POZIOM NADUŻYWANIA LEKÓW NA RECEPTĘ PRZEWYŻSZA POZIOM NADUŻYWANIA NIELEGALNYCH SUBSTANCJI ODURZAJĄCYCH - STWIERDZA INCB
INCB ostrzega, że wzrasta liczba zgonów związanych z przedawkowaniami leków wydawanych na receptę.
Wydany dziś - 1 marca 2007 r. - roczny raport Międzynarodowego Organu Kontroli Środków Odurzających (INCB) ostrzega, że poziom nadużywania i obrotu lekami na receptę wkrótce przewyższy poziom nadużywania nielegalnych substancji odurzających. INCB dodaje, że w wielu przypadkach po leki zawierające substancje odurzające lub/i psychotropowe sięga się nawet w pierwszej kolejności. Efekty przyjmowania takich leków w niewłaściwych ilościach i bez nadzoru lekarza są podobne do wrażeń osiąganych po zażyciu nielegalnych substancji. "Haj", który powodują jest porównywalny do odczuć po spożyciu praktycznie każdego nielegalnie wyprodukowanego narkotyku.
INCB twierdzi, że w niektórych częściach świata nadużywanie leków na receptę przewyższyło już spożycie tradycyjnych nielegalnych substancji, takich jak heroina i kokaina. Na przykład w Stanach Zjednoczonych poziom nadużywania lekarstw na receptę, w tym środków przeciwbólowych, środków pobudzających, usypiających i uspokajających przekroczył poziom nadmiernego spożycia praktycznie wszystkich nielegalnych substancji, z wyjątkiem konopi indyjskich. Wskaźnik nadużywania leków na receptę jest wyższy niż w przypadku takich narkotyków jak MDMA (ecstasy), kokaina, metamfetamina i heroina. W latach 1992-2003 prawie dwukrotnie wzrosła liczba Amerykanów, którzy nadużywają leków na receptę - z 7,8 miliona do 15,1 miliona osób. Nadmierne spożycie środka przeciwbólowego oksykodon (OxyContin®) wzrosło o prawie 40% w okresie od 2002 do 2005 roku, wykazując rozpowszechnienie na poziomie 5,5 % wśród uczniów ostatniego roku szkoły średniej. Hydrokodon (Vicodin®) jest również szeroko nadużywany, wykazując rozpowszechnienie 7,4% wśród studentów szkół policealnych w 2005 roku.
Problem ten występuje także w częściach Afryki, Azji Południowej i Europy. Dla przykładu w Nigerii lek przeciwbólowy pentazocine jest drugą najczęściej wstrzykiwaną substancją. Buprenorfina - lek przeciwbólowy i specyfik przepisywany w ramach substytucyjnego leczenia uzależnień narkotykowych - jest głównym narkotykiem przyjmowanym drogą injekcji na większości terytorium Indii. We Francji i państwach skandynawskich handluje się nim i nadużywa w formie pigułki. We Francji 20% do 25% buprenorfiny (Subotex®) może przedostawać się na nielegalny rynek.
Popyt na te leki jest tak wysoki, że spowodował powstanie nowego problemu, a mianowicie problemu podrabiania produktów. Duży popyt na środek uspokajający flunitrazepam (Rohypnol®) na nielegalnych rynkach Skandynawii jest coraz częściej zastępowany przez nielegalnie wytworzone podrabiane preparaty. Z kolei popyt na OxyContin® na nielegalnym rynku w Ameryce Północnej doprowadził do dystrybucji podrabianych produktów zawierających nielegalnie wytworzony fentanyl.
Skutkiem nadużywania leków na receptę może być śmierć. W Ameryce Północnej i w Europie odnotowano rosnącą liczbę zgonów spowodowanych nadużywaniem substancji odurzających, w tym fentanylu i oksykodonu.
"Większość państw nie posiada żadnych mechanizmów umożliwiających systematyczne zbieranie danych dokumentujących te nadużycia. Kraje te nie są świadome, w jakim stopniu leki przedostają się poza legalne kanały dystrybucji, ani poziomu ich nadużywania" - powiedział Dr Philip O. Emafo, Prezes INCB. "Ponadto osoby nadużywające leków na receptę nie zdają sobie sprawy z tego, że ich nadmierne spożycie może być bardziej ryzykowne niż nadużywanie nielegalnie wyprodukowanych substancji". Prezes INCB dodał, że bardzo duża siła działania niektórych syntetycznych substancji odurzających dostępnych jako leki na receptę stwarza w rzeczywistości wyższe ryzyko przedawkowania niż ma to miejsce w przypadku nielegalnych substancji odurzających.
Ryzyko przedawkowania zwiększa się, ponieważ osoby nadużywające środków odurzających tworzą własne receptury. Na przykład, korzystając z instrukcji ogólnie dostępnych na stronach internetowych, usuwają oni aktywne substancje z wysokodawkowych preparatów i oddzielają leki od nieaktywnych składników, co pozwala na sporządzanie mocniejszych preparatów.
Szeroka dostępność preparatów farmakologicznych w wielu państwach umożliwia narkomanom ich łatwe uzyskiwanie. Rozszerzenie globalnego rynku narkotyków poprzez wzrastające wykorzystanie internetu, przyczyniło się do rozpowszechnienia zjawiska nadużywania leków na receptę.
"INCB zachęca wszystkie państwa, by uczuliły przedstawicieli wymiaru sprawiedliwości na kwestię rosnącego obrotu i nadużywania produktów farmaceutycznych zawierających substancje podlegające kontroli. INCB zaleca także udostępnienie instytucjom wymiaru sprawiedliwości i ochrony zdrowia, jak również całemu społeczeństwu, odpowiednich informacji na temat zagrożeń i potencjalnych konsekwencji nadużywania takich substancji, co umożliwi realną ocenę ryzyka" - powiedział Dr Emafo.
INCB zwraca się z prośbą do rządów, by systematycznie zbierały dane na temat konfiskat produktów farmaceutycznych oraz aby w ankietach mających na celu ustalenie poziomu i rodzajów nadużywania narkotyków uwzględniały zjawisko nadużywania preparatów farmaceutycznych.