Raport dotyczący Milenijnych Celów Rozwoju
na rok 2009

(omówienie)

Celem niniejszego raportu jest przedstawienie rocznej oceny realizacji Milenijnych Celów Rozwoju. Świat poczynił w tym zakresie postępy i jest wiele osiągnięć stanowiących podstawę do dalszych działań. Jednakże w odniesieniu do kryteriów ustalonych w 2000 r., rozwój następował zbyt wolno, by osiągnąć wyznaczone cele do 2015 r.

Dzisiaj świat zmaga się z globalnym kryzysem ekonomicznym, którego wszystkie negatywne skutki będą jeszcze długo odczuwane. Chociaż nie są jeszcze znane dane ujawniające zakres zastoju gospodarczego, wiadomo, które dziedziny odczuły spowolnienie lub wręcz cofnięcie.

• Istotne postępy w walce ze skrajnym ubóstwem osiągnięte w okresie od 1990 r. do 2005 r. zostały prawdopodobnie wstrzymane. W tym czasie liczba osób żyjących za mniej niż $1, 25 dziennie zmniejszyła się z 1,8 miliardów do 1,4 miliardów. Szacuje się, że w 2009 r. od 55 do 90 milionów więcej osób będzie żyło w skrajnym ubóstwie niż oceniano przed kryzysem.

• Korzystna tendencja eliminacji głodu odnotowywana we wczesnych latach 90-tych – kiedy to proporcja osób głodujących zmniejszyła się z 20 procent w latach 1990-92 do 16 procent w latach 2004-06 – została odwrócona w 2008 r., głównie z powodu wzrostu cen żywności. Wstępne oceny dokonywane przez Organizację Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) wskazują, że zwiększa się rozpowszechnienie głodu w krajach rozwijających się, z 16 procent w 2006 r. do 17 procent w 2008 r. Dla większości mieszkańców Ziemi, spadek cen na międzynarodowym rynku żywności nie przełożył się na większą dostępność żywności.

• To dzieci najbardziej odczuwają skutki powyższej sytuacji. Ponad jedna czwarta dzieci w krajach rozwijających się ma niedowagę, co zmniejsza ich szansę na przeżycie, wzrost i długoterminowy rozwój. Niewielki postęp w latach 1990 - 2007 w zakresie żywienia dzieci jest niewystarczający, by osiągnąć cel wyznaczony na 2015 r. i prawdopodobnie zostanie zniwelowany przez wysokie ceny żywności i zamęt gospodarczy.

• Trwający kryzys może również wstrzymać postęp w zakresie walki z dyskryminacją na tle płci, tworząc nowe przeszkody na drodze zatrudnienia kobiet. Międzynarodowa Organizacja Pracy (ILO) ocenia, że światowe bezrobocie może osiągnąć w 2009 r. poziom od 6,1 do 7 procent dla mężczyzn i od 6,5 do 7,4 procent dla kobiet, przy czym wiele kobiet pozostaje w pułapce pracy niepewnej i często nieopłaconej.

• Innym niekorzystnym skutkiem globalnej sytuacji finansowej może być ograniczenie funduszy dla programów niosących poprawę zdrowia matek, tymczasem ten cel już był dotychczas najbardziej zaniedbywany. Od połowy lat 90-tych większość krajów rozwijających się doświadczyło znacznej redukcji funduszy przeznaczonych dla planowania rodziny i przekazywanych kobietom, pomimo że takie programy niewątpliwie przyczyniają się do podniesienia zdrowia matek i dzieci.

• Możliwość finansowania takich programów przez same kraje rozwijające się również może być zagrożona. Załamanie finansów krajów o wysokim dochodzie odbiło się negatywnie w ostatnim kwartale 2008 r. na wpływach z eksportu krajów rozwijających się. Stosunek kosztów obsługi zadłużenia do wpływów z eksportu krajów rozwijających się prawdopodobnie ulegnie dalszemu pogorszeniu, w szczególności w stosunku do tych krajów, które w ostatnich latach doświadczały zwiększonych wpływów z eksportu.

• Podczas szczytu G8 w 2005 r. w Gleneagles oraz Światowego Szczytu w tym samym roku, donorzy zobowiązali się do zwiększenia pomocy. Większość tych zobowiązań pozostaje wiążących; niektóre z nich zostały określone jako procent od dochodu krajowego. To oznacza, że jeżeli gospodarka światowa skurczy się w 2009 r. tak jak jest to spodziewane, kwoty tychże zobowiązań również ulegną zmniejszeniu. Dla wielu krajów rozwijających się niższe kwoty przeznaczone na pomoc nie tylko mogą wstrzymać dalszy rozwój, ale wręcz cofnąć niektóre z osiągnięć.

Istotne osiągnięcia

Raport przedstawia również niezwykły postęp osiągnięty przez niektóre kraje i regiony zanim sytuacja ekonomiczna uległa radykalnej zmianie w 2008 r.

• Przed kryzysem gospodarczym i wyższymi cenami żywności liczba osób żyjących w skrajnym ubóstwie w regionach rozwijających się – za mniej niż $1,25 dziennie przy obowiązujących w 2005 r. cenach – spadła z 1,8 miliardów w 1990 r. do 1,4 miliardów w 2005 r. Jednakże powyższe dane wynikały z dramatycznego spadku wskaźnika ubóstwa we wschodniej Azji. W innych rejonach postęp był mniejszy. W 2005 r. Afryka subsaharyjska liczyła o 100 milionów skrajnie ubogich osób więcej niż w 1990 r., a wskaźnik ubóstwa pozostał na poziomie powyżej 50 procent.

• Istotne dokonania odnotowano również na polu edukacji. Ogólnie w 2007 r. w krajach rozwijających się zapisano 88 procent dzieci do szkół podstawowych, co stanowi wzrost z 83 procent w 2000 r. Największy postęp uzyskano w rejonach pozostających najdalej w tyle. Od 2000 do 2007 r. w Afryce subsaharyjskiej oraz południowej Azji zapisy zwiększyły się odpowiednio o 15 i 11 punktów procentowych.

• Pomimo wzrostu populacji śmiertelność dzieci poniżej piątego roku życia zmniejszała się równomiernie na całym świecie – do około 9 milionów w 2007 r., podczas gdy w 1990 r. wynosiła 12,6 milionów. Współczynnik śmiertelności dzieci nadal pozostaje najwyższy w Afryce subsaharyjskiej, jednakże ostatnie badania pokazują nadzwyczajną poprawę wynikającą z wprowadzenia kluczowych programów interwencyjnych, które w nadchodzących latach mogą doprowadzić do przełomu. Wśród programów interwencyjnych znalazła się między innymi dystrybucja moskitier zabezpieczonych środkami owadobójczymi, ograniczające zachorowalność na malarię, która jest jedną z największych zabójców dzieci. Dzięki zastosowaniu immunizacji „drugiej szansy” dokonano dramatycznego postępu w walce z odrą.

• W 1996 r. na całym świecie odnotowano największą liczbę nowych zachorowań na AIDS. Od tego czasu liczba zachorowań spadła do 2,7 milionów w 2007 r. Szacunkowa liczba zgonów w wyniku AIDS wyniosła w 2005 r. 2,2 milionów i spadła do 2 milionów w 2007 r., co częściowo zostało osiągnięte dzięki lepszej dostępności leków przeciwretrowirusowych w biedniejszych krajach. Jednakże, pomimo że odnotowuje się mniej nowych zachorowań na AIDS, liczba osób żyjących z HIV rośnie, ponieważ osoby zainfekowane tym wirusem żyją dłużej. Ocenia się, że w 2007 r. około 33 milionów osób było zarażonych HIV.

• Na poziomie globalnym, świat wspólnymi siłami osiągnął 97 procentową redukcję konsumpcji substancji, które wyczerpują ochronną warstwę ozonową Ziemi. Tym samym ustanowiono nowy precedens dla współpracy międzynarodowej.

Wyzwania

Cele są osiągalne nawet w krajach bardzo biednych, jednakże potrzebne jest silne polityczne zaangażowanie oraz odpowiednie i stałe finansowanie.

• Należy wznowić wysiłki, by zapewnić produktywne i przyzwoite zatrudnienie dla wszystkich, włącznie z kobietami i młodymi ludźmi. Udział kobiet w płatnym zatrudnieniu poza sektorem rolniczym wzrósł tylko marginalnie na przestrzeni lat. Szanse kobiet na znalezienie zatrudnienia nadal pozostają niezwykle małe w południowej Azji, północnej Afryce i zachodniej Azji.

• Wojna z głodem musi być podjęta ze wzmożoną siłą, co leży szczególnie w interesie naszych najmłodszych obywateli. W krajach, które najbardziej odczuły negatywny wpływ wzrostu cen żywności, musimy wprowadzić środki, które zapewnią większą dostępność żywności oraz wzmocnić politykę socjalną łagodzącą trudną sytuację najbardziej odczuwaną przez biednych.

• Musimy zwiększyć wysiłki, by wszystkie dzieci poszły do szkoły, szczególnie ze środowisk wiejskich, mniejszości językowych i religijnych, oraz by zlikwidować nierówności wynikające z płci i przynależności etnicznej. Nie osiągnęliśmy celu dotyczącego eliminacji dyskryminacji ze względu na płeć w szkołach podstawowych i gimnazjalnych do 2005 r.

• By zmniejszyć śmiertelność okołoporodową potrzebna jest większa wola polityczna, szczególnie w Afryce subsaharyjskiej i południowej Azji, gdzie postęp w tym zakresie jest znikomy.

• Należy znacznie przyspieszyć działania związane z poprawą warunków sanitarnych dla 1,4 miliardów osób, które w 2006 r. były pozbawione dostępu do urządzeń sanitarnych, co ma wpływ na stan zdrowia społeczności oraz na środowisko. Przy obecnym tempie rozwoju nie uda się osiągnąć celu dotyczącego warunków sanitarnycg do 2015 r.

• Wysiłki na rzecz poprawy warunków mieszkaniowych ubogich ludzi żyjących na obszarach miejskich muszą ulec przyspieszeniu i poszerzyć swój zakres. Pomimo, że każdy region oprócz jednego odnotował postęp w tej dziedzinie, poprawa warunków życia w slumsach z trudnością dotrzymuje kroku szybkiemu rozwojowi miast.

• Ostatnie, lecz nie najmniej ważne wyzwanie to ochrona naszej bazy bogactw naturalnych, od których wszyscy jesteśmy zależni. Nie podjęliśmy wystarczająco energicznych działań – lub nie zjednoczyliśmy się wystarczająco – by zwalczyć zmiany klimatu; rybołówstwo i łowiska są zagrożone; ubywa lasów, w szczególności lasów starych; a brak wody stał się realnym problemem w wielu wyjałowionych regionach.

  Cytaty Sekretarza Generalnego ONZ

  W przedmowie do raportu Sekretarz Generalny Ban Ki-moon stwierdza:

  „Nie możemy pozwolić, by niekorzystne warunki ekonomiczne powstrzymały nas od realizacji zobowiązań złożonych w 2000 r. Wręcz przeciwnie, nasze wysiłki dążące do przywrócenia wzrostu gospodarczego powinny być postrzegane jako okazja do podejmowania trudnych decyzji na rzecz stworzenia bardziej sprawiedliwej i zrównoważonej przyszłości.”

  „Te decyzje powinny uwzględniać globalną wizję, która została przyjęta dziewięć lat temu przez 189 państw członkowskich oraz powinny w pełni odzwierciedlać plan rozwoju opracowany przez ONZ.” Wzywa on do ‘likwidacji ubóstwa we wszystkich jego postaciach’.

  „Zamiast wycofywać się, teraz jest odpowiedni moment, aby przyspieszyć postęp w osiąganiu Milenijnych Celów Rozwoju i by wzmocnić globalne partnerstwo dla rozwoju.”
  

  
  

  ------------------------------------------------------------------------------
  

  
  Zobacz:

  The Millennium Development Goals Report 2009
  http://www.un.org/millenniumgoals/pdf/MDG%20Report%202009%20ENG.pdf

  End Poverty 2015
  http://www.un.org/millenniumgoals/