Konferencja prasowa 26.02.2003 - Raport INCB za rok 2002
PRZEGLĄD SYTUACJI W POSZCZEGÓLNYCH REGIONACH ŚWIATA
Afryka
Nadal szeroko rozpowszechniona jest nielegalna uprawa konopi indyjskich w Afryce, zwłaszcza w Maroku. Organy ścigania w krajach afrykańskich wyrażają obawy, że pojawiające się w Europie i Ameryce Północnej dążenia do liberalizacji, a nawet legalizacji stosowania konopi indyjskich do celów pozamedycznych, zaszkodzą wysiłkom tych krajów w zakresie zwalczania zabronionych upraw oraz nielegalnego obrotu i spożycia tego środka odurzającego.
Rośnie nielegalne spożycie kokainy w prawie wszystkich państwach południowej i zachodniej części Afryki, zwłaszcza w Nigerii i Republice Południowej Afryki. W tym ostatnim kraju kokaina jest wypierana w nielegalnym handlu przez "crack". Państwa leżące w południowej i zachodniej części kontynentu stanowią punkt tranzytowy na szlaku przemytu kokainy z Ameryki Południowej do Europy i Ameryki Północnej.
Nielegalne spożycie heroiny nadal ogranicza się głównie do dużych metropolii afrykańskich. Odnotowano wzrost spożycia heroiny w Egipcie oraz w większości państw wschodniej i południowej części kontynentu.
Nic nie wskazuje na to, że - poza niewielkimi obszarami w Egipcie - istnieją na terenie Afryki uprawy maku lekarskiego.
Coraz groźniejsze rozmiary przybiera wzrost nielegalnego spożycia amfetamin w niektórych krajach Afryki.
Afrykańskie organy ścigania likwidują coraz więcej tajnych laboratoriów, produkujących syntetyczne narkotyki. W lipcu 2002 roku, służby antynarkotykowe w Republice Południowej Afryki zarekwirowały urządzenia produkcyjne oraz ponad 100 ton surowców chemicznych, które wystarczyłyby do produkcji 90 milionów tabletek metakwalonu.
Ameryka Południowa i Północna
Wśród narkotyków skonfiskowanych w Ameryce środkowej i regionie morza Karaibskiego coraz częściej pojawia się heroina i „ecstasy”, mimo że nielegalny obrót narkotykami w tym regionie świata obejmuje głównie konopie indyjskie i kokainę.
Mniej więcej co dziesiąty pasażer rejsów samolotowych na trasie Jamajka - Wielka Brytania przemyca narkotyki. Takie są zgodne szacunki władz obu krajów.
Ograniczona podaż spowodowała wzrost cen heroiny i kokainy w Ameryce Północnej. Mniej narkotyków niż w poprzednich latach przechwycono na lotniskach i przejściach granicznych w Kanadzie i Stanach Zjednoczonych. Taki stan rzeczy wynika prawdopodobnie z faktu, że handlarze narkotyków przestraszyli się zaostrzonych procedur kontroli granicznej, wprowadzonych w następstwie zamachów terrorystycznych w Stanach Zjednoczonych w dniu 11 września 2001 roku.
W ciągu ostatnich kilku lat znacząco wzrosło nielegalne spożycie konopi, heroiny i kokainy w Meksyku, choć nadal jego poziom jest o wiele niższy niż w Kanadzie i Stanach Zjednoczonych. Przybywa dowodów na to, że w niektórych państwach Ameryki środkowej produkuje się kokainę.
W Kolumbii i Peru problem nielegalnego spożycia i produkcji narkotyków jest w coraz większym stopniu kwestią polityczną i zagrożeniem dla narodowego bezpieczeństwa. W Kolumbii nielegalny handel narkotykami i tajne laboratoria produkcyjne są w ręku grup partyzanckich i paramilitarnych, które wymieniają narkotyki na broń.
Wspierany przez Stany Zjednoczone „Plan Kolumbia” pozostaje największym przedsięwzięciem, które ma na celu ograniczenie nielegalnej podaży narkotyków w Ameryce Południowej. W ramach planu w Kolumbii zlikwidowano w 2001 roku ponad 1500 tajnych laboratoriów i 55 ukrytych, prowizorycznych lotnisk.
Azja
Poziom produkcji opium w Myanmar spadł od 1996 roku o 50%. Mimo to, Myanmar nadal zajmuje drugie miejsce w światowych statystykach nielegalnej produkcji opium. W 2002 roku, w wyniku akcji niszczenia upraw maku lekarskiego ogólna powierzchnia upraw w tym kraju zmniejszyła się o 7%.
Na kraje południowej i południowo-wschodniej Azji przypada ponad 70% ogólnego tonażu amfetaminy skonfiskowanej na świecie. Czołówkę w tej dziedzinie stanowią Chiny i Tajlandia.
Kambodża pozostaje głównym dostawcą konopi indyjskich na rynki regionalne i światowe, a także krajem tranzytowym na szlaku przerzutu heroiny.
Chiny stały się głównym krajem tranzytowym dla dostawców heroiny, a także najważniejszym odbiorcą tego narkotyku. W ciągu ostatnich pięciu lat znacząco wzrosła ilość heroiny przechwytywanej w tym kraju.
Niepokojącym zjawiskiem jest coraz szybszy wzrost zakażeń wirusem HIV na terenach położonych wzdłuż głównych szlaków handlu narkotykami w Azji Wschodniej i Azji Południowo-Wschodniej. Epidemia HIV zaatakowała środowiska narkomanów w niektórych prowincjach Chin. W Myanmar i Tajlandii wirusem HIV zakażona jest ponad połowa narkomanów używających strzykawek.
W związku z powrotem uchodźców afgańskich na tereny, gdzie uprawia się mak lekarski lub produkuje się opium czy heroinę, spodziewany jest wzrost spożycia narkotyków w tym kraju. INCB ponaglił tymczasowe władze Afganistanu, by możliwie jak najszybciej przyjęły kompleksowe rozwiązania prawne służące kontroli narkotyków i podjęły odpowiednie kroki w tej dziedzinie.
Niektóre kraje w zachodniej części Azji rozbudowały sieci ośrodków leczenia i resocjalizacji osób uzależnionych od narkotyków, ale w większości krajów regionu poziom i zasięg tych usług jest niewystarczający.
W celach prewencyjnych niektóre państwa Azji Wschodniej i Azji Południowo-Wschodniej zaostrzyły kary za przestępstwa związane z narkotykami.
Europa
W marcu 2002 roku, w ramach operacji prowadzonej na terenie państw zachodnioeuropejskich, Australii, Kanady i Stanów Zjednoczonych skonfiskowano ponad 300 tysięcy tabletek ecstasy.
INCB ma nadzieję na rozwój międzynarodowej współpracy pomiędzy krajowymi organami ścigania w sferze zwalczania ogólnoświatowego handlu ecstasy. W Europie trwa nielegalna produkcja tego środka, który później trafia na światowy rynek.
INCB wzywa rządy państw europejskich, by nadal wspierały władze Afganistanu w walce z nielegalną produkcją narkotyków, zwłaszcza że Europa jest największym odbiorcą heroiny pochodzącej z południowo-wschodniej części Azji.
Przez Rosję wiedzie jeden z kanałów przerzutu narkotyków z Azji do Europy. W 2001 roku rosyjskie organy ścigania przechwyciły ponad 75 ton narkotyków, w tym 3,5 tony heroiny.
NCB obawia się światowych reperkusji związanych z decyzją rządu brytyjskiego o zmianie klasyfikacji konopi indyjskich i zaliczeniu ich do kategorii środków niewymagających szczególnie ostrej kontroli. Jednocześnie INCB z zadowoleniem przyjmuje oświadczenie tego rządu, iż nie zamierza on legalizować ani regulować pozamedycznego zastosowania jakichkolwiek środków objętych międzynarodową kontrolą i tym samym nie zamierza naruszać międzynarodowych porozumień o kontroli narkotyków.
Oceania
W znaczącym stopniu spadła podaż heroiny w Australii, co jest wynikiem udanych akcji tamtejszych organów ścigania, które rozbiły międzynarodowe gangi organizujące przemyt tego narkotyku z południowo-wschodniej części Azji.
Australia jest krajem, w którym maleje liczba zgonów spowodowanych przedawkowaniem heroiny.
W Australii i Nowej Zelandii skonfiskowano duże ilości ecstasy (MDMA).
Wzrosły szanse na uchwalenie przez kilka państw z regionu Oceanii praw uniemożliwiających pranie brudnych pieniędzy. Najgorsza sytuacja w tej dziedzinie panuje na Fidżi, Nauru, Niue oraz na Wyspach Cooka i Wyspach Marshalla.
INCB jest zaniepokojony sytuacją, jaka panuje w Papui - Nowej Gwinei, gdzie ogólny brak politycznej równowagi sprzyja poważnym przestępstwom związanym z narkotykami.
INCB podtrzymuje swój sprzeciw wobec otwierania punktów dożylnego zażywania narkotyków w prowincji Nowa Południowa Walia w Australii i ubolewa, że przedsięwzięcie to ma coraz większy zasięg.