Czym jest Konwencja o Prawach Osób Niepełnosprawnych?
Konwencja o Prawach Osób Niepełnosprawnych to międzynarodowy traktat dotyczący praw człowieka uchwalony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ 13 grudnia 2006 r.; został otwarty do podpisu 30 marca 2007 r., a wszedł w życie 3 maja 2008 r. gdy 20. państwo dokonało jego ratyfikacji.
Konwencja przyjmuje szeroką definicję osób niepełnosprawnych i potwierdza, że wszystkie osoby z jakimkolwiek rodzajem niepełnosprawności muszą mieć możliwość korzystania ze wszystkich praw człowieka i podstawowych wolności. Wyjaśnia ona w jaki sposób wszystkie kategorie praw człowieka powinny być stosowane wobec osób niepełnosprawnych, identyfikuje obszary, w których muszą zostać dokonane niezbędne adaptacje tak aby osoby te mogły skutecznie korzystać ze swoich praw oraz obszary w których prawa te są naruszane, a także takie gdzie ochrona prawna musi zostać wzmocniona.
Czym jest Komitet Praw Osób Niepełnosprawnych?
Komitet Praw Osób Niepełnosprawnych to ciało 18 niezależnych ekspertów, które monitoruje wykonywanie Konwencji o Prawach Osób Niepełnosprawnych. Członkowie Komitetu są niezależni, nie przyjmują instrukcji od rządów państw. Wybierani są oni na 4-letnią kadencję z listy osób nominowanych przez państwa podczas Konferencji Państw Stron z możliwością jednokrotnego ponownego wyboru.
W jaki sposób pracuje Komitet Praw Osób Niepełnosprawnych?
Wszystkie państwa – strony zobowiązane są do przedkładania Komitetowi regularnych sprawozdań dotyczących wykonywania praw zapisanych w Konwencji. Pierwsze sprawozdanie państwo – strona składa w ciągu 2 lat od ratyfikowania Konwencji, a potem raz na 4 lata. Komitet bada każde sprawozdanie, przedstawia sugestie i zalecenia ogólne dotyczące sprawozdania. Zalecenia te przybierają formę uwag końcowych (concluding observations) wobec danego państwa – strony.
Komitet na ogół spotyka się w Genewie i odbywa 2 sesje w ciągu roku.
Czym jest Protokół fakultatywny do Konwencji?
Protokół fakultatywny do Konwencji, który wszedł w życie w tym samym czasie co Konwencja, przyznaje 2 dodatkowe uprawnienia dla Komitetu:
- Przyjmowanie i rozpatrywanie skarg indywidualnych
- Przeprowadzanie dochodzeń w wypadku wiarygodnych dowodów poważnych i regularnych naruszeń przepisów Konwencji
Polska podpisała Konwencję 30 marca 2007 r. Nie podpisała natomiast Protokołu fakultatywnego, na mocy którego można składać skargi do Komitetu Praw Osób Niepełnosprawnych. W związku z tym skargi kierowane przez Polaków nie są rozpatrywane przez ten Komitet.
Więcej informacji:
Committee on the Rights of Persons with Disabilities (CRPD)