Międzynarodowy Rok Suchych Nasion Roślin Strączkowych jest okazją do podniesienia świadomości na temat znaczenia tych nasion i korzyści z nich płynących. Obchody Roku zbiegły się z rozpoczęciem realizacji globalnych Celów Zrównoważonego Rozwoju, które mają przekształcić świat na lepsze. Hasło Roku dokładnie wpisuje się w założenia Celów.
„Pożywne ziarna dla zrównoważonej przyszłości” – to hasło wyraźnie podkreśla ogromne znaczenie suchych nasion roślin strączkowych w naszym świecie. Mają one istotny wpływ na redukcję głodu i niedożywienia, zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego oraz poprawę ludzkiego zdrowia i stanu środowiska. Plony roślin strączkowych, takich jak soczewica, fasola, groch i ciecierzyca, są istotnym źródłem białek roślinnych i aminokwasów.
Istnieją silne dowody potwierdzające korzyści zdrowotne i odżywcze suchych nasion roślin strączkowych. Mimo to, w wielu rozwijających się i rozwiniętych krajach ich spożycie nadal pozostaje niewielkie. Międzynarodowych Rok Suchych Nasion Roślin Strączkowych może pomóc to przezwyciężyć.
Przed nami ogrom prac, aby skończyć z głodem, zapewnić bezpieczeństwo żywnościowe i właściwe odżywianie się. To właśnie suche nasiona roślin strączkowych zwiększają naszą szansę na osiągnięcie naszych celów.”
Ban Ki-moon, Sekretarz Generalny ONZ
Fragment przemówienia podczas uroczystej inauguracji
Międzynarodowego Roku Nasion Roślin Strączkowych
Rzym, 10 listopada 2015 r.
Fragment przemówienia podczas uroczystej inauguracji
Międzynarodowego Roku Nasion Roślin Strączkowych
Rzym, 10 listopada 2015 r.
20 grudnia 2013 roku Zgromadzenie Ogólne ONZ na mocy rezolucji A/RES/68/231 ustanowiło rok 2016 Międzynarodowym Rokiem Suchych Nasion Roślin Strączkowych. Do koordynacji obchodów Roku wyznaczona została Organizacja Narodów Zjednoczonych do Spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO). Zgromadzenie Ogólne zachęca również rządy i instytucje, organizacje regionalne, międzynarodowe i pozarządowe, wyższe uczelnie, ośrodki badawcze, społeczeństwo obywatelskie i wszystkie zainteresowane strony do podejmowania działań promujących znaczenie suchych nasion roślin strączkowych w zapewnieniu bezpieczeństwa żywnościowego i właściwego odżywiania się.
Ogłaszając Międzynarodowy Rok Suchych Nasion Roślin Strączkowych, FAO zastosowała poniższą definicję roślin i nasion strączkowych oraz produktów pochodnych. Termin „rośliny strączkowe” odnosi się do roślin jednorocznych, które mają przedłużone owoce zawierające od kilku do kilkunastu nasion o różnej wielkości, kształcie i kolorze (strąki). Międzynarodowy Rok Suchych Nasion Roślin Strączkowych skupia się na jednej z podgrup rodziny roślin strączkowych - roślinach mających suche nasiona. Definicja FAO nie obejmuje roślin posiadających nasiona zielone i przeznaczonych tylko do bezpośredniego spożycia (zielony groszek, zielona fasolka). FAO nie bierze pod uwagę również roślin strączkowych wykorzystywanych wyłącznie w celach siewu (koniczyna, lucerna), bądź do wytłaczania oleju (soja, orzech ziemny). Najczęściej spożywane suche nasiona roślin strączkowych to: fasola czerwona, fasola biała, ciecierzyca, bób, groch łuskany, fasola mung, soczewica i łubin.
Na całym świecie takie rośliny jak soczewica, fasola, groch i ciecierzyca są ważnym źródłem białka roślinnego i aminokwasów. Stanowią one podstawę zdrowej diety i mają znaczenie zarówno dla zdrowia ludzi, jak i zwierząt. Pomagają w walce z otyłością i chorobami chronicznymi takimi jak cukrzyca, choroby wieńcowe, a nawet nowotwory.
Rośliny strączkowe posiadają właściwości wiążące azot, co przyczynia się do zwiększenia żyzności gleby. Ponadto, wspierają one zrównoważone rolnictwo, a posiadane przez nie zdolności adaptacyjne przyczyniają się do łagodzenia zmian klimatycznych. Niektóre rośliny strączkowe (np. nikla indyjska) mogą rosnąć na ubogiej glebie w środowisku półsuchym, gdzie uprawa innych roślin jest niemożliwa. Obecnie naukowcy pracują nad wyhodowaniem rośliny strączkowej, która będzie mogła rosnąć w środowisku, w którym panuje wysoka temperatura. Eksperci do spraw zmian klimatycznych podkreślają, iż w nadchodzących dekadach to właśnie wysoka temperatura będzie stanowiła główne zagrożenie dla życia na Ziemi.
Suche nasiona roślin strączkowych mają również wpływ na światową gospodarkę. Są one powszechnie produkowane i spożywane w krajach rozwijających się. Mogę być uprawiane dla własnego spożycia lub w celach handlowych. W latach 1990 -2012 handel suchymi nasionami roślin strączkowych podwoił się, znaczenie zwiększył się eksport. Eksperci przewidują, że w przyszłości handel nasionami roślin strączkowych będzie wzrastać. Jednakże, produkcja nie będzie nadążać za popytem. Stały wzrost liczby ludności w krajach rozwijających się spowoduję, że będą one musiały polegać na imporcie tych nasion.
Zadania Międzynarodowego Roku Roślin Strączkowych
- Podnieść świadomości społeczeństwa na temat roli suchych nasion roślin strączkowych w zrównoważonej produkcji żywności i zdrowym odżywianiu oraz ich znaczenia w utrzymaniu bezpieczeństwa żywnościowego.
- Promować znaczenie suchych nasion roślin strączkowych w całym systemie żywieniowym, ich wpływ na ograniczenie niedożywienia, poprawę użyźnienia gleby i odporność na zmiany klimatyczne.
- Promować rolę suchych nasion roślin strączkowych w łańcuchu żywnościowym oraz potrzebę zwiększenia produkcji tych roślin.
- Wzmocnić badania nad suchymi nasionami roślin strączkowych.
- Poprawić wykorzystanie suchych nasion roślin strączkowych w systemie płodozmianu, by zmniejszyć negatywne skutki uprawy zbóż.
- Sprostać wyzwaniom stojących przed handlem suchymi nasionami roślin strączkowych.
Czy wiesz, że…
- Suche nasiona roślin strączkowych są bogate w wartości odżywcze takie jak białko, żelazo, cynk, błonnik pokarmowy, minerały i witamina B. Są również niskotłuszczowe, nie zawierają cholesterolu i glutenu oraz mają niski indeks glikemiczny.
- Rośliny strączkowe przyczyniają się do wzbogacenia rolniczej bioróżnorodności z pożytkiem dla zwierząt i owadów.
- Suche nasiona roślin strączkowych były już uprawiane w VIII-VII wieku p.n.e. Przez całe wieki człowiek żywił się głównie nasionami roślin strączkowych. Nasiona roślin strączkowych stanowią główny składnik wielu narodowych i regionalnych dań (pieczona fasola, chili, daal, falafel).
- Suche nasiona roślin strączkowych mogę być przechowywane przez wiele miesięcy bez utraty wartości odżywczych.
- Suche nasiona roślin strączkowych stanowią wysokogatunkową paszę dla zwierząt.
- Największym producentem roślin strączkowych są Indie, które wytwarzają 25% światowej produkcji suchych nasion tych roślin. Większość społeczeństwa indyjskiego to wegetarianie opierający swoją dietę na bogatych we właściwości odżywcze nasionach roślin strączkowych.
- Głównymi eksporterami suchych nasion roślin strączkowych są: Kanada, Australia, Myanmar, Stany Zjednoczone Ameryki i Chiny, natomiast największym na świecie importerem tych nasion są Indie.
Obchody Międzynarodowego Roku Suchych Nasion Roślin Strączkowych
Każdy może przyłączyć się do obchodów Roku: pojedyncze osoby, organizacje rządowe i pozarządowe, instytucje, szkoły, uczelnie, placówki edukacyjne, domy kultury, młodzież działająca w kołach i klubach naukowych, środowisko akademickie i naukowe, biznes oraz media.
Wszelkie sposoby promowania znaczenia roślin strączkowych i ich suchych nasion dla środowiska, w którym żyjemy, są mile widziane. Można np. zorganizować konkursy wiedzy o suchych nasionach roślinach strączkowych dla dzieci i młodzieży, konkursy kulinarne i degustacje, przeprowadzić lekcje w szkole czy utworzyć koło zainteresowań roślinami strączkowymi. Lista przykładowych działań dostępna jest na stronie ‘Events List’: http://www.fao.org/pulses-2016/events/en/?page=4&ipp=5&no_cache=1&tx_dynalist_pi1[par]=YToxOntzOjE6IkwiO3M6MToiMCI7fQ. Koniecznie nie zapomnij poinformować FAO o swoim wydarzeniu – zostanie ono przedstawione na stronie Roku!
Podczas obchodów Roku FAO zbiera przepisy kulinarne z całego świata, które znajdują się na stronie ‘Recipes’: http://www.fao.org/pulses-2016/recipes/en/. Jest tam m.in. przepis na portugalski gulasz z grzybami i fasolą czy greckie puree z bobu. Każdy może dodać na stronę Roku przepis na swoją ulubioną potrawę z suchych nasion roślin strączkowych!
Istnieje tez możliwość skorzystania z materiałów promocyjnych przygotowanych przez FAO – znajdują się one na stronie Promotional material http://www.fao.org/pulses-2016/communications-toolkit/promotional-material/en/ .
Logo Roku
Logo Roku jest dostępne na stronie Roku w sześciu oficjalnych językach ONZ: angielskim, francuskim, hiszpańskim, arabskim, rosyjskim i chińskim. Może ono być wykorzystane przez osoby indywidualne, organizacje rządowe i pozarządowe czy organizacje non-profit pod warunkiem, że planowane działania są zgodne z zadaniami Roku i nie naruszają ogólnie przyjętych zasad moralnych i praw człowieka. Logo Roku nie może w żaden sposób zostać zmienione lub zmodyfikowane.
Wszelkie działania komercyjne związane z handlem lub zbieraniem funduszy muszą uzyskać zgodę Sekretariatu Międzynarodowego Roku Suchych Nasion Roślin Strączkowych – kontakt do Sekretariatu znajduje się na stronie Roku. Przeczytaj uważnie regulamin korzystania z logo na stronie: International Year of Pulses logo guidelines http://www.fao.org/pulses-2016/communications-toolkit/logo-guidelines/en/.
Logo ONZ, FAO i innych agend Narodów Zjednoczonych nie może być używane bez uzyskania wcześniejszej zgody siedziby głównej ONZ w Nowym Jorku i poszczególnych agend NZ.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Zobacz również:
Resolution A/RES/68/231 International Year of Pulses 2016
http://www.un.org/en/ga/search/view_doc.asp?symbol=A/RES/68/231
International Year of Pulses 2016
http://www.fao.org/pulses-2016/en/
Film “Pulses are a powerful superfood!” (dostępny w sześciu oficjalnych językach ONZ: angielskim, hiszpańskim, francuskim, rosyjskim, arabskim i chińskim):
https://www.youtube.com/watch?v=VhYsmXz9aMk&list=PLzp5NgJ2-dK5a5fsKvfMCyFtFk4bzq4K3&index=1