Gospodarka
Czym jest Global Compact
WsteczPo raz pierwszy ideę Global Compact przedstawił Sekretarz Generalny Narodów Zjednoczonych Kofi Annan na światowym Forum Ekonomicznym 31 stycznia 1999 roku. Wezwał on liderów światowego biznesu do wsparcia budowy społecznych i ekonomicznych podstaw, niezbędnych dla podtrzymania nowej gospodarki światowej i spowodowania by dzięki globalizacji zyskali wszyscy ludzie na świecie.
Propozycja ta spotkała się z pozytywnym przyjęciem. Przeprowadzona została seria wstępnych spotkań zorganizowanych przez ONZ z reprezentantami świata biznesu, jak również z międzynarodowymi organizacjami pracodawców oraz społecznymi . Rozpoczęcie realizacji programu Global Compact zostało ogłoszone uroczyście 26 lipca 2000 roku w głównej siedzibie Narodów Zjednoczonych .
Global Compact, oparty na zasadzie dobrowolnego uczestnictwa, wymagający niewielu formalności i pozbawiony biurokratycznych struktur, stanowi unikalne forum dialogu i wymiany doświadczeń. Pomimo iż obecnie wszedł już w fazę organizacyjną, w dalszym ciągu istnieje konieczność precyzyjnego zdefiniowania pojęcia Global Compact, określenia podmiotów i roli jaką każdy z nich ma odegrać, sposobu dalszej realizacji programu, określenia kryteriów skuteczności, oraz zapewnienia właściwej jakości wyników.
Koncepcja
Global Compact nie jest instrumentem regulacyjnym, czy kodeksem postępowania, ale opartą na zbiorze wartości płaszczyzną współdziałania mającą na celu promocję społecznego utrwalania się tych norm. Charakteryzuje się przejrzystością, obejmuje identyfikację i wymianę informacji na temat najlepszych praktyk opartych na uniwersalnych zasadach.
Idea Global Compact wyraża się w dziewięciu podstawowych zasadach, wynikających z Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, fundamentalnych zasad prawa pracy MOP oraz ustaleń Szczytu Ziemi w Rio de Janeiro. Przyłączając się do programu Global Compact firmy zobowiązują się do przestrzegania powyższych zasad. W ten oto sposób inicjatywa Global Compact promuje dobre praktyki wśród przystępujących do niej przedsiebiorstw a nie same firmy.
Dlaczego przedsiębiorcy powinni uczestniczyć w powyższej inicjatywie? Ponieważ rynek uległ globalizacji, powinna jej również ulec idea i praktyka społecznej odpowiedzialności. W nowej globalnej gospodarce włączenie zasad Global Compact do strategii i sposobów działania firm ma uzasadnienie ekonomiczne.
Program Global Compact nie został pomyślany jako substytut działań rządów, ale jako możliwość pełnienia przez firmy roli liderów w ich dobrze pojętym interesie. Nie zastępuje również innych dobrowolnych inicjatyw. Wręcz przeciwnie, Global Compact dostarcza szerokiej płaszczyzny dla takich inicjatyw, co zachęca do skupienia się na zasadach, które są unikalne w swojej uniwersalności i słuszności.
Uczestnicy Global Compact i ich role
Global Compact angażuje wiele podmiotów: rządy, które definiują zasady, na których opiera się powyższa inicjatywa; przedsiębiorstwa, o których działalności informuje; pracodawców, w rękach których spoczywa proces globalnej produkcji; organizacje społeczne reprezentujące szerszy krąg zainteresowanych; oraz Narody Zjednoczone, jedyne prawdziwe globalne forum polityczne pełniące rolę wiarygodnego mediatora.Włączenie się w realizację Global Compact firm i innych organizacji wymaga przesłania przez ich dyrektorów listu do Sekretarza Generalnego NZ. List ten powinien zawierać jasną deklarację wyrażającą poparcie dla Global Compact i jego dziewięciu głównych zasad, jak również chęć uczestnictwa w podejmowanych w jego ramach działaniach.
Wszyscy uczestnicy mają udzielać wsparcia
Oczekuje się, iż wszyscy uczestnicy staną się rzecznikami idei Global Compact i jej dziewięciu zasad. Poparcie może być realizowane na wiele sposobów np. poprzez włączanie Global Compact do misji firmy, raportów rocznych, biuletynów i działalności publicznej.
Firmy informują o konkretnych krokach
Od uczestniczących firm oczekuje się umieszczenia na stronie internetowej Global Compact (www.unglobalcompact.org) przynajmniej raz w roku informacji o podejmowanych przez nie konkretnych krokach, zgodnych z dziewięcioma zasadami, jak również dzielenia się wnioskami wynikającymi z uczestnictwa w przedsięwzięciu.
Celem zamieszczania tych informacji jest stworzenie forum wymiany doświadczeń. Informacje te mają również stanowić podstawę dialogu, którego skutkiem będzie szersze i pełniejsze zrozumienie pojęcia "dobrych praktyk".
Z upływem czasu powyższe informacje łącznie z dodatkowo zlecanymi przez Biuro Global Compact case-studies utworzą bazę wszechstronnego banku danych, dysponującego użytecznymi informacjami, jak wprowadzać zmiany wspierające dziewięć zasad i przezwyciężać przeszkody w ich wdrażaniu. Bank danych ma posłużyć jako Ľródło informacji nie tylko dla firm uczestniczących w Global Compact, ale również dla mediów, społeczności akademickiej i innych zainteresowanych stron.
Uczestnicy zaproszeni do partnerstwa
Global Compact zaprasza uczestników do współpracy z Narodami Zjednoczonymi i ich agendami, na zasadzie dobrowolności, rozróżniając przy tym dwa modele partnerstwa:
- Dialogi tematyczne organizowane pod auspicjami Global Compact. W rozmowach wezmą udział przedstawiciele Narodów Zjednoczonych, państw, świata biznesu, organizacje pracodawców i społeczne. W pierwszej kolejności będzie omawiana problematyka prowadzenia działalności gospodarczej w strefach konfliktu.
- Zasady Global Compact mają stać się nie tylko integralną częścią praktyk biznesu. Global Compact ma zachęcić firmy również do podjęcia dodatkowych działań wymagających większej odpowiedzialności społecznej. Działania te powinny być zgodne z zasadami Global Compact i celami Narodów Zjednoczonych, takimi jak likwidacja ubóstwa. Mają również przynosić korzyść krajom rozwijającym się. Projekty mogłyby być podejmowane we współpracy z każdym partnerem Narodów Zjednoczonych, oraz w zależności od projektu, także z organizacjami pracodawców i społecznymi.
Organizacje pracodawców i społeczne zakorzeniają ideę Global Compact w społeczeństwie
Aktywne zaangażowanie pracodawców i organizacji pozarządowych w proces projektowania i realizacji przedsięwzięć jest nieodzowne dla zakorzenienia idei Global Compact w społeczeństwie. Co więcej, dostarczane przez partnerów ekspertyzy pomogą maksymalizować korzyści wynikające z doświadczeń firm przekazywanych za pośrednictwem internetu, dialogu i partnerskich projektów. Pracodawcy, jako partner w przemyśle, mają do odegrania szczególną rolę.
Szacunek i wzajemne zrozumienie
Uczestnictwo w Global Compact jest oparte na wzajemnym szacunku i zobowiązaniu do dialogu oraz pragnieniu osiągnięcia postępu w ramach wspólnych założeń przedstawionych przez Global Compact. Uczestnicy mają dodatkowo prawo do przedstawiania własnego podejścia do różnych problemów.
Główne kompetencje NZ
Global Compact jest unikalnym instrumentem do promowanie celów globalnego społeczeństwa i odpowiedzialności społecznej. Jego założenia znajdują umocowanie w wartościach propagowanych przez Narody Zjednoczone i ich misji. Na tej podstawie tworzą się nowe możliwości i siła oddziaływania.
Siła zasad
Uniwersalność i słuszność dziewięciu zasad inspiruje wszystkie podmioty do pracy na rzecz zmian na lepsze. Ponieważ Global Compact oparty jest na zasadach przestrzegania praw człowieka, standardów pracy oraz ochrony środowiska, tworzy wiarygodną podstawę do zdefiniowania i działań społeczności globalnej.
Największe forum świata
Możliwość zorganizowania światowych spotkań na najwyższym szczeblu stwarza wyjątkowe okazje do prowadzenia dialogu oraz określenia i wdrażania działań na wielką skalę.
Przewodnictwo Sekretarza Narodów Zjednoczonych
Osobisty wkład i zaangażowanie Sekretarza Generalnego podkreśla prestiż i pragmatyczną naturę Global Compact.
Zdolność partnerskiej współpracy
Jako inicjatywa Narodów Zjednoczonych i wspólne przedsięwzięcie agend NZ Global Compact posiada niezrównany dostęp do globalnych, regionalnych i krajowych podmiotów oraz ekspertyz, jak również środków pomocy dla realizacji celów i wizji tej organizacji.
Kryteria sukcesu
Powodzenia Global Compact opiera się przede wszystkim na skuteczności generowania działań wspierających cele Narodów Zjednoczonych, które inaczej nie miałyby miejsca. Opierając się na tym założeniu kryteria sukcesu Global Compact można zdefiniować następująco:
Zastosować dziesięć zasad w działaniach firm
Do 2002 roku zachęcić do współpracy 100 największych międzynarodowych i 1000 innych firm we wszystkich regionach świata. Firmy te zobowiążą się zastosować dziewięć zasad we własnych strategiach zarządzania.
Utworzyć bank danych
Bank ma zawierać informacje przedstawione przez firmy, które opisują doświadczenia związane z wcielaniem dziewięciu zasad, działania, które powinno się podejmować, i te których należy unikać. W oparciu o te dane zostanie podjęty dialog mający za zadanie osiągnięcie wspólnie wypracowanego pojęcia dobrych praktyk.
Prowadzenie dialogu
Raz do roku odbędzie się forum na którym prowadzony będzie dialog. Na forum będą omawiane praktyczne sprawy, np. wytyczne dla podejmowanych działań, które zainspirują przeprowadzenie zmian wśród uczestniczących organizacji.
Inicjowanie projektów partnerstwa
Global Compact powinien inicjować każdego roku znaczącą liczbę konkretnych projektów partnerstwa. Projekty te winny odzwierciedlać i promować zasady Global Compact przynosząc jednocześnie szczególną korzyść krajom rozwijającym się.
Kierownictwo
Global Compact jest inicjatywą Sekretarza Generalnego NZ. Cała odpowiedzialność za kierowanie programem spoczywa więc na jego barkach. W celu podtrzymania inicjatywy i zapewnienia jakości kontroli została ustanowiona niewielka struktura wspierająca w postaci Biura Global Compact, podlegająca bezpośrednio Sekretarzowi Generalnemu.
Global Compact będzie miał maksymalny oddĽwięk tylko wówczas, gdy inni przyjmą jego cele i będą je realizować. Dlatego też pozostanie przedsięwzięciem innowacyjnym, otwartym i opartym na partnerskiej współpracy, w ramach której kluczowe kryterium przynależności będzie stanowić chęć i zdolność realizacji wyznaczonych celów. Partnerzy będą koncentrować się na ciągłym zdobywaniu doświadczeń i udoskonalaniu efektów działań.
Biuro Global Compact nie akceptuje składek pochodzących z sektora prywatnego, przeznaczonych na jego funkcjonowanie. Są również przestrzegane surowe reguły dotyczące stosowania logo NZ .
Otwartość struktury Global Compact zapewnia elastyczność w dostosowaniu się do zmieniających się warunków. Istnieje jednak konieczność kierowania programem w celu kontroli zachodzących procesów. Dla utrzymania takiej kontroli przewidziano dwa instrumenty. Pierwszy w postaci corocznych spotkań Sekretarza Generalnego i szefów organizacji partnerskich dla NZ z liderami sektora prywatnego, pracodawcami i organizacjami społecznymi, dla dokonania przeglądu postępów i wytyczenia głównego kierunku działania.
Inne mechanizmy, takie jak utworzenie grupy "najlepsi z najlepszych" czy grup doradczych, mogą zostać ustanowione w trakcie realizacji kluczowych przedsięwzięć. Będą się one jednak rozwijać zgodnie z aktualnymi potrzebami i celami, a ich istnienie ma być ograniczone czasowo.
Wstecz