facebook facebook instagram youtube

Kampania Sekretarza Generalnego ONZ
przeciw przemocy wobec kobiet
- plan działań




"Zjednoczmy się, aby wyeliminować przemoc wobec kobiet"

  • Co najmniej jedna na trzy kobiety jest bita, zmuszana do seksu lub wykorzystywana w inny sposób.

  • Jedna na pięć kobiet jest ofiarą gwałtu lub usiłowania gwałtu.

  • Ponad 80% ofiar handlu ludźmi stanowią kobiety.

  • Około 130 milionów kobiet zostało poddanych okaleczeniu żeńskich narządów płciowych.

  • Przemoc wobec kobiet pociąga za sobą ogromne koszty społeczne i ekonomiczne, osłabia udział kobiet w rozwoju, ogranicza ich aktywne zaangażowanie w takie kwestie jak pokój, bezpieczeństwo oraz prawa człowieka. Stanowi poważną przeszkodę w osiąganiu międzynarodowych założeń dotyczących rozwoju, w tym Milenijnych Celów Rozwoju.

Przemoc wobec kobiet jest przejawem dyskryminacji. Występuje we wszystkich państwach świata, bez względu na poziom rozwoju kraju. Stanowi zagrożenie dla praw, zdrowia i dobrobytu wszystkich kobiet, zarówno biednych, jak i bogatych. Kobiety i dziewczęta są wciąż bardziej zagrożone niż mężczyźni w sytuacjach konfliktowych, gdyż są narażone na ataki na tle seksualnym. Przemoc ma wpływ na ich życie nawet wiele lat po zakończeniu konfliktu. Może przyczyniać się do rozprzestrzeniania się wirusa HIV i AIDS. Większość ofiar handlu ludźmi stanowią kobiety i dzieci. Ofiary cierpią w milczeniu, nie mając prawie żadnych szans na sprawiedliwość, pomoc czy wsparcie.

Na rządach państw spoczywa obowiązek przedsięwzięcia odpowiednich kroków przeciwdziałających przemocy wobec kobiet.

Po dekadach wysiłków podejmowanych przez ruchy kobiet, a szczególnie od czasu przyjęcia Pekińskiej Platformy Działania (1995 r.), wyeliminowanie przemocy wobec kobiet i dziewcząt stało się priorytetem społeczności międzynarodowej.

25 lutego 2008 r. Sekretarz Generalny ONZ ogłosił rozpoczęcie kampanii "Zjednoczmy się, aby wyeliminować przemoc wobec kobiet" (UNiTE to end violence against women). Jest to wieloletni projekt mający na celu zapobieganie oraz wyeliminowanie przemocy wobec kobiet i dziewcząt na całym świecie. Kampania zapewnia wspólną platformę działania dla wszystkich zainteresowanych stron i wzywa do światowej mobilizacji.

Kampania odbywa się w latach 2008-2015, tak aby jej zakończenie zbiegło się w czasie z planowaną datą osiągnięcia Milenijnych Celów Rozwoju. Ma to podkreślić, że przeciwdziałanie przemocy wobec kobiet jest konieczne dla postępu w takich kwestiach jak ograniczenie ubóstwa czy rozwój. Kampania nawiązuje do trzeciego z Milenijnych Celów Rozwoju: promowania równości płci i społecznego awansu kobiet.

Do 2015 roku, Kampania ma na celu zwiększenie liczby państw posiadających krajowe plany działań dotyczące zapobiegania przemocy, odpowiednie ustawodawstwo oraz oferujących pomoc dla wykorzystanych kobiet i dziewcząt. Kampania ma także przyczynić się do wzrostu świadomości społecznej oraz do zwiększenia ilości środków przeznaczanych na zapobieganie oraz przeciwdziałanie wszelkim formom przemocy wobec kobiet i dziewcząt we wszystkich krajach świata. Jednym z założeń Kampanii jest również zwiększenie udziału mężczyzn i chłopców w działaniach na rzecz zwalczania przemocy wobec kobiet. Inne strategie zapobiegające przemocy, szczególnie te skupiające się na edukacji małych dzieci, powinny również być promowane.

Sekretarz Generalny ONZ wzywa rządy, społeczeństwa obywatelskie, organizacje walczące o prawa kobiet, młodych ludzi, sektor biznesu, media, cały system Narodów Zjednoczonych, oraz kobiety i mężczyzn do zjednoczenia się w przeciwdziałaniu globalnemu zjawisku przemocy wobec kobiet i dziewcząt. Ważne jest, aby w Kampanię zaangażowały się również organizacje religijne, aktywiści walczący o prawa człowieka oraz osoby sławne i wpływowe.

Coraz więcej krajów przyjęło, lub jest w trakcie wprowadzania w życie, odpowiednich przepisów prawnych i planów działania, które mają na celu eliminację przemocy wobec kobiet. Zapisy te muszą jednak być przestrzegane, gdyż w przeciwnym razie sprawcy przemocy pozostaną bezkarni, a pomoc dla ofiar lub dostęp do odpowiednich usług będą niewystarczające. Wysiłki zapobiegające przemocy wobec kobiet wciąż nie są dostateczne. Wiele krajowych projektów pozostaje niedofinansowanych.

Kampania zachęcą wszystkie kraje do osiągnięcia następujących pięciu kluczowych celów do 2015 roku:

  1. Przyjęcia i egzekwowania uregulowań prawnych związanych z problemem przemocy wobec kobiet oraz karających wszelkie jej formy, zgodnych z międzynarodowymi standardami praw człowieka.

  2. Przyjęcia i wprowadzenia w życie odpowiednio finansowanych krajowych planów działania obejmujących sektory publiczne i prywatne.

  3. Zbierania danych na temat występowania różnych form przemocy wobec kobiet i dziewcząt oraz stworzenia systemów ich analizowania.

  4. Rozpoczęcia krajowych i lokalnych kampanii angażujących przedstawicieli społeczeństw w zapobieganie przemocy oraz we wspieranie kobiet i dziewcząt, które jej doświadczyły.

  5. Podjęcia systematycznych wysiłków przeciwdziałających przemocy seksualnej w trakcie konfliktów i chroniących kobiety i dziewczęta przed gwałtem stosowanym jako taktyka wojenna. Wprowadzenie w życie wszelkich odnoszących się do tego problemu aktów prawnych.

Główne elementy Kampanii to:

  • Światowa promocja - wspieranie kwestii przeciwdziałania przemocy wobec kobiet na wszystkich poziomach, w tym przez głowy państw i urzędników wysokiego szczebla. Angażowanie społeczeństw i opiniotwórców w celu zapewnienia realizacji podjętych zobowiązań.

  • Zwiększenie wysiłków oraz umocnienie partnerstwa na krajowych i regionalnych poziomach poprzez inicjowanie kampanii regionalnych połączonych z inicjatywami krajowymi.

  • Przykładowe przywództwo ONZ - rozszerzanie roli Organizacji w zapobieganiu i eliminowaniu przemocy wobec kobiet i dziewcząt na poziomach globalnym, regionalnym i krajowym poprzez wspieranie, mobilizację środków oraz zachęcanie poszczególnych krajów do wprowadzania w życie odpowiednich przepisów prawnych i  programów.

Podczas Kampanii zostaną przygotowane dwa raporty na temat osiągnięć, dalszych wyzwań oraz zdobytych doświadczeń - jeden w połowie trwania Kampanii oraz drugi po jej zakończeniu.

Przykłady inicjatyw Organizacji Narodów Zjednoczonych mających na celu poprawę efektywności działań na rzecz zakończenia przemocy wobec kobiet:

ONZ Przykłady podejmowanych działań
Sekretarz Generalny
  • Ogłoszenie Kampanii UNiTE.

  • Opracowanie Sekretarza Generalnego na temat przemocy seksualnej wobec kobiet (2006 r.) (Secretary-General's in-depth study on all forms of violence against women).

  • Zachęcanie światowych liderów do podejmowania odpowiednich działań przeciwdziałających przemocy wobec kobiet.

  • Zachęcanie poszczególnych krajów do przyjmowania odpowiedniego prawodawstwa zapewniającego karalność za popełnione akty przemocy, profilaktykę, odpowiednie środki finansowe, wsparcie dla ofiar, mechanizmy monitorujące oraz wprowadzenie w życie wydanych aktów prawnych.

  • Tworzenie globalnej sieci współpracy przywódców-mężczyzn mającej na celu pomoc w mobilizowaniu mężczyzn i chłopców w przeciwdziałanie przemocy wobec kobiet.

  • Zwołanie spotkania na wysokim szczeblu w 2010 roku w celu oceny dokonanych postępów, wymiany doświadczeń oraz zaplanowania dalszych działań.
Rada Bezpieczeństwa Wydanie rezolucji S/RES/1325(2000) i S/RES/1820(2008) potępiających przemoc seksualną podczas konfliktów zbrojnych.
Zgromadzenie Ogólne Wydanie rezolucji A/RES/61/143, A/RES/61/144, A/RES/62/132, A/RES/62/133 oraz A/RES/62/134 wzywających do zwiększenia wysiłków mających na celu eliminację przemocy wobec kobiet, gwałtów i innych form przemocy seksualnej (także w sytuacjach konfliktowych), przemocy wobec imigrantek oraz handlu kobietami.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) Opracowanie raportu na temat stanu zdrowia kobiet oraz przemocy domowej wobec kobiet: WHO Multi-country Study on Women's Health and Domestic Violence against Women (2005).
Fundusz Narodów Zjednoczonych wspierający działania na rzecz eliminacji przemocy wobec kobiet (United Nations Trust Fund in Support of Actions to Eliminate Violence against Women) Finansowane są z niego działania na rzecz eliminacji przemocy wobec kobiet.
Fundusz na rzecz osiągania Milenijnych Celów Rozwoju (MDG Achievement Fund) Na poziomie krajowym, Fundusz stanowi zachętę dla państw uczestniczących, aby pracowały nad osiągnięciem trzeciego z celów: promowaniem równości płci i awansu społecznego kobiet oraz nad wprowadzeniem swoich zobowiązań w życie. Z trzynastu projektów realizowanych w ramach funduszu, siedem dotyczy eliminacji przemocy wobec kobiet.
Zespoły Przedstawicielstw ONZ w danym kraju (UN Country Teams) Wspieranie krajowych i lokalnych inicjatyw dotyczących kwestii przemocy wobec kobiet.
Grupa Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (United Nations Development Group - UNDG) Rozwijanie systemu treningów i szkoleń dla pracowników Zespołów Przedstawicielstw ONZ (UN Country Teams), które skupiają się na umacnianiu polityki "zera tolerancji" wśród pracowników ONZ.
Ponadto:
  • Wspólne oświadczenie agend ONZ na temat eliminacji praktyk okaleczania żeńskich narządów płciowych (Interagency Statement on the Elimination of Female Genital Mutilation (FGM).

  • Utworzenia Międzyagencyjnej sieci współpracy dotyczącej kobiet, równouprawnienia płci oraz przemocy wobec kobiet (Interagency Network on Women and Gender Equality Task Force on violence against women).

  • Wspieranie powszechnej ratyfikacji oraz implementacji najważniejszych konwencji dotyczących praw człowieka (np. Konwencji ds. Eliminacji Wszelkich Form Dyskryminacji Kobiet i jej Protokołu Dodatkowego).

  • Działania NZ przeciwko przemocy seksualnej w czasie konfliktów (UN Action against Sexual Violence in Conflict).

  • Potępianie przemocy seksualnej podczas konfliktów oraz promowanie rezolucji Rady Bezpieczeństwa S/RES/1325(2000) i S/RES/1820(2008) wspierających Kampanię ONZ przeciw przemocy seksualnej w czasie konfliktów "Stop Gwałtom" (Stop Rape Now).

  • Zwiększanie wysiłków mających na celu wzrost funduszy na rzecz walki z przemocą w czasie konfliktów poprzez odpowiednie finansowanie pomocy humanitarnej podczas i po zakończeniu konfliktu.

  • Udzielanie wsparcia technicznego oraz pomocy w gromadzeniu środków potrzebnych do implementacji krajowych planów działań i aktów prawnych.

  • Mobilizacja donorów i instytucji w celu zapewnienia środków finansowych potrzebnych do krajowych implementacji.

  • Zintensyfikowanie mobilizacji środków na Fundusz Narodów Zjednoczonych wspierający działania na rzecz eliminacji przemocy wobec kobiet.

  • Monitorowanie implementacji Biuletynu Sekretarza Generalnego na temat wykorzystywania seksualnego (Secretary-General's Bulletin on sexual exploitation and sexual abuse) oraz dyrektywy Departamentu Misji Pokojowych na temat molestowania seksualnego w czasie misji pokojowych ONZ.

  • Poprawa wewnętrznych procedur dotyczących wykorzystywania i molestowania seksualnego, ulepszanie opieki oraz usług dla pracowników i członków rodzin, którzy stali się ofiarami przemocy wobec kobiet i dziewcząt.

Dokument opracowany przez Ośrodek Informacji ONZ w Warszawie - grudzień 2008 r.