Apel ONZ
Pomoc humanitarna dla Iraku
28 marca 2003 r.

"Obawiam się, że działalność humanitarna w nadchodzących tygodniach i miesiącach będzie bardzo dużo kosztować. Niebawem wystosujemy apel do donatorów. Wzywam Państwa Członkowskie, aby szybko i hojnie zareagowały na nasz apel. Nie powinno to się jednak wpłynąć na pomoc osobom poszkodowanym w innych częściach świata..."

Od czasu nałożenia sankcji i pierwszej wojny w Zatoce Perskiej w 1991 r., zaspokojenie podstawowych potrzeb Irakijczyków w coraz większym stopniu uzależnione jest od otrzymywanej pomocy. Obecnie 60% dwudziestosiedmiomilionowej populacji Iraku jest całkowicie zależna od programu „Ropa za żywność”. W związku z wybuchem konfliktu i zawieszeniem tego programu nastąpiło zakłócenie systemu dystrybucji żywności i ograniczenie dostępu do racji żywnościowych. Sytuacja ludności zależnej od programu może stać się tragiczna. Zapasy żywnościowe gospodarstw domowych w niektórych rejonach kraju są uszczuplone i prawdopodobnie dostęp do nich zostanie jeszcze bardziej utrudniony. Przedłużenie działań wojennych może doprowadzić do poważnego kryzysu humanitarnego wśród ludności, która przez ostatnie dwanaście lat stała się ogromnie podatna na zagrożenia.

Chociaż wojna dopiero się rozpoczęła, już teraz można obserwować humanitarny wpływ konfliktu na ludność cywilną. Jeśli konflikt potrwa dłużej, sytuacja znacznie się pogorszy. Istnieje możliwość, że ludzie zostaną zmuszeni do opuszczenia swoich domów, wysiedleni lub uciekną do krajów graniczących z Irakiem, stając się uchodźcami. Doprowadzi to do kolejnego kryzysu o daleko sięgających skutkach dla całego regionu. Jest oczywiste, że aby zapobiec katastrofie humanitarnej społeczność międzynarodowa musi natychmiast rozpocząć działania, przygotować się do wszystkich okoliczności i dostarczania pomocy.

Podobnie, jak w przypadku innych konfliktów, odpowiedzialność za ochronę i dobrobyt cywilnej ludności spada przede wszystkim na kraje, które biorą udział w wojnie. Ponadto, na każdym obszarze znajdującym się pod obcą okupacją, strona okupującą jest odpowiedzialna za zapewnienie ludności cywilnej żywności i dostaw materiałów medycznych. Nie umniejszając znaczenia tych obowiązków, ONZ dostarczy pomoc humanitarną dla dotkniętej kryzysem i podatnej na zagrożenia populacji, zarówno w Iraku, jak i w krajach granicznych. Pomoc zostanie dostarczona przy ścisłym przestrzeganiu podstawowych zasad humanitarnych, neutralności oraz bezstronności, na których opiera się mandat ONZ i jej agend. ONZ również zapewni regularne konsultacje z właściwymi przedstawicielstwami odnośnie zagadnień humanitarnych. ONZ oczekuje, że wszystkie zaangażowane strony zapewnią bezpieczne warunki dostarczania pomocy oraz wolny i nieskrępowany dostęp do potrzebującej ludności, zgodnie z międzynarodowym prawem humanitarnym. ONZ wzywa kraje graniczące z Irakiem, aby uznały prawo uchodźców do poszukiwania azylu.

ONZ podjęła wysiłki mające na celu wsparcie pokojowego wprowadzenia w życie rezolucji 1441. Jednocześnie system Narodów Zjednoczonych zajął się planowaniem ewentualnej akcji humanitarnej na wypadek wojny. Jak podano we wcześniejszych apelach ONZ w grudniu 2002 r. i styczniu 2003 r. na natychmiastową pomoc potrzeba 123.5 miliona dolarów. W odpowiedzi na te apele zgromadzono 58.6 miliona dolarów. Korzystając z tych pieniędzy oraz dostępnych rezerw ONZ dostarczyła podstawowe zapasy do Iraku i całego regionu. Jeszcze przed ewakuacją personelu międzynarodowego, podjęto kroki w celu wzmocnienia miejscowych mechanizmów radzenia sobie z kryzysem oraz przygotowano krajowy personel do pełnienia obowiązków związanych z kryzysem humanitarnym.

Wraz z rozpoczęciem działań wojennych ONZ oszacowała, że na udzielenie Irakijczykom pomocy do końca września 2003 r. potrzebna będzie kwota $ 2,218,417,415. Oczekuje się, że pomoc ta będzie sfinansowana przez dotacje oraz środki dostępne w ramach programu „Ropa za żywność", w zależności od decyzji Rady Bezpieczeństwa. Aby umożliwić natychmiastowe udzielenie efektywnej pomocy mającej na celu ratowanie życia, ONZ musi zapewnić fundusze i środki, które zostaną dostarczone przez społeczność dawców. Jeżeli zapasy lub fundusze zostaną udostępnione w ramach programu „Ropa za żywność”, zapotrzebowanie na środki dostarczane przez donatorów zostanie odpowiednio zmienione.

Apel o udzielenie pomocy humanitarnej dla Iraku zorientowany jest na zaspokojenie zarówno potrzeb żywnościowych, jak i pozostałych. Sądzi się, że potrzeby żywnościowe będą bardzo istotnym elementem akcji. Świadczy o tym ogromna zależność ludności irackiej od racji żywnościowych dostarczanych w ramach programu "Ropa za żywność". Apel opiera się na ocenie, że obecne zapasy żywności wystarczą na okres czterech do sześciu tygodni. W związku z tym powstanie zapotrzebowanie na dostawy żywności rzędu 480,000 ton na okres przynajmniej 3 miesięcy. Przekłada się to na całkowite zapotrzebowanie na żywność w wysokości $ 1,316,774,674 na okres następnych sześciu miesięcy.

Pomocy humanitarnej będą potrzebować potencjalni uchodźcy, osoby wysiedlone i inne grupy podatne na zagrożenia zarówno w Iraku, jak i w państwach z nim graniczących. Agendy ONZ skupią się na działalności mającej na celu zapewnienie ludności dostępu do wody pitnej oraz pomocy zdrowotnej i  żywnościowej dla dzieci, kobiet w ciąży, matek karmiących, osób starszych i niedołężnych. Zajmą się także zapewnieniem dachu nad głową, edukacją, ochroną, odminowaniem i odbudową infrastruktury. Dokładna wielkość zapotrzebowania na tego typu działania będzie zależała od rozwoju sytuacji. W ogłoszonych przez ONZ planach zaspokojenie powyższych potrzeb oszacowano na sumę $ 901, 642,741.

Apel rozpoczyna się przedstawieniem zapotrzebowań poszczególnych agend i ich programów, a w dalszej części tego dokumentu podane są dokładniejsze informacje. Jednakże, oprócz działań ONZ, należy zwrócić uwagę na przygotowania i działania innych organizacji humanitarnych. ONZ ściśle współpracuje z Czerwonym Krzyżem i Czerwonym Półksiężycem oraz z międzynarodowymi organizacjami pozarządowymi. Bez tej współpracy ONZ nie byłaby w stanie osiągnąć swego celu, jakim jest dostarczanie pomocy humanitarnej dla populacji Iraku. Apel wzywa donatorów by wsparli działania humanitarne. Podkreśla osiągnięcia Czerwonego Krzyża podczas konfliktów zbrojnych i umiejętność zaspokajania potrzeb humanitarnych przez organizacje pozarządowe. Zarówno Czerwony Krzyż, jak i Czerwony Półksiężyc wystosowały już własne, oddzielne apele związane z kryzysem irackim.

Apel jest prezentowany w chwili, gdy trwają działania wojenne. Obowiązkiem ONZ jest podjęcie natychmiastowej i skutecznej akcji w celu ratowania życia, zmniejszenia cierpienia i, nawet w najtrudniejszych momentach wojny, zachowania nadziei na pokojową przyszłość. Jednakże takie podejście nie może być nieugięte. Konieczna jest elastyczność w reagowaniu na zmieniające się warunki. ONZ podejmie wszelkie wysiłki, aby dostarczyć donatorom informacji na temat rozwoju sytuacji, zakresu potrzeb i dostępnych środków, zmian w planowanych dostawach w zależności od rozwoju sytuacji. Dotyczy to również środków dostępnych w ramach programu „Ropa za żywność”, zgodnie z decyzjami Rady Bezpieczeństwa.

ONZ zwraca się do dawców z prośbą o szybką odpowiedź i szczodrą pomoc umożliwiającą przygotowanie Organizacji do efektywnego przeciwdziałania kryzysowi humanitarnemu. Jego pełen zasięg nie może być oceniony z góry. ONZ liczy na pomoc donatorów w udzielaniu pomocy potrzebującym.