![]() |
Holocaust | Prawa człowieka | Strona główna UNIC |
![]() Jak doszło do Holokaustu? (rys historyczny)321 r.Ówczesne dokumenty potwierdzają osiedlanie się Żydów na ziemiach germańskich. 800 r.Za panowania Karola Wielkiego, króla Franków, Żydzi cieszyli się takimi samymi prawami jak chrześcijanie. Wszelkie próby uniemożliwiania Żydom przestrzegania praktyk religijnych zostały zabronione. 1096 r.Na ziemiach niemieckich w wyniku krucjat setki Żydów zostało zabitych, spalonych bądź utopionych. 1348r.W wyniku panującej zarazy w Europie zmarła ponad 1/3 populacji. Za winnych zatrucia studni uznano Żydów. Z tego powodu tysiące z nich zostało zabitych, a tych co przeżyli usunięto ze społeczności. Po wygaśnięciu epidemii wielu Żydów powróciło do domów. 1933 r.30 stycznia 1933 r. prezydent Niemiec Paul von Hindenburg mianował Hitlera kanclerzem. Nazistowski reżim zakazywał zatrudniania Żydów w urzędach publicznych, służbie cywilnej, radiu i prasie. Bojkotowano żydowskie sklepy i handel. Palono książki napisane przez Żydów, a także przez komunistów i pacyfistów jako wyraz niechęci do niepożądanych obywateli. 1934 r.W Niemczech odebrano Żydom prawo do posiadania ubezpieczeń zdrowotnych. Po śmierci prezydenta Hitler mianował się przywódcą narodu niemieckiego. Nową władzę Hitlera uznało 90% niemieckich wyborców. 1935 r.Hitler ogłosił "Prawa norymberskie", pozbawiające niemieckich obywateli pochodzenia żydowskiego praw cywilnych i marginalizujące ich pod względem politycznym, prawnym i socjalnym. Na mocy "Prawa dla ochrony niemieckiej krwi i honoru" Żydzi zostali uznani za osobną rasę, zabroniono małżeństw i stosunków seksualnych pomiędzy Żydami i Niemcami. Przed wybuchem II Wojny Światowej uchwalono ponad 120 dekretów, które miały na celu pozbawienie Żydów ich praw. Każdy kto posiadał co najmniej jednego z rodziców bądź dziadków pochodzenia żydowskiego został uznany za "nie-Aryjczyka". Dotknęło to tysięcy Niemców, którzy nigdy wcześniej nie utożsamiali się z "rasą żydowską". W ten sposób Niemcy użyli pojęcia rasy, a nie wierzeń bądź praktyk religijnych, do zdefiniowania Żydów. Naziści zabronili Żydom służby w wojsku. 1936 r.Pozbawiono Żydów praw wyborczych. 1938 r.Otwarty antysemityzm stawał się coraz bardziej powszechny. Punktem kulminacyjnym była "Noc kryształowa" ("Kristallnacht") 9 listopada 1938 r., kiedy to podpalono blisko tysiąc synagog, a 76 zostało całkowicie zniszczonych. Ponad 7 tysięcy żydowskich domów i zakładów zostało obrabowanych, około 100 Żydów zabito, a 30 tysięcy aresztowano i zesłano do obozów koncentracyjnych. W następnych dniach Naziści zmusili Żydów do oddania swoich przedsiębiorstw w ręce Aryjczyków, a wszystkie żydowskie dzieci wydalono ze szkół publicznych. Ponadto, Żydzi zostali zmuszeni do zapłacenia za szkody wyrządzone podczas "Kristallnacht". Naziści zabronili Żydom zajmowania się handlem. Każdy Żyd powyżej 15 roku życia otrzymywał dokument tożsamości, umożliwiający kontrolę przez oficerów policji. Zabroniono Żydom wykonywania zawodów związanych z medycyną i prawem. Żydowskie paszporty zostały ostemplowane dużą czerwoną literą "J". Stany Zjednoczone zwołały we Francji konferencję Ligi Narodów, w której wzięło udział 32 delegatów z różnych krajów. Rozważano na niej pomoc Żydom, ale żaden kraj nie wyraził zgody na przyjęcie ich na swoje terytorium. 1939 r.1 września 1939 r., Hitler dokonał inwazji na Polskę. Wydarzenie to oficjalnie rozpoczęło II Wojnę Światową. Polska skapitulowała po niecałych czterech tygodniach. Wojska niemieckie rozpoczęły budowę "nowego ładu", mającego na celu znieważenie i wyeliminowanie tak zwanych "niepożądanych" osób, a w szczególności Żydów i Słowian. Naziści zmusili Żydów do oddania złota i srebra. Żydzi utracili prawa do posiadania nieruchomości i zostali przesiedleni do dzielnic żydowskich. Zabroniono Żydom wykonywania zawodu stomatologa. Zakazano Żydom przebywania poza domem po godz. 20.00 zimą i po godz. 21.00 latem. 1940 r.Łódzkie Getto w okupowanej Polsce zostało odcięte od świata wraz z uwięzionymi 230 tys. Żydów. Podobnie odizolowano 400 tys. Żydów w Getcie Warszawskim. 1941 r.Nazistowskie oddziały zbrojne Einsatzgruppen, podążające za najeżdżającymi na Związek Radziecki wojskami niemieckimi zostały wykorzystane do zabijania "niepożądanej" ludności. Einsatzgruppen składały się z 4 jednostek, w skład których wchodziło 500 - 900 mężczyzn. Do końca 1942 r., kiedy to przywódca wojsk niemieckich Himmler, wydał rozkaz zakazujący dalszego rozstrzeliwania, zabito około 1,5 milonów Żydów. Od września 1941 r., Naziści rozpoczęli uśmiercanie ludzi w ciężarówkach. Metoda ta była stosowana aż do utworzenia pierwszego obozu śmierci w Chełmnie pod koniec1941 r. Na terenie okupowanej Polski powstało 6 obozów śmierci: Auschwitz-Birkenau, Treblinka, Bełżec, Sobibór, Lublin (znany jako Majdanek) i Chełmno. Podstawowym celem "fabryk śmierci" było systematyczne zabijanie milionów ludzi. Obozy stanowiły nieodłączną część nazistowskich prześladowań i masowych morderstw Żydów oraz osób niepożądanych ze względów politycznych, społecznych i rasowych. Należały do nich obozy koncentracyjne, obozy przymusowej pracy, obozy zagłady (śmierci), obozy przejściowe oraz obozy dla więźniów wojennych. Panujące w nich warunki były bardzo złe i uniemożliwiały normalną egzystencję. Zabroniono Żydom emigracji z Rzeszy. Niemieccy Żydzi zostali zmuszeni do noszenia "żółtej gwiazdy". 1942 r.W styczniu 1942 r. urzędnik SS Reinhrad Heydrich przedstawił na spotkaniu z Rządem nazistowskim w Wannsee, kwestię "Ostatecznego rozwiązania". Zatwierdzony wówczas plan zakładał wywóz i unicestwienie całej jedenastomilionowej populacji Żydów żyjących w Europie. Naziści byli gotowi użyć najnowszych technologii oraz metod w celu eliminacji Żydów, rosyjskich więźniów wojennych i Cyganów. Na forum Izby Gmin Brytyjski Sekretarz ds. Współpracy Zagranicznej, powiedział: "Naziści rozpoczęli wprowadzanie w życie plan Hitlera, którego celem było zgładzenie Żydów w Europie". Zabroniono Żydom korzystać z transportu publicznego. Od początku 1942 r. ludobójstwo Żydów stało się faktem. Berlińska grupa oporu rozpoczęła otwartą działalność. Między lipcem 1942 r. a sierpniem 1943 r., 22 członków tej grupy zostało zatrzymanych i zamordowanych. 1943 r.Wszystkich Żydów wykonujących przymusową pracę aresztowano i uwięziono w Auschwitz, gdzie czekała ich pewna śmierć. Niektórzy Żydzi mieli możliwość ukrywania się. Jedną z grup, która do końca swej działalności udzielała schronienia Żydom oraz dostarczała im dokumenty i żywność, była Chug Chaluzi. Ocenia się, że przeżyła 1/3 ludności ukrywającej się. Większość została wydana bądź złapana, a następnie wywieziona do obozów koncentracyjnych. 1945 r.W dniach 17-21 stycznia, około 56 tys. więźniów zostało zmuszonych do opuszczenia obozu koncentracyjnego Auschwitz i wzięcia udziału w "Marszu Śmierci". Wielu z nich straciło życie. W obozie pozostało kilka tysięcy ludzi, którzy 27 stycznia 1945 r. zostali wyzwoleni przez żołnierzy rosyjskich. Alianci pokonali Państwa Osi. Ogólna liczba zamordowanych Żydów waha się między 5,2 a 5,8 milionów, co w przybliżeniu stanowiło połowę populacji żydowskiej w Europie. 50 krajów, które podpisały Kartę Narodów Zjednoczonych na Konferencji w San Francisco, zobowiązało się "uchronić przyszłe pokolenia od klęski wojny, (...) przywrócić wiarę w podstawowe prawa człowieka, (...) postępować tolerancyjnie i żyć ze sobą w pokoju."
Dokument opracowany przez Ośrodek Informacji ONZ w Warszawie na podstawie materiałów ONZ, marzec 2006 r.
|