Rada Praw Człowieka

Powstanie i zasady funkcjonowania Rady

Na mocy rezolucji (A/RES/60/251) przyjętej 15 marca 2006 r. powołano nowy organ pomocniczy Zgromadzenia Ogólnego ONZ - Radę Praw Człowieka, z siedzibą w Genewie. Rada zastąpi Komisję Praw Człowieka. Zgromadzenie Ogólne dokona oceny statusu Rady w ciągu 5 lat od momentu rozpoczęcia przez nią prac.

Zadaniem Rady Praw Człowieka jest wspieranie powszechnego poszanowania i ochrony praw człowieka oraz podstawowych wolności w równy i uczciwy sposób dla wszystkich ludzi, bez względu na pochodzenie.

Do obowiązków Rady Praw Człowieka należy zajmowanie się przypadkami naruszania praw człowieka, również tych najpoważniejszych i regularnie powtarzających się. Rada ma przedstawiać zalecenia dotyczące rozwiązywania przypadków łamania praw. Rada będzie również prowadzić działania dla efektywnej koordynacji prac na rzecz praw człowieka, podejmowanych przez system Organizacji Narodów Zjednoczonych.

Rada Praw Człowieka będzie kierowała się zasadami powszechności, bezstronności, obiektywności, konstruktywnego międzynarodowego dialogu i współpracy, z myślą o wzmocnieniu przestrzegania i ochrony wszystkich praw człowieka - praw obywatelskich, politycznych, ekonomicznych, społecznych i kulturowych, włączając w to prawo do rozwoju.

Rada Praw Człowieka ma:

1. promować edukację w zakresie praw człowieka, wspierać budowanie systemu doradztwa i odpowiednich struktur, udzielać pomocy technicznej w porozumieniu z zainteresowanymi państwami członkowskimi;
2. służyć jako "forum dla dialogu" dla stron zainteresowanych zagadnieniami dotyczącymi praw człowieka;
3. przedstawiać zalecenia Zgromadzeniu Ogólnemu, by zapewnić dalszy rozwój prawa międzynarodowego chroniącego prawa człowieka;
4. wspierać realizację zobowiązań podjętych przez państwa w kwestii przestrzegania praw człowieka, wdrażać cele i rekomendacje przedstawione na konferencjach i szczytach ONZ;
5. dokonywać wszechstronnych okresowych przeglądów dotyczących wypełniania przez każde państwo zobowiązań związanych z przestrzeganiem praw człowieka. Przeglądy te będą dokonywane w oparciu o obiektywną i wiarygodną informację i będą kierowały się zasadą równego traktowania wszystkich państw;
6. opracowywać rekomendacje dotyczące ochrony praw człowieka na podstawie dokonywanych wszechstronnych okresowych przeglądów;
7. rozwijać dialog i współpracę mającą na celu zapobieganie naruszaniu praw człowieka. Szybko reagować na nadzwyczajne sytuacje łamania praw człowieka;
8. przejmować rolę i obowiązki Komisji Praw Człowieka;
9. działać w bliskiej współpracy z rządami, organizacjami regionalnymi, krajowymi instytucjami zajmującymi się prawami człowieka i społeczeństwem obywatelskim;
10. składać coroczne raporty na forum Zgromadzenia Ogólnego.

W skład Rady Praw Człowieka wejdzie 47 członków, którzy będą wybierani w drodze bezpośredniego, tajnego głosowania przez 2/3 członków Zgromadzenia Ogólnego.

Przedstawiciele będą wybierani w oparciu o dystrybucję geograficzną według klucza: Grupa Afrykańska 13 miejsc, Grupa Azjatycka 13 miejsc, Grupa Europy Wschodniej 6 miejsc, Ameryka Łacińska i Karaiby 8 miejsc, Europa Zachodnia i inne grupy 7 miejsc. Członkowie będą zasiadali w Radzie na trzyletnie kadencje.

Zgromadzenie Ogólne mocą 2/3 głosów będzie mogło zawiesić w Radzie członkostwo państwa, które karygodnie i systematycznie narusza prawa człowieka.

Komisja Praw Człowieka a Rada Praw Człowieka
(porównanie)

Zagadnienie	Komisja Praw Człowieka	Rada Praw Człowieka
Organ wybierający członków	Rada Gospodarcza i Społeczna (ECOSOC) - 54 członków	Zgromadzenie Ogólne - 191 członków
Metoda wybierania	Nie ma głosowania, członkowie wybierani poprzez aklamację, zwykłą większością	Członkowie wybierani w drodze bezpośredniego głosowania na poszczególnych kandydatów.Do wyboru kandydata potrzebna jest bezwzględna większość (96 głosów)
Liczba członków organu	53	47
Liczba spotkań w ciągu roku	Jedno	Nie mniej niż trzy
Długość trwania sesji	6 tygodni	Nie mniej niż 10 tygodni
Powołanie specjalnych, ponadplanowych sesji	Wymagana zgoda większości członków Komisji	Za zgodą 1/3 członków Rady
Zawieszenie członków	Brak regulacji	2/3 przedstawicieli Zgromadzenia Ogólnego może zawiesić przywileje i prawa członka, który poważnie i regularnie narusza prawa człowieka
Kryteria dla kandydatów ubiegających się o wybór	Brak regulacji	Osiągnięcia w dziedzinie promocji i ochrony praw człowieka. Dobrowolne przyrzeczenia i zobowiązania
Zobowiązania członków	Brak regulacji	Utrzymanie najwyższych standardów w promocji i ochronie praw człowieka. Pełna współpraca z Radą. W czasie trwania kadencji poddanie się ocenie przy zastosowaniu mechanizmu wszechstronnego okresowego przeglądu
Ocena działalności członka	Brak regulacji	Członek oceniany przy zastosowaniu mechanizmu wszechstronnego okresowego przeglądu, którego zasady funkcjonowania będą rozwijane przez Radę w czasie pierwszego roku jej działalności
Zmiany w członkostwie	Brak regulacji	Po raz pierwszy nowi członkowie będą wybrani w maju 2006 roku
Specjalne mechanizmy i instrumenty	Zależnie od prowadzonych działań	W rok po rozpoczęciu działalności, Rada dokona przeglądu i oceny działań, usprawni i poprawi swoje funkcjonowanie
Harmonogram spotkań	Zawiera stały punkt 8 dotyczący Izraela	Brak stałych punktów
Czas trwania kadencji	Nieokreślony	Nie dłużej niż dwie następujące po sobie trzyletnie kadencje