Historia ukazuje jak dużo trzeba było czasu, ile wysiłku, by zaczęto mówić o prawach człowieka, pokazuje nam również wiele przykładów łamania tych praw. Historia ludzkości to wojny i miliony zabitych w walkach. Przemoc rodzi przemoc.
Idea pokoju, bezpieczeństwa i współpracy międzynarodowej towarzyszyła Organizacji Narodów Zjednoczonych od początku jej istnienia i została zapisana w Karcie Narodów Zjednoczonych w 1945 roku. ONZ wzywa, by ludzkość oparła swe działania na takich powszechnych wartościach jak: poszanowanie życia, wolności, sprawiedliwości, solidarności, tolerancji, praw człowieka oraz równouprawnienie kobiet i mężczyzn.
Tolerancja jest wartością moralną. Jest częścią ‘kultury pokoju’, a pokój nie jest zadaniem jedynie dla rządów czy organizacji międzynarodowych. Tworzenie ‘kultury pokoju’, bycie tolerancyjnym wymaga zaangażowania każdego z nas. Bez tolerancji nie ma kultury pokoju, a świat cierpi z powodu przemocy i wojen.
Tolerancja to sposób w jaki myślimy, wartość jaką wyznajemy, sposób postępowania i traktowania innych oraz rola jaką pełnimy w społeczeństwie. Tolerancja jest umiejętnością współżycia w rodzinie, w społeczeństwie i między narodami - współżycia bez konfliktów, bez przemocy, bez walk i wojen.
Tolerancji należy się nauczyć, tak samo jak umiejętności przekształcania konfliktów we współpracę. Kultura pokoju, tolerancja, poszanowanie ludzkiego życia, prawa człowieka – te zagadnienia powinny być uczone w szkołach, przestrzegane w pracy oraz w każdej sytuacji w codziennym życiu. Tolerancja wyklucza obojętność. Jest to wzajemne zrozumienie i szacunek dla innych, przyznanie, że różnorodność jest dobrem i nie trzeba jej się bać.
Tolerancja, solidarność międzyludzka są częścią demokracji. Tolerancja wyklucza agresję, wrogość, zabijanie, walkę. Być tolerancyjnym oznacza wykazywać zrozumienie dla kogoś, kto jest inny. Przecież "inny" nie oznacza "gorszy". Tolerancja wytwarza poczucie solidarności międzyludzkiej i międzykulturowej, jednoczy ludzi, łączy się ze sprawiedliwością i bezpieczeństwem.
Bez tolerancji mogą powstać mury dzielące świat, a ludzi postrzegany jako ‘my’ i ‘oni’. W kategorii ‘oni’ mogą znaleźć się całe narody, grupy mniejszościowe, etniczne i religijne.
ONZ promuje tolerancję na wielu polach. Tolerancja jest częścią procesu pokojowego, zapobiegania konfliktom, dotyczy praw człowieka, dialogu międzykulturowego. ONZ promuje dialog między cywilizacjami oraz dialog międzykulturowy, zwalcza nietolerancję i ekstremizm.
16 listopada 1995 r. państwa członkowskie Organizacji Narodów Zjednoczonych do Spraw Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO) przyjęły Deklarację Na Temat Zasad Tolerancji (Declaration of Principles on Tolerance). Podkreśla ona potrzebę poszanowania różnorodności kulturowej, różnych form ekspresji i różnych stylów życia. Ludzie są różni i tylko tolerancja może zapewnić istnienie różnorodnych społeczności na świecie.
Przeciwnością tolerancji są przemoc, dyskryminacja, marginalizacja. Trzeba zwalczać działania, które prowadzą do zastraszania i wykluczania innych. Edukacja na rzecz tolerancji powinna rozwijać umiejętność samodzielnego i krytycznego myślenia oraz dokonywania niezależnych ocen i sądów.
Religie, języki, kultury i pochodzenie etniczne nie mogą być pretekstem do wywoływania konfliktów. Są one skarbem, które wzbogacają ludzkość.
Jak zwalczać nietolerancję?
W dzisiejszych czasach tolerancja jest zagrożoną wartością. Od zakończenia ‘zimnej wojny’ na świecie systematycznie wzrasta liczba konfliktów społecznych, religijnych i kulturowych. Wiele z nich przerodziło się w wojny, podczas których łamane były prawa człowieka i zbyt wiele osób straciło życie. Byliśmy świadkami konfliktu na Bałkanach, napadów rasistowskich w Europie, poczynań jednostek i grup przekonanych o swojej wyższości, ludobójstwa w Rwandzie i działań ekstremistów religijnych.
Co łączy to wszystko? Czy istnieje związek między stosowaniem przemocy wobec pisarzy, dziennikarzy i artystów w jednym kraju, a dyskryminacją ludności rdzennej w innym kraju?
Tym łącznikiem jest nietolerancja. Niestety, zjawisko to przybiera na sile na całym świecie i jest odpowiedzialne za masowe zabijanie ludzi.
ONZ podkreśla - nietolerancja jest głównym zagrożeniem dla demokracji, pokoju i bezpieczeństwa na świecie. To właśnie nietolerancja doprowadziła do wojen, leży u podstaw prześladowań religijnych i gwałtownych konfrontacji ideologicznych.
Walka z nietolerancją wymaga:
• odpowiedniego ustawodawstwa opartego na prawach człowieka, zakazującego przemocy wynikającej z nienawiści, zwalczającego dyskryminację i pokrewne formy nietolerancji;
• edukacji – nietolerancja jest wynikiem ignorancji, niewiedzy, stereotypów i strachu przed nieznanym. Nietolerancja jest ściśle związana z wybujałym poczuciem własnej wartości, wartości własnego narodu czy religii, z nadmierną pychą i dumą osobistą;
• dostępu do informacji – nietolerancja jest najgroźniejsza, gdy jest wykorzystywania do spełniania politycznych i terytorialnych ambicji poszczególnych osób i grup. Ludzie podżegający do nienawiści posługują się fałszywymi argumentami, manipulują informacją i danymi statystycznymi, wprowadzając tym samym opinię publiczną w błąd. By przeciwdziałać, należy wprowadzać wolne media i pluralizm medialny. Filmy ukazujące przemoc uczą nietolerancji i przekonują, że przemoc jest najskuteczniejszą drogą osiągania swoich zamierzeń;
• świadomości jednostek – nietolerancja to stereotypy, stygmatyzowanie, obrażanie i ubliżanie, dowcipy dyskryminujące innych. Nietolerancja rodzi nietolerancję. Istnieje ścisły związek między nietolerancją jednostki a błędnym kołem niezgody, nieufności i przemocy w społeczeństwie. O nietolerancyjnym społeczeństwie mówimy wtedy, gdy duża liczba osób przejawia postawy charakterystyczne dla barku tolerancji.
• lokalnych rozwiązań – coraz więcej osób zdaje sobie sprawę, że żyjemy w świecie globalnych problemów, których jest coraz więcej. Niewiele ludzi jednak wie, że rozwiązywanie tych problemów odbywa się na poziomie lokalnym, a nawet jednostki. Kiedy jesteśmy świadkiem eskalacji nietolerancji w naszym otoczeniu, nie możemy liczyć na to, że państwa i instytucje same rozwiążą problem. My też możemy przyczynić się do rozwiązania problemów. Jednostki nie są bezsilne. Możemy działać bez stosowania przemocy: organizować spotkania, by rozwiązać dany problem, działać w ramach sieci oddolnych, wykazać nasza solidarność z ofiarami przemocy i nietolerancji, dyskredytować propagandę nienawiści. Takie działania jednoczą tych, którzy chcą skończyć z nietolerancją, przemocą i nienawiścią.
Każdy powinien się zastanowić:
Czy jestem tolerancyjny?
Czy posługuję się stereotypami?
Czy odrzucam ludzi, którzy są inni niż ja?
Czy winię innych za moje problemy?
Zobacz również:
http://www.unesco.org/new/en/social-and-human-sciences/themes/human-rights/fight-against-discrimination/promoting-tolerance