INCB wskazuje na znaczenie łączenia strategii redukcji popytu i podaży na narkotyki oraz zaleca tworzenie mechanizmów koordynacji krajowych polityk kontroli narkotyków
"Integracja strategii ograniczania podaży i popytu: wyjście poza koncepcję wyważonego podejścia" - temu zagadnieniu poświęcony jest pierwszy rozdział opublikowanego dzisiaj 2 marca 2005 roku corocznego Raportu Międzynarodowego Organu Kontroli Środków Odurzających (International Narcotics Control Board - INCB).
Dotychczasowe strategie przezwyciężania problemów związanych z popytem i podażą na narkotyki wzywały do zachowania równowagi pomiędzy działaniami służącymi ograniczeniu obu tych zjawisk. Co prawda, wyważone podejście daje całkiem dobre efekty, ale - jak stwierdza tegoroczny raport INCB - strategie redukcji popytu i podaży przynoszą ograniczone korzyści, jeśli są realizowane oddzielnie. Aby uporać się z problemem narkomanii należy wyjść poza koncepcję prostej równowagi.
INCB wzywa do zapewnienia bardziej wszechstronnej współpracy pomiędzy programami redukcji podaży i popytu na szczeblu lokalnym, regionalnym i międzynarodowym. W celu integracji i zwiększenia skuteczności tych programów INCB zaleca stworzenie mechanizmów koordynacji krajowych polityk kontroli narkotyków.
"Dla osiągnięcia rzeczywistego postępu w zakresie realizacji celów, jakie zawiera uchwalony na Specjalnej Sesji Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych dziesięcioletni program działań, władze państwowe muszą koniecznie zadbać o to, by zintegrować wysiłki służące redukcji podaży i popytu na poziomie operacyjnym i administracyjno-prawnym", powiedział prezes INCB, Hamid Ghodse. W 1998 roku, podczas wspomnianej sesji Zgromadzenia Ogólnego, państwa członkowskie uzgodniły, że w znaczący sposób ograniczą produkcję, handel i spożycie narkotyków.
Autorzy zawartej w Raporcie wielopoziomowej analizy zależności pomiędzy popytem i podażą zwracają uwagę na to, że "(...) wtedy, gdy jakiś środek uzależniający staje się bardziej dostępny, wzrasta prawdopodobieństwo, że spora liczba osób zagrożonych uzależnieniem, która się z nim zetknie, zdecyduje się go wypróbować. W ten sposób problemy związane z nadużywaniem narkotyków stają się jeszcze bardziej nabrzmiałe". Niezrozumienie implikacji towarzyszących związkom pomiędzy popytem a podażą narkotyków może prowadzić do powstania sytuacji przypominających epidemię. Taka sytuacja zaistniała w Stanach Zjednoczonych w latach 80-tych, kiedy to ludzie zaczęli sięgać po "crack", nową i tańszą postać kokainy. Ówczesna, masowa konsumpcja tego środka pokazuje, w jaki sposób podaż może wykreować popyt. Autorzy Raportu opowiadają się za przyjęciem jednego, wspólnego modelu analizy rynków środków odurzających. Taki model stałby się narzędziem pomocnym w ustaleniu takich proporcji pomiędzy redukcją popytu i podaży, które odpowiadałyby specyfice konkretnych - lokalnych, regionalnych i międzynarodowych - rynków.
"Osoby odpowiedzialne za kreowanie polityki przeciwdziałania narkomanii powinny ustalić, jakie rodzaje rynków narkotykowych istnieją na danym obszarze. W ten sposób będą mogły opracować zogniskowane strategie ograniczania podaży i popytu na tych rynkach", stwierdził profesor Ghodse. Na przykład, jeżeli chodzi o "dojrzały" rynek narkotykowy, który charakteryzuje duża konsumpcja przez małą liczbę uzależnionych osób, INCB zaleca koncentrację działań interwencyjnych po stronie podaży - poprzez ściganie stosunkowo niewielkiej grupy handlarzy-hurtowników, zamiast aresztowania ludzi uzależnionych.
INCB zwraca również uwagę na to, że w ślad za likwidacją nielegalnych upraw roślin służących do wytwarzania środków odurzających muszą iść alternatywne programy rozwoju. Tylko pod tym warunkiem likwidowanie nielegalnych upraw przyniesie trwałe korzyści. Uzupełnieniem takich działań powinno być ograniczanie popytu oraz świadczenie różnych form leczenia osobom uzależnionym. W takich środowiskach ograniczanie się do edukacyjnych programów zapobiegania narkomanii byłoby niewystarczające.
Ponadto, w celu osiągnięcia równowagi w zakresie kontroli środków odurzających na szczeblu krajowym i regionalnym, INCB wzywa do szerszej koordynacji i wymiany informacji, danych, działań operacyjnych podejmowanych przez organy ścigania oraz programów ograniczania popytu. Jako przykład udanej inicjatywy w zakresie zrównoważonego podejścia do ograniczania podaży i popytu na narkotyki INCB wymienia działalność specjalnych sądów antynarkotykowych, które oprócz egzekwowania prawa sięgają po środki z zakresu opieki zdrowotnej.
INCB zachęca również do organizowania multidyscyplinarnych szkoleń z udziałem przedstawicieli takich sektorów jak opieka socjalna, edukacja, wymiar sprawiedliwości oraz zdrowie publiczne. Takie szkolenia umożliwią lepsze poznanie roli różnych sektorów w sferze przeciwdziałania narkomanii.