facebook facebook instagram youtube
Kobiety, rozwój, pokój

Międzynarodowy Dzień Kobiet:
spojrzenie w przeszłość

Międzynarodowy Dzień Kobiet jest obchodzony w wielu państwach całego świata. Tego dnia uznawane są zasługi wszystkich kobiet bez względu na podziały narodowościowe, etniczne, językowe, kulturowe, gospodarcze czy polityczne. Jest to okazja, by spojrzeć wstecz na zmagania i dokonania z przeszłości, a co ważniejsze, by spojrzeć w przyszłość i zwrócić uwagę na niewykorzystany potencjał oraz możliwości, jakie otwierają się przed następnymi pokoleniami kobiet.

Rok 1975 został ogłoszony Międzynarodowym Rokiem Kobiet. W tym roku po raz pierwszy obchodzono na świecie Międzynarodowy Dzień Kobiet (8 marca). Dwa lata później, Zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło rezolucję, na mocy której Dzień Praw Kobiet i Pokoju na Świecie mógł być obchodzony w dowolnie wybranym przez Państwa Członkowskie dniu, zgodnie z tradycją danego kraju. Przyjmując rezolucję Zgromadzenie Ogólne uznało znaczącą rolę kobiet w rozwoju społecznym oraz procesach pokojowych. Wezwało również do zakończenia dyskryminacji oraz udzielenia większego wsparcia kobietom, aby mogły w pełni i na równych prawach uczestniczyć w życiu społeczno-politycznym.

1909 r. Początki Międzynarodowego Dnia Kobiet wywodzą się z ruchów robotniczych na przełomie dwudziestego wieku w Ameryce Północnej i Europie. Pierwsze obchody Narodowego Dnia Kobiet odbyły się 28 lutego 1909 r. w Stanach Zjednoczonych. Zostały one wyznaczone przez Socjalistyczną Partię Ameryki dla upamiętnienia strajku pracowników przemysłu odzieżowego w 1908 r. w Nowym Jorku. Wtedy kobiety protestowały przeciwko złym warunkom pracy.

1910 r. Podczas konferencji w Kopenhadze Międzynarodówka Socjalistyczna ustanowiła Dzień Kobiet, który nabrał charakteru międzynarodowego. Dzień ten służył krzewieniu idei praw kobiet oraz budowaniu społecznego wsparcia dla powszechnych praw wyborczych dla kobiet. W konferencji udział wzięło ponad 100 uczestniczek z 17 krajów, w tym trzy kobiety po raz pierwszy wybrane do Parlamentu Fińskiego. Ustanowienie Dnia Kobiet zostało przyjęte w drodze anonimowego głosowania, bez ustalania dokładnej daty jego obchodów.

1911 r. Po raz pierwszy Międzynarodowy Dzień Kobiet obchodzono w  Austrii, Danii, Niemczech i Szwajcarii (19 marca). Zorganizowane tego dnia wiece zgromadziły ponad milion kobiet i mężczyzn. Domagano się prawa kobiet do głosowania i obejmowania stanowisk publicznych, praw kobiet do pracy i szkoleń zawodowych oraz zaprzestania dyskryminacji w miejscu pracy.

1913 - 1914 r. W Międzynarodowym Dniu Kobiet protestowano przeciwko Pierwszej Wojnie Światowej. W Rosji kobiety po raz pierwszy obchodziły Międzynarodowy Dzień Kobiet włączając się w ten sposób do ruchu na rzecz pokoju. Wiece odbyły się w ostatnią niedzielę lutego, co według kalendarza gregoriańskiego miało miejsce 8 marca. Właśnie 8 marca Międzynarodowy Dzień Kobiet był obchodzony w innych krajach. Na licznych zgromadzeniach i wiecach protestowano przeciwko wojnie i wyrażano solidarność z ruchem na rzecz praw kobiet.

1917 r. W obliczu trwającej wojny rosyjskie kobiety zorganizowały strajki i protesty pod hasłem "chleb i pokój". Do wydarzeń doszło w ostatnią niedzielę lutego. Cztery dni później abdykował car, a rząd tymczasowy przyznał kobietom prawa wyborcze.

Organizacja Narodów Zjednoczonych a równość płci

W ciągu stulecia Międzynarodowy Dzień Kobiet nabrał nowego światowego wymiaru w krajach rozwiniętych i rozwijających się. Rozszerzający się ruch kobiet upowszechniły cztery światowe konferencje w sprawach kobiet zorganizowane przez ONZ. Wydarzenia te uczyniły obchody Międzynarodowego Dnia Kobiet zdarzeniem mobilizującym starania na rzecz praw kobiet i ich udziału w życiu polityczno- gospodarczym. Międzynarodowy Dzień Kobiet jest okazją do refleksji nad postępem dokonanym w dziedzinie praw kobiet. Tego Dnia nie tylko upamiętnia się odwagę i determinację kobiet, które zasłużyły się w historii swoich państw i społeczeństw, ale również apeluje o konieczność podjęcia nowych wyzwań.

Podpisana w 1945 roku Karta Narodów Zjednoczonych była pierwszym międzynarodowym dokumentem potwierdzającym zasadę równości kobiet i mężczyzn. W ciągu sześćdziesięciu lat ONZ brała udział w opracowywaniu międzynarodowych strategii, standardów, programów i celów promujących podwyższanie statusu kobiet. Osiągnięcia w dziedzinie praw kobiet stanowią już historyczne dziedzictwo świata.

Organizacja Narodów Zjednoczonych i jej wyspecjalizowane agendy propagują równoprawne uczestnictwo kobiet w realizacji celów zrównoważonego rozwoju, pokoju, bezpieczeństwa i pełnego poszanowania praw człowieka. Problematyka uwłasnowolnienia kobiet znajduje się w centrum działań ONZ w dziedzinach społeczno - gospodarczo - politycznych na całym świecie.


Dokument opracowany przez Ośrodek Informacji ONZ w Warszawie marzec 2005 r.