Rozwiązanie problemu głodu jest podstawowym warunkiem trwałego rozwoju społeczeństw Afryki Subsaharyjskiej, stwierdza Raport UNDP Zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego musi zająć centralne miejsce w agendzie rozwoju kontynentu afrykańskiego
Nairobi, Kenia, 15 maja 2012 r. — Afryka Subsaharyjska nie utrzyma swego wzmożonego wzrostu gospodarczego o ile nie wyeliminuje głodu, który dotyka blisko jedną czwartą mieszkańców, podaje United Nations Development Programme (UNDP - Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju) w najnowszym Raporcie o Rozwoju Społecznym w Afryce na rok 2012: Przyszłość i Bezpieczeństwo Żywnościowe. “Imponujące wskaźniki wzrostu PKB w Afryce nie przełożyły się na eliminację głodu i niedożywienia. Bezpieczeństwo żywnościowe musi obejmować zarówno aspekt wzrostu jak i aspekt społeczny” powiedziała dzisiaj Administrator UNDP Helen Clark podczas inauguracji Raportu, w której uczestniczył Prezydent Kenii Mwai Kibaki.
Raport przedstawia argument, że koncentrowanie się wyłącznie na rolnictwie również nie rozwiąże problemu bezpieczeństwa żywnościowego, i dlatego też nawołuje do przyjęcia nowego podejścia do tematu, który by obejmował różne dziedziny; od infrastruktury wiejskiej po opiekę zdrowotną i nowe formy opieki społecznej oraz umacnianie lokalnych społeczności. Udzielenie prawa głosu biednym i bezbronnym dzięki silniejszym samorządom lokalnym i przedstawicielom społeczeństwa obywatelskiego jest również potrzebne do zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego.
Raport przekonuje, że szybkie tempo zmian i nowe ożywienie gospodarcze na kontynencie afrykańskim czyni obecną chwilę sprzyjającą podjęciu odpowiednich działań.
Głód pomimo dostatku
“To okrutny paradoks, że w świecie nadprodukcji żywności, na kontynencie afrykańskim, obdarzonym wystarczającymi zasobami rolniczymi, rozpowszechnił się głód i niedożywienie” powiedział Tegegnework Gettu, Dyrektor Biura UNDP w Afryce.
Jeszcze jednym paradoksem Afryki Subsaharyjskiej jest to, że wysoki wzrost gospodarczy ostatnich lat – jeden z najwyższych na świecie – oraz wydłużenie przeciętnej długości życia, jak również szerszy dostęp do edukacji, nie przełożyły się na lepsze bezpieczeństwo żywnościowe.
Afryka Subsaharyjska jest najbardziej niestabilnym pod względem bezpieczeństwa żywnościowego regionem świata. Ponad jedna czwarta populacji wynoszącej 856 milionów jest niedożywiona. W chwili obecnej ponad milion ludzi z regionu Sahelu, na półpustynnych terenach ciągnących się od Senegalu do Czadu, jest zagrożonych głodem; drugie tyle zamieszkujących region Rogu Afryki jest zagrożonych z powodu zeszłorocznego kryzysu żywnościowego w Dżibuti, Etiopii, Kenii i Somalii.
Głód oraz długotrwałe okresy niedożywienia nie tylko niszczą rodziny i społeczności w krótkim okresie czasu, ale również szkodzą przyszłym pokoleniom i osłabiają rozwój społeczny.
Światowy Szczyt Żywnościowy, który odbył się w 1996 r, przyjął założenie, iż bezpieczeństwo żywnościowe oznacza ciągły dostęp do pożywnego jedzenia w wystarczającej ilości do prowadzenia aktywnego i zdrowego życia, po cenach dostępnych dla ogółu ludności.
Społeczeństwa wolne od głodu prowadzą produktywne życie i wykorzystują swój potencjał. Z kolei wyższy stopień rozwoju społecznego oznacza dalszą poprawę dostępności do pożywienia i tak powstaje w pełni zadowalający i etyczny cykl obejmujący wszystkich członków społeczeństwa.
Strategie osiągnięcia bezpieczeństwa żywnościowego
“Osiągnięcie w przyszłości bezpieczeństwa żywnościowego dla wszystkich Afrykańczyków jest możliwe tylko pod warunkiem, że cel ten przeniknie cały plan rozwoju dla Afryki” powiedziała Helen Clark.
Raport przyznaje. że nie ma szybkich metod na osiągnięcie bezpieczeństwa żywnościowego, jednakże wskazuje cztery krytyczne obszary, gdzie należy podjąć natychmiastowe działania:
Wzrost produkcji rolniczej: Przewiduje się, że populacja Afryki Subsaharyjskiej wzrośnie do ponad dwóch miliardów wkrótce po 2050 roku, a to oznacza, że region ten będzie musiał wyprodukować znacznie więcej pożywienia przy jednoczesnym minimalizowaniu negatywnych skutków rozwoju rolnictwa na środowisko naturalne.
Należy zakończyć trwające od dziesiątków lat uprzedzenia wobec rolnictwa i kobiet. Rządy muszą wdrożyć strategie, które podniosą nakłady na rolnictwo, rozbudują infrastrukturę i zachęcą rolników do podniesienia produkcji rolnej.
Szczególnie ważne jest, by rozbudzić duch innowacyjności i przedsiębiorczości wśród powiększającej się populacji młodych i stymulować rozwój gospodarstw rolnych.
Dwie trzecie pracujących Afrykańczyków znajduje zatrudnienie w sektorze rolniczym. Wprowadzenie polityki promującej rozwój rolnictwa przyczyniłoby się do wzrostu gospodarczego, co z kolei stworzyłoby miejsca pracy, zwiększyło przychody i wyciągnęło społeczeństwa z biedy. Zwiększyłaby się szansa na gromadzenie oszczędności i inwestowania w przyszłość. Równocześnie nastąpiłoby bardziej zrównoważone korzystanie z ziemi i zasobów wodnych.
Zmiany wynikające z podjęcia takich działań są zauważalne. Ghana, jako pierwszy kraj Afryki Subsaharyjskiej, osiągnęła pierwszy Milenijny Cel Rozwoju zmierzający do zmniejszenia do 2015 r. o połowę liczbę ludzi, którzy cierpią głód. Jednym z czynników, który miał wpływ na osiągnięcie tego celu było wdrożenie polityki zachęcającej hodowców drzew kakaowych do zwiększenia produkcji. Z kolei Malawi w ciągu dwóch lat obróciła deficyt żywnościowy w nadwyżkę w wysokości 1,3 milionów ton. Te wyniki zostały osiągnięte dzięki realizacji programu subwencyjnego obejmującego nasiona i nawozy.
Bardziej pożywna dieta: Kraje muszą opracować skoordynowane interwencje, które poprawią jakość odżywiania przy równoczesnym zwiększeniu dostępności do usług medycznych, edukacji, urządzeń sanitarnych i czystej wody. Raport powołuje się na badania, które dowodzą, że edukowanie matek odnosi lepszy skutek w obniżaniu wskaźników niedożywienia dzieci niż podnoszenie dochodów gospodarstw.
Skoordynowane i celowe działania podjęte przez kilka ministerstw Senegalu, wsparte przez zwiększone środki pieniężne przeznaczone na odżywianie, pomogły w obniżeniu zjawiska niedożywienia wśród dzieci - z 34 do 20 procent w latach 1990 - 2005. Tanzania podjęła podobne działania. Dzieci matek, które w pierwszym trymestrze ciąży otrzymywały suplementy diety, ukończyły dłuższe etapy szkolne.
Budowanie odporności: W Afryce Subsaharyjskiej proces dostarczenia żywności z pola na stół jest pełen zagrożeń. Kraje powinny podjąć kroki zmierzające do ochrony ludzi i społeczności przed katastrofami naturalnymi i konfliktami, sezonowymi i nieprzewidywalnymi zmianami cen pożywienia, jak i zmianami klimatycznymi.
Raport zaleca wprowadzenie programów ochrony socjalnej, takich jak ubezpieczenie plonów, systemy gwarancji zatrudnienia, oraz przelewy środków pieniężnych, które ochronią ludzi przed zagrożeniami
i zwiększą dochody.
Przykładowo, Kenia opracowała system ubezpieczeń na wypadek suszy, który przekazuje środki pieniężne małym gospodarstwom rolnym na podstawie monitoringu opadów prowadzonego przez stacje meteorologiczne. Innym przykładem jest Mozambik, który przekazuje zapasy ziarna gospodarstwom, które ucierpiały z powodu suszy.
Awans społeczny i sprawiedliwość społeczna: Raport ocenia, że zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego w Afryce Subsaharyjskiej będzie nieosiągalne dopóki biedni z obszarów wiejskich, a w szczególności kobiety, które odgrywają główną rolę w uprawianiu ziemi, nie zyskają większej kontroli nad swoim życiem.
Dostęp do ziemi, rynków i informacji odgrywa ważną rolę w osiągnięciu awansu społecznego. Promowanie równości płci jest szczególnie ważne: jeśli kobiety otrzymają taką samą pomoc jak mężczyźni, plony mogą wzrosnąć o ponad 20 procent.
Dostęp do technologii może odegrać ważną rolę w podniesieniu konkurencyjności małych gospodarstw rolnych poprzez obniżenie kosztów transakcji i zwiększeniu ich możliwości negocjacyjnych. Przykładowo, Wymiana Towarowa Etiopii (Ethiopia Commodity Exchange) wysyła informacje o cenach produktów do rolników, oraz udostępnia rolnikom linię telefoniczną typu hotline, która dziennie odpowiada na 20,000 zapytań.
Wymieniona powyżej dostępność musi być wsparta przez szersze uczestnictwo w debacie publicznej, a ta z kolei musi być połączona z większą odpowiedzialnością rządów i innych organizacji.
Raport przedstawia argument, że nazbyt długo Afryka ukazuje oblicze nieludzkiego głodu. Już dawno nadszedł czas na zmianę.
“Afryka posiada wiedzę, technologię i środki, aby skończyć z głodem i zagrożeniem żywnościowym.” - powiedział Tegegnework Gettu.
Czeka nas duże wyzwanie, a czasu jest mało. Trzeba dokonać wiele inwestycji, ale potencjalne zyski dla rozwoju społecznego w tym regionie są ogromne, ocenia Raport.
Przyłącz się do dyskusji na Twitterze: #afhdr ___________________________________________
INFORMACJE O RAPORCIE: Raport o Rozwoju Społecznym w Afryce (Africa Human Development Report) jest edytorsko niezależną publikacją Programu Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (United Nations Development Programme). (www.afhdr.org) UNDP współpracuje ze wszystkimi grupami społecznymi pomagając budować społeczeństwo, które przeciwstawia się kryzysom oraz napędza i utrzymuje wzrost oraz poprawia jakość życia wszystkich jednostek. Jesteśmy obecni w 177 krajach i regionach, oferujemy globalną perspektywę i zrozumienie lokalnych uwarunkowań. Pomagamy w awansie społecznym jednostek i pomagamy budować silne narody. www.undp.org Dołącz do nas na Twitterze i Facebooku.