ONZ pelni wiodącą rolę w dystrybucji pomocy humanitarnej dla ludzi dotkniętych przez los. Na Haiti wciąż trwa faza poszukiwania osób zaginionych w wyniku trzęsienia ziemi i ratowania życia poszkodowanym. Będzie ona obowiązywała aż do odwołania przez rząd haitański. Prezydent Haiti zapowiedział, że poszukiwania ludzi będą trwały tak długo dopóty istnieje nadzieja na odnalezienie żywych osób.
Zdaniem ekspertów warunki do przetrwania są bardzo dobre – noce są ciepłe, a budynki budowane z takich materiałów i w taki sposób, że przy zawaleniu się składają się jak pudełka tworząc nisze, w których ludzie mogą przebywać i do których dociera powietrze.
W niedzielę 17 stycznia na Haiti przebywał Sekretarz Generalny ONZ. Stwierdził on, że straty są większe niż początkowo sądzono i potrzebna jest pomoc na niespotykaną do tej pory skalę.
Działania ONZ prowadzone są w wyjątkowo ciężkich warunkach. Duża część stolicy legła pod gruzami, zniszczona została większość budynków rządowych i infrastruktura. Przestał funkcjonować lokalny system udzielania nagłej pomocy kryzysowej.
Największe straty poniósł i najbardziej cierpi naród haitański. Nie jest znana ostateczna liczba ofiar trzęsienia ziemi – mówi się o dziesiątkach tysięcy ludzi.
Straty poniosła sama ONZ jak również inne organizacje humanitarne. Potwierdzono, że 46 członków personelu ONZ, w tym szefowie pokojowej misji stabilizacyjnej na Haiti UNISTAH, zginęło w wyniku trzęsienia ziemi. Liczba ta nie jest ostateczna. Nadal trwają poszukiwania 646 osób personelu MINUSTAH, w tym 603 pracowników lokalnych, 23 pracowników międzynarodowych, 7 żołnierzy i 4 wolontariuszy. Agendy ONZ i organizacje pozarządowe również odnotowały przypadki śmiertelne wśród swoich pracowników i ich rodzin. Mimo to pracownicy ONZ na Haiti podjęli natychmiastowa akcję ratującą życie i udzielania pomocy humanitarnej.
Sytuacja na Haiti stopniowo ulega poprawie. Pomimo sporadycznych aktów przemocy w kraju panuje względny spokój. Obecnie ponad 3,500 tysięcy żołnierzy MINUSTAH i policjantów UNPOL patroluje ulice i eskortuje transporty z pomocą humanitarną. 19 stycznia Rada Bezpieczeństwa NZ postanowiła zwiększyć siły misja MINUSTACH o kolejne 2000 żołnierzy i 1500 policjantów. ONZ współpracuje z policją haitańską, która również znaczne ucierpiała po trzęsieniu ziemi. Ulice stolicy kraju patroluje 2000 policjantów haitańskich.
Port morski nadal jest nieczynny i trwają prace nad jego usprawnieniem. Lotnisko w stolicy Port-au-Prince jest nadal przeciążone i wymaga stałych napraw. W ciągu tygodnia przyjęto 600 samolotów, setki samolotów czekają na możliwość lądowania. Powstaje most powietrzny między Dominikaną a Haiti. Wykorzystywane są mniejsze porty morskie i lotniska na Haiti i Republice Dominikany. Coraz większe znaczenie zyskuje połączenie lądowe między tymi krajami. Misja pokojowa ONZ na Haiti współpracuje z wojskiem amerykańskim, zajmującym się głównie logistyką i poprawą funkcjonowania lotniska. Istnieje porozumienie między rządem Haiti a USA w sprawie amerykańskiej kontroli nad lotniskiem. Pomoc woskowa jest udzielana w sumie przez 26 państw, głównie przez Stany Zjednoczone.
43 zespoły ratownicze składające się z ponad 1820 ratowników i 175 psów wydobyły 121 osób spod gruzów, wiele ludzi zostało uratowanych przez samych Haitańczyków. Wzrasta liczba szpitali polowych, lekarzy i ilość zaopatrzenia medycznego, coraz większej liczbie ludzi udzielana jest niezbędna pomoc ratująca życie. Mimo to zapotrzebowanie na pomoc medyczną wciąż jest ogromne.
Nadal istnieje spory problem z pochówkiem zabitych ludzi, choć większość ciał została już pochowana. Brakuje paliwa do transportu i sprzętu, namiotów, koców, wody i żywności. Dostęp do wody, żywności i opieki medycznej jest poważnie utrudniony. Tworzone są punkty dla organizacji niosących pomoc, między innymi na stadionach piłkarskich.
Powstały tymczasowe obozy dla tysięcy cierpiących ludzi, gdzie mogą oni znaleźć schronienie. Poszkodowani mieszkają w namiotach - na razie jest ich 3-4 tysiące, brakuje 16 tysięcy namiotów. W ciągu tygodnia planowana jest budowa tymczasowego osiedla dla 100 tysięcy osób. W ciągu miesiąca Międzynarodowa Organizacja ds. Migracji (IOM) zamierza objąć pomocą 200 tysięcy rodzin (około 1 milion osób).
Jednym z głównych priorytetów jest udoskonalenie i lepsza ochrona systemu dystrybucji pomocy humanitarnej, który umożliwiłby skuteczniejsze działania. Trwa dystrybucja wody i żywności – około 330.000 ludzi otrzymało pomoc żywnościową, powstało 176 punktów dystrybucji wody w mieście. Rozpoczęło się rozdawanie namiotów, koców i śpiworów. Jednak pomoc w tym zakresie jest wciąż niewystarczająca.
15 stycznia ogłoszono ‘Flash Appeal’, czyli apel o natychmiastową pomoc w sytuacjach kryzysowych, przygotowany przez 12 organizacji pozarządowych, 16 podmiotów ONZ i IOM (Międzynarodowa Organizacja ds. Migracji). Apelujący oceniają, że w najbliższych 6 miesiącach będzie potrzebna pomoc w wysokości 575 milionów dolarów dla 3 milionów najbardziej cierpiących ludzi. ONZ w pełni docenia wysiłki finansowe donorów, jednak wciąż brakuje poważnych środków finansowych. Do tej pory zebrano 120 milionów dolarów, tj. 21% potrzebnej sumy. Społeczność międzynarodowa obiecała kolejne 51 milionów dolarów – nadszedł najwyższy czas by te obietnice zostały zrealizowane. Agendy ONZ wykorzystują swoje środki na pomoc w sytuacjach kryzysowych, lecz wkrótce one się skończą.
Obecnie kluczową sprawą jest skuteczna koordynacja pomocy, by szybko dotarła tam, gdzie jest najbardziej potrzebna. Obchodzenie systemu koordynacyjnego skutkuje jego blokadą i powielaniem zadań. Należy zapobiec chaosowi, który może wystąpić przy dużej ilości nieskoordynowanej pomocy i nadmiernej liczbie osób przybywających na Haiti. Ekipy te powinny być samowystarczalne. Stolica została podzielona na sektory, przyznawane kolejnym ekipom ratunkowym w miarę ich przybywania na Haiti.
Nadzór nad działaniami pomocowymi sprawuje Biuro NZ ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej (OCHA). Każdego dnia odbywają się spotkania krajowego zespół koordynacyjnego składającego się z przedstawicieli rządu haitańskiego i ONZ. Codziennie spotykają się również przedstawiciele agend humanitarnych i organizacji pozarządowych.
Agendy ONZ, organizacje międzynarodowe i przedstawiciele rządu skupione są wokół 12 grup zadaniowych zajmujących się wodą, żywnością, zdrowiem, logistyką, rolnictwem, budową schronień, ochroną ludności, edukacją, etc.
Grupa ‘pomoc zdrowotna’ kierowana jest przez Światową Organizację Zdrowia (WHO), która współpracuje z 21 podmiotami. Na Haiti obecnie znajduje się 7 szpitali polowych, zapowiedziano przylot kolejnych 11 zespołów medycznych.
Światowy Program Żywnościowy (WFP) rozpoczął dystrybucję żywności w ciągu 24 godzin po trzęsieniu ziemi. Dostarczana jest ona ok. 73 tysiącom ludzi dziennie. Z dnia na dzień wzrasta ilość rozdawanej żywności i jej odbiorców. Do tej pory rozdano ponad 200,000 racji żywnościowych. Pomocą żywnościową ma zostać objętych 2 miliony ludzi. W przypadku pogorszenia się sytuacji na Haiti, ONZ zrobi wszystko by nadal kontynuować dystrybucję zapewniając jednocześnie utrzymanie spokoju i bezpieczeństwa w punktach dystrybucji żywności i personelowi ONZ.
12 stycznia 2010 r. Haiti nawiedziło trzęsienie ziemi o sile od 7 do 7,3 st. – jest to najsilniejszy wstrząs w tym regionie od ponad 200 lat .