczenia dotkną zwłaszcza te kobiety, które są w niekorzystnej sytuacji społeczno-ekonomicznej oraz migrantki znajdujące się w sytuacjach nieuregulowanych, które nie mają środków, aby wyjechać za granicę, aby usunąć ciążę.
Zdaniem ekspertów w dziedzinie praw człowieka, przed wydaniem orzeczenia Polska miała już jedno z najbardziej restrykcyjnych praw dotyczących aborcji w Europie, które w praktyce było jeszcze bardziej restrykcyjne ze względy na poważne w bariery w jego stosowaniu i stygmatyzację.
Przerywanie ciąży było dozwolone tylko w trzech okolicznościach: zagrożenie życia lub zdrowia kobiety w ciąży; ciężkie i nieodwracalne upośledzenie płodu; ciąży w wyniku czynu zabronionego.
Decyzja "wyraźnie sprzeczna" ze standardami w zakresie praw człowieka
Eksperci podkreślili, że międzynarodowe mechanizmy praw człowieka wyraźnie uznały prawo kobiet do aborcji w przypadkach śmiertelnego upośledzenia płodu oraz że w takich przypadkach państwa muszą zapewnić możliwość przerwania ciąży. Brak dostępu do takich usług stanowi, między innymi, naruszenie prawa do bycia wolnym od nieludzkiego traktowania.
Jako państwo-strona Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych (od 1977 r.) oraz Konwencji w Sprawie Likwidacji Wszelkich Form Dyskryminacji Kobiet (od 1980 r.), Polska ma prawny obowiązek przestrzegania tych międzynarodowych standardów praw człowieka. - podkreślili eksperci ONZ.
Międzynarodowe mechanizmy praw człowieka uznają prawo kobiet do dostępu do bezpiecznej i legalnej aborcji za niezbędne dla ochrony godności i równości kobiet. Wiąże się ono z prawem do równości, prawem do życia prywatnego, prawem do wolności od nieludzkiego traktowania i prawem do najwyższych osiągalnych standardów – stwierdzili eksperci, dodając, że decyzja Trybunału Konstytucyjnego "wyraźnie jest sprzeczna z tymi standardami".
„Nie można usprawiedliwiać powoływanie się na ochronę prawa do życia, ponieważ prawo do życia i wszelkie inne prawa człowieka na mocy międzynarodowego prawa dotyczącego praw człowieka przysługują tym, którzy się urodzili.” – powiedzieli eksperci ONZ
"Ci, którzy wierzą, że istota ludzka powstaje w momencie poczęcia mają swobodę działania zgodnie ze swoimi przekonaniami, ale nie mogą narzucać swoich przekonań innym poprzez system prawny."
"Upolitycznienie" prowadzi do dyskryminacji
Eksperci ds. praw człowieka zwrócił również uwagę, że "instrumentalizacja" i "upolitycznienie" ciał i zdrowia kobiet prowadzi do dyskryminacji wobec nich, w szczególności w odniesieniu do ich prawa do dostępu do usług zdrowotnych. Brak dostępu może skutkować chorobami, którym można zapobiec, a także śmiertelnością okołoporodową i zachorowalnością matek.
Wśród ekspertów wyrażających zaniepokojenie znaleźli się specjalni sprawozdawcy ONZ ds. przemocy wobec kobiet; ds. prawa do zdrowia fizycznego i psychicznego; ds. praw kulturalnych, a także członkowie grupy roboczej ds. dyskryminacji kobiet i dziewcząt.
Specjalni sprawozdawcy, niezależni eksperci i grupy robocze są częścią specjalnych procedur Rady Praw Człowieka. Eksperci pracują na zasadzie dobrowolności; nie są oni pracownikami ONZ i nie otrzymują wynagrodzenia. Pozostają niezależni od jakiegokolwiek rządu lub organizacji i służą swoją wyspecjalizowaną wiedzą.
Zobacz: Poland ‘slammed the door shut’ on legal and safe abortions: Human rights experts
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
 |
Zobacz: Stanowisko niezależnych ekspertów ONZ w dziedzinie praw człowieka w sprawie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego: Polska zdecydowała się poświęcić prawo kobiet do bezpiecznej i legalnej opieki zdrowotnej w zakresie przerywania ciąży ze względu na ochronę prawa do życia nienarodzonych, i naruszyła tym samym międzynarodowe zobowiązania dotyczące praw człowieka”, powiedzieli niezależni eksperci ONZ ds. praw człowieka* w odpowiedzi na orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego o zakazie aborcji z powodu śmiertelnego lub ciężkiego uszkodzenia płodu. |
