Podkomitet Komitetu Przeciwko Torturom, do Spraw Zapobiegania Torturom oraz Innemu Okrutnemu, Nieludzkiemu lub Poniżającemu Traktowaniu albo Karaniu (Podkomitet do Spraw Prewencji) jest nowym rodzajem ciała w systemie ochrony praw człowieka ONZ. Posiada on mandat prewencyjny, skoncentrowany wokół innowacyjnego, zrównoważonego i proaktywnego podejścia do zapobiegania torturom i złemu traktowaniu. Podkomitet rozpoczął swoją pracę w lutym 2007 r.
Podkomitet został powołany na podstawie przepisów Protokołu Fakultatywnego do Konwencji w Sprawie Zakazu Stosowania Tortur oraz Innego Okrutnego, Nieludzkiego lub Poniżającego Traktowania albo Karania, który został przyjęty w grudniu 2002 r. przez Zgromadzenie Ogólne ONZ, a wszedł w życie w lipcu 2006 r.
Podkomitet jest ciałem 25 niezależnych i bezstronnych ekspertów pochodzących z różnych środowisk i regionów świata. Członkowie wybierani są przez państwa – strony Protokołu na 4-letnią, jednokrotnie odnawialną kadencję.
Podkomitet publikuje rokrocznie dostępne publicznie sprawozdanie ze swojej pracy, które jest prezentowane Komitetowi przeciwko Torturom oraz Zgromadzeniu Ogólnemu ONZ w Nowym Jorku. Poza swoją pracą terenową, Podkomitet spotyka się 3 razy w roku na jednotygodniowe sesje, które odbywają się w Biurze ONZ w Genewie.
W jaki sposób Podkomitet wykonuje swoje obowiązki?
Podkomitet przeprowadza wizyty krajowe w czasie których delegacja złożona z członków Podkomitetu wizytuje miejsca przebywania osób pozbawionych wolności. Podczas wizyt, Podkomitet bada warunki przetrzymywania tych osób, ich codzienne życie, włączając sposób w jaki są traktowani, właściwe ramy legislacyjne i instytucjonalne i inne kwestie, które mogą być związane z zapobieganiem torturom i złemu traktowaniu. Na koniec swoich wizyt, Podkomitet sporządza pisemne sprawozdanie, które zawiera zalecenia i uwagi do państwa, do których powinno się ono ustosunkować w przeciągu 6 miesięcy od otrzymania sprawozdania. Wywołuje to dalszą dyskusję dotycząca wdrażania zaleceń, a w ten sposób rozpoczyna proces ciągłego dialogu. Sprawozdania z wizyt Podkomitetu są poufne, ale państwa są zachęcane do ich upubliczniania, na co pozwala Protokół.
Podczas przeprowadzania wizyt doradczych Krajowych Mechanizmów Prewencji, Podkomitet skupia się na kwestiach dotyczących tworzenia i/lub funkcjonowania KMP w danym kraju. Wizyty doradcze w państwach – stronach dotyczące wdrażania przepisów Protokołu koncentrują się na dyskusji na wysokim szczeblu z właściwymi władzami, która dotyczy wszystkich kwestii związanych ze przestrzeganiem przez państwa przepisów Protokołu.
Podkomitet działa zgodnie z zasadami poufności, bezstronności, nie-selektywności, uniwersalności i obiektywności. Podkomitet wykonuje swoje obowiązki w duchu współpracy. Ma na celu wejście w interakcję z państwami – stronami poprzez proces konstruktywnego dialogu i współpracy, a nie potępienia. Nie mniej jednak, jeżeli państwo – strona odmawia współpracy lub nie podejmuje kroków zmierzających do poprawy sytuacji zgodnie z zaleceniami, Podkomitet może zwrócić się do Komitetu przeciwko Torturom o wydanie publicznego oświadczenia lub o opublikowanie sprawozdania Podkomitetu, o ile nie zostało ono jeszcze upublicznione.
Więcej informacji:
Subcommittee on Prevention of Torture and other Cruel, Inhuman or Degrading Treatment or Punishment (“SPT”)